Mẹ Nguyễn Thị Tỉu, trú ở xã Sơn Lễ, huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh), chồng mất sớm nên nửa cuối cuộc đời mình phải oằn lưng nuôi dưỡng cô con gái bị bệnh tâm thần nặng là Nguyễn Thị Thành (SN 1972). Ở cái tuổi 86, mẹ kiệt sức nằm xuống, để lại một mình chị Thành ngờ nghệch với đời.
Khi mẹ còn sống, đại diện báo điện tử Người đưa tin đã nhiều lần cùng chính quyền địa phương đến thăm hỏi, tặng quà. Trong những cuộc gặp thân tình ấy, mẹ tâm sự, cuối đời mình chỉ ước một điều duy nhất, có ai đó nuôi hộ đứa con gái bệnh tật, để mẹ được nhắm mắt yên lòng.
Mẹ Tỉu qua đời, chính quyền địa phương và bà con làng xóm đã dang rộng vòng tay chăm sóc chị Thành. Tuy nhiên, đây chỉ là phương án tạm thời. Trước đề xuất của UBND xã Sơn Lễ và tham mưu của Phòng LĐTB&XH huyện Hương Sơn, Sở LĐTB&XH tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành một quyết định đúng đắn, kịp thời.
Quyết định 139/QĐ- SLĐTBXH của Sở LĐTB&XH tỉnh Hà Tĩnh.
Trong Quyết định 139/QĐ- SLĐTBXH ghi rõ: “Người khuyết tật bị bệnh thần kinh đặc biệt nặng, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (ở đây là chị Nguyễn Thị Thành – PV) được tiếp nhận vào nuôi dưỡng tập trung tại Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Xã hội tỉnh Hà Tĩnh” thuộc Sở LĐTB&XH, đóng ở huyện Cẩm Xuyên. Quyết định này đã được chuyển đến trung tâm và các phòng ban có liên quan.
Tin tức trước đó đã đưa, chiều 24/6, trong cơn mưa rào nặng hạt, đại diện chính quyền xã Sơn Lễ, Phòng LĐTB&XH huyện Hương Sơn đã thuê xe ô tô, mua đồ áo đẹp và chở chị Thành đến trung tâm.
Nhưng buồn thay, khi chiếc xe vừa dừng chân ở Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Xã hội tỉnh Hà Tĩnh, mọi người trong đoàn đều xót xa trước sự vô cảm của lãnh đạo trung tâm này. Cán bộ ở đây từ chối thẳng thừng việc tiếp nhận nạn nhân Thành, mặc kệ quyết định của giám đốc Sở LĐTB&XH.
Sáng ngày 25/6, anh Nguyễn Văn Duẩn, một cán bộ xã tham gia trong đoàn tâm sự với chúng tôi, khuôn mặt vẫn chưa hết thất vọng: “Đúng 11h30 ngày 24/6, xe của chúng tôi đến trung tâm. Tôi và một đồng chí trong đoàn tới làm việc ở phòng tiếp dân. Một lúc sau, có hai nhân viên ở đây yêu cầu chiếc xe chở chị Thành và một số cán bộ trong đoàn đi thêm một đoạn. Một trong hai người lấy máy điện thoại ra chụp ảnh chị Thành ngồi trong xe.
Sau khi người này đi một lúc, chúng tôi được thông báo đến phòng hành chính để ký biên bản từ chối tiếp nhận người tâm thần vào nuôi dưỡng. Nội dung trong biên bản ghi: “Kết quả kiểm tra sức khỏe ban đầu nhận thấy: Đối tượng suy nhược cơ thể nặng, không đi lại được, nằm một chỗ. Không nói được, không tự chủ được đại tiện, tiểu tiện, ăn uống phải có người phục vụ. Qua kết quả trên, đơn vị không đủ điều kiện để tiếp nhận đối tượng vào nuôi dưỡng tại trung tâm. Đơn vị lập biên bản trả về gia đình, đia phương chăm sóc nuôi dưỡng”.
Biên bản từ chối tiếp nhận người do ông Nguyễn Văn Sỹ, Giám đốc Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Xã hội tỉnh Hà Tĩnh ký.
Đọc kết luận này, chúng tôi khá ngỡ ngàng. Không biết họ tiến hành kiểm tra sức khỏe chị Thành lúc nào, khi mà chị vẫn ngồi trong xe từ lúc đến cho tới lúc về. Lạ thật, các ông ấy không cần tiếp xúc bệnh nhân cũng có thể thăm khám. Hóa ra, ông giám đốc cử một cậu nhân viên, lấy điện thoại chạy ra ô tô, chụp ảnh chị Thành qua kính xe, rồi đưa ảnh vào cho ông xem. Ông ấy xem ảnh rồi tuyên bố: Không tiếp nhận nạn nhân này. Khi chúng tôi đề cập đến Quyết định số 139 của Sở LĐTB&XH, ông Sỹ bảo chưa nhận được”.
Việc làm của ông Nguyễn Văn Sỹ, Giám đốc và các cán bộ của Trung tâm Chữa bệnh – Giáo dục – Xã hội tỉnh Hà Tĩnh, khiến những thành viên trong đoàn đưa đi rất bức xúc. “Ban đầu, chúng tôi nhất mực không chịu ký vào biên bản, vì thấy nó vô lý quá. Nhưng dùng dằng mãi, họ vẫn không chịu tiếp nhận, tôi và anh Toàn, cán bộ xã đã phải ký vào biên bản để về. Đến 17h, chúng tôi mới được ăn trưa. Ai cũng mệt mỏi, nhưng nhìn chị Thành, chúng tôi thấy thương tủi cho số phận của chị hơn”, anh Duẩn cho biết.
Tin nhanh qua cuộc trao đổi về vấn đề này, ông Phan Xuân Hoài, cán bộ Phòng LĐTB&XH huyện Hương Sơn bức xúc cho biết: “Trường hợp của chị Nguyễn Thị Thành rất đặc biệt. Chúng tôi đã nhiều lần tổ chức thăm hỏi, tặng quà. Hơn một tháng nay, kể từ khi bà Nguyễn Thị Tỉu mất, chính quyền xã Sơn Lễ đã cắt cử người tới chăm sóc cho chị Thành. Thậm chí, các tổ chức đoàn thể của xã còn góp tiền để nuôi chị. Sau đó, chúng tôi đã làm văn bản tham mưu với Sở LĐTB&XH. Tiếp nhận được Quyết định 139 của sở, từ huyện đến xã, rồi bà con xóm làng và những nhà hảo tâm quan tâm đến trường hợp chị Thành đều rất vui mừng. Về mặt hồ sơ đầy đủ, nên chúng tôi nghĩ quyết định của sở là đúng. Việc từ chối tiếp nhận của trung tâm là không hợp lý. Chúng tôi rất cần một câu trả lời rõ ràng về việc này”.
Ông Nguyễn Kiều Hưng, Chủ Tịch UBND xã Sơn Lễ cho biết: Kể từ khi trung tâm từ chối tiếp nhận đến nay chính quyền địa phương không còn cách nào khác là phải cắt cử tiểu ban mặt trận thôn, các tổ chức đoàn thể chăm nom chị Thành. Phía chính quyền thì đứng ra kêu gọi nhân dân, các nhà hảo tâm ủng hộ vật chất để giúp đỡ chị Thành vượt qua khó khăn trước măt. Về lâu dài chúng tôi sẻ làm tờ trình đề nghị các cấp có thẩm quyền để giúp đỡ chị Thành”.
Bài 2: Thừa nhận quyết định của sở là đúng, những vẫn… từ chối
Nhóm PVMT