Nhà thầu Trung Quốc ngày càng nhiều

Chia sẻ thông tin với Đất Việt, PGS.TS Nguyễn Quang Toản, nguyên chủ nhiệm Bộ môn cầu đường, Trường ĐH GTVT Hà Nội cho biết: “Tôi không bất ngờ, vì cách đây nhiều năm, những năm 2007 đến 2010, người ta cũng đã kêu ca rất nhiều về một số nhà thầu TQ, đặc biệt trong khu vực TP HCM”.

Theo ông Toản, tới thời điểm này, mức độ tham gia của các nhà thầu TQ càng ngày càng nhiều. Ở ngoài Bắc những công trình to, như đường cao tốc này, cao tốc kia, đều có nhà thầu TQ tham gia rất nhiều.

Thậm chí, theo quan sát của ông, đối với các công trình giao thông, đầu thập kỷ 90 thế kỷ trước, còn có nhà thầu xây lắp của Pháp, Đức nhộn nhịp tham gia, sau một đợt đấu thầu thì họ xin rút lui hết, vì họ không có cách nào để cạnh tranh về giá.

“Nó rất mâu thuẫn với nhận định của nhiều chuyên gia là giá công trình của ta (ví dụ đường cao tốc) đắt hơn thế giới nhiều nhưng các nhà thầu đến từ các nước phát triển lại không thể thực hiện được”, ông nhấn mạnh.

Dự án đường sắt cao tốc Cát Linh – Hà Đông do nhà thầu Trung Quốc thi công

Bàn về vấn đề này, ThS. Cao Thế Trực – Phó chủ nhiệm Bộ môn Công nghệ và quản lý xây dựng, Trường ĐHXD Hà Nội : “Tôi nghĩ việc các nhà thầu TQ được đánh giá chất lượng yếu mà vẫn đảm nhận nhiều công trình trọng điểm, thậm chí đầu tư lớn là do chúng ta cố tình không biết”.

Trong khi đó, PGS.TS. Nguyễn Đình Thám – Nguyên chủ nhiệm bộ môn Công nghệ và quản lý xây dựng, Trường ĐHXD Hà Nội lại cho hay: “Tôi hoàn toàn không bất ngờ trước việc các nhà thầu TQ yếu kém, vì cũng đã có nhiều dự án chất lượng lộ rõ”.

 Bóc mẽ chiêu thức trúng thầu

Nói về nguyên do tại sao nhà thầu TQ luôn trúng thầu, ông Toản giải thích: “Một là, bởi vì họ tích cực tham gia dự thầu. Hồ sơ dự thầu của họ đáp ứng những tiêu chuẩn mình đưa ra ví dụ, tiêu chuẩn kỹ thuật, tài chính người ta đều đạt, giá thầu thì có cái thấp, cái cao nhưng nói chung họ luôn đưa ra giá thầu thấp so với giá chung. Theo luật đấu thầu thì người ta trúng.

Đối với các dự án đầu tư lớn, yêu cầu năng lực tài chính lớn, thêm nữa là đã phải thực hiện vài ba công trình có quy mô lớn tương đương, cho nên các nhà thầu trong nước đến đó thì gặp khó khăn”.

Ông cũng đưa ra, ví dụ cụ thể, như bây giờ tìm nhà thầu trong nước nào đã làm công trình vốn đầu tư lên đến vài ba ngàn hay chục ngàn tỷ đồng chưa? thì các nhà thầu VN chắc chắn không có nhà thầu nào, vì đối với công trình số tiền lớn như vậy trong nước sẽ chia ra làm nhiều gói thầu, và nhà thầu VN chỉ trúng 1 gói thầu nhỏ trong hàng loạt các gói thầu được tách ra. Trước đây chỉ cần gói thầu mấy nghìn tỷ các nhà thầu trong nước đã không có đủ, nói gì mấy chục nghìn tỷ.

Nguyên do thứ hai là, vấn đề năng lực kỹ thuật, các nhà thầu trong nước cũng rất khó khăn. Trong quá trình phát triển, các nhà thầu VN mới chủ yếu làm trong nước, trong khi, các nhà thầu TQ, hay các nhà thầu quốc tế khác đã làm các công trình lớn ở nước họ hay ở nước ngoài hàng chục năm nay, họ có tiềm lực kỹ thuật, tài chính hơn hẳn các nhà thầu trong nước.

Như vậy, thì họ sẽ trúng thầu những công trình mà chúng ta yêu cầu cao về kỹ thuật, về tài chính là dễ hiểu. Trong thực tế cũng chỉ có cách chứng minh năng lực thật của các nhà thầu bằng cách nhìn vào các công trình DN đã thực hiện, đã hoàn thành phải là những công trình lớn, chất lượng tốt, làm đúng tiến độ, có quy trình quản lý chất lượng tiên tiến…

“Nghĩa là Việt Nam đã đề ra những tiêu chuẩn cần thiết, nhưng các nhà thầu trong nước không đáp ứng được. Vì thế, các nhà thầu nước ngoài đặc biệt Trung Quốc trúng thầu” – ông Toản lý giải.

Ông Toản khẳng định: “Nếu tình trạng như vậy là phổ biến thì cũng nên xem xét lại vấn đề quản lý hợp đồng xây lắp. Việc công bố thường xuyên các nhà thầu yếu kém như trên của Bộ GTVT là rất cần thiết để tăng trách nhiệm tiến độ, chất lượng của các nhà thầu, cả trong nước và quốc tế”.

Thanh Huyền