Mùa xuân, cây cối đâm chồi nảy lộc, vạn vật tốt tươi, trời đất giao hòa, cũng là thời điểm các làng quê Hương Sơn rộn ràng đón khách thập phương về cắt “lộc” hươu.

Một cặp “lộc” nhung đã được khách hàng ưng ý chọn lựa

Trước kia, người chăn nuôi hươu mỗi năm chỉ lấy được một lứa nhung (sừng hươu đực), nhưng giờ đây họ đã có cách chăm sóc hươu để thu mỗi năm 2 lứa, với mỗi cặp bình quân 0,6 – 0,8kg, cá biệt hươu khoẻ có thể cho “lộc” nặng đến 1,2kg. Khách hàng đến mua nhung có thể vào tận nơi chọn “lộc” ngay trên đầu hươu.

Chuẩn bị dụng cụ cắt “lộc” gồm sợi dây thừng được làm thành thòng lọng, một đầu được gắn với thanh tre nhỏ và lưỡi cưa sắt sắc bén

Trong mỗi làng đều có hội cắt “lộc”, khoảng 6- 7 người, thường là những người cùng nuôi hươu với nhau. Khi khách hàng đã ưng ý cặp nhung nào, chủ hươu nhờ hội cắt “lộc” đến vật chú hươu xuống và dùng lưỡi cưa nhỏ cắt đoạn nhung vừa lên.

“Công việc cắt nhung hươu tuy đơn giản nhưng phải là người có sức khỏe, nhanh nhẹn và khéo tay mới làm được ” – ông Huế, một người có kinh nghiệm cắt nhung hươu ở Sơn Quang cho biết.

Chú hươu bị vướng chân vào thòng lọng

Nhóm cắt “lộc” dùng sợi dây thừng hoặc vải dù mềm mại, chắc chắn làm thành thòng lọng, một đầu được gắn vào thanh tre nhỏ và khéo léo lồng vào chân hươu để khống chế. Ngay sau đó, 6-7 người nhanh chóng vào chuồng để giữ chặt hươu, đồng thời dùng lưỡi cưa sắc bén cắt nhung. Khi cắt nhung cũng yêu cầu phải nhanh, vị trí cắt nhung cách gốc đế khoảng 1cm, lúc gần đứt thì cưa chậm lại.

Hội cắt lộc nhanh chóng vào chuồng để giữ chặt hươu

... … đồng thời dùng lưỡi cưa sắc bén để cắt nhung

Thao tác khống chế và cố định hươu phải nhanh và đảm bảo an toàn cho người và vật nuôi. “Đây là công đoạn khó nhất vì hươu là loài vật rất nhanh nhẹn, bộ móng guốc rất sắc. Đã có hội cắt nhung do “hợp đồng tác chiến” không nhanh, không dứt khoát làm gãy chân hươu hoặc bị hươu đạp vỡ bụng, rách mặt” – ông Huế cho biết thêm.

Chủ và khách cùng kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm nhung

Cặp nhung 55 ngày tuổi có trọng lượng 0,6kg

Sau mỗi lần cắt, để đảm bảo sức khỏe và nhung tái tạo từ chính vết thương đó cho lần cắt tiếp theo, người ta sử dụng một số loại lá rừng gia truyền được sơ chế đắp lên chỗ cắt, dùng gạc hoặc vải sạch bịt ngoài thật chặt.

Theo lệ, gia chủ có mâm cơm với chén rượu huyết hươu đỏ thắm thay lời cảm ơn “hội cắt lộc” và cũng là sự chia sẻ lộc trời theo triết lý “lộc bất tận hưởng”. Cả chủ và khách cùng nâng chén rượu huyết nhung ngọt lịm, chúc mừng một vụ nhung đầy thắng lợi.

Giới thiệu, quảng bá đặc sản nhung hươu Hương Sơn

… và những sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng được chế biến từ nhung hươu do Tông Công ty KS&TM Hà Tĩnh sản xuất

Chăn nuôi hươu sao đã góp phần giúp hàng ngàn hộ dân Hương Sơn xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu. Đến nay, tổng số đàn hươu của Hương Sơn có gần 31 nghìn con, trong đó có gần 18 nghìn con hươu đực đã cho “lộc”. Giá bán vào thời điểm chính vụ giao động từ 8 – 10 triệu đồng/kg, có thời điểm lên tới 15 triệu đồng/kg.

Năm nay, dự kiến sản lượng nhung hươu toàn huyện đạt khoảng 15 tấn, trị giá khoảng 150 tỷ đồng.

Bá Tân – Minh Lý/Báo Hà Tĩnh