Sơn La vốn nổi tiếng với các món ẩm thực dân tộc, trong đó có các món ăn rất đỗi quen thuộc với bà con, được chế biến từ các loại rau, măng, củ quả có trong tự nhiên.

Măng Bói (tiếng Thái gọi là “Nó bói”) rất quen thuộc với người dân ở Sơn La nói riêng và một số tỉnh Tây Bắc nói chung. Cây măng bói không chọn đất, dễ trồng nhưng ở những nơi đất tốt, ẩm ướt, khí hậu mát mẻ thì tre, măng sẽ phát triển tốt hơn, củ măng sẽ to hơn, ngon hơn.

Măng bói.

Măng bói vị ngọt, mềm, tính lành, dễ chế biến. Măng tươi có thể để được lâu ngày trong tủ mát. Trước khi nấu ăn, bóc phần lá cứng bên ngoài, cắt bỏ đi phần gốc già rồi nấu sôi, chín là ăn được. Măng không bị he, phải thay nhiều lần nước luộc, hay xào nấu thật kỹ mới ăn được giống như một số loại măng khác khi chế biến.

Về cách chế biến măng bói, chị Tòng Thị Vinh, ở Bản Mòng, xã Hua La, TP Sơn La cho biết: “Măng bói làm được rất nhiều món ăn. Nếu luộc thì luộc cả củ, khi chín mới bóc vỏ ngoài, chấm ăn với bát “chẳm chéo” cay nồng rất hợp khẩu vị; hoặc thái lát thành miếng mỏng làm món canh măng hay xào lẫn cùng một số loại rau rừng như hoa Ban (Bók Ban), rau gai (Phắc Nam min).

Măng bói cũng có thể làm măng ớt ngâm cũng rất thơm ngon. Măng bói nộm với rau gai, rau bợ, măng riềng, cùng gừng tỏi, ớt, mák khén, mắm muối mì chính đủ vị thì rất đậm đà.

Măng bói mọc từ khoảng tháng 4 đến tháng 11 dương lịch, rộ nhất là mùa mưa từ tháng 7 đến tháng 9. Để nguồn măng luôn được dồi dào, bụi măng không bị lụi, bà con thường đào tỉa lấy những củ măng mọc phía trong bụi tre, để lại các củ măng mọc phía ngoài cho phát triển thành tre.

Măng bói bày bán ở chợ.

Hiện nay, theo nhu cầu của thị trường, nhiều hộ dân ở Sơn La đã trồng thêm nhiều gốc măng bói, vừa để cải thiện bữa ăn hàng ngày, vừa đem bán tăng thêm thu nhập cho gia đình.

Chị Lò Thị Phóng, người dân Bản Pột, phường Chiềng Cơi, chuyên bán rau măng tại chợ 308, phường Quyết Thắng, TP Sơn La nói: “Bình quân mỗi ngày tôi bán lẻ, cũng như bán đổ cho các nhà hàng được từ 50 kg đến 1 tạ. Giá măng bói đầu mùa dao động từ 40-50 ngàn đồng/kg. Còn mùa măng đang rộ như hiện nay thì giá cũng từ 20-25 ngàn đồng/kg.

Cách chọn măng thì măng củ, măng búp non chưa mọc khỏi mặt đất là ngon nhất. Cũng có người thích ăn củ măng già hơn, đã mọc khỏi mặt đất rồi. Măng bói này dễ chế biến, luộc, xào, canh, nộm đều được, nó giống như rau ngót thôi, chỉ cần nấu chín là ăn được, không có vị he. Có nhiều người còn mua về làm quà tận Hà Nội”.

Lâu nay trong các nhà hàng kinh doanh món ăn dân tộc ở Sơn La không thể thiếu món măng này để phục vụ thực khách. Mỗi lần lên Sơn La vào mùa măng, nhiều người còn mua về làm quà biếu anh em, bạn bè, người thân như một loại đặc sản vùng miền.

Chị Phạm Hồng Phương, khách đến từ Hà Nam cho biết: “Tôi lên Sơn La nhiều lần rồi, thích nhất là đến mùa măng được ăn măng Bói rất ngon, ngọt. Và lần nào tôi cũng phải nhớ mua mang về làm quà cho gia đình và người thân”.

Đến với Sơn La-Tây Bắc, ngoài tham quan, du lịch, du khách đừng quên thưởng thức măng Bói, một món ăn dân dã đậm đà hương vị riêng của núi rừng./.

Tác giả: Tòng Đức Anh

Nguồn tin: Báo VOV