Chị Nguyễn Thị Lý (trú thôn Tân Quang, Tùng Lộc, Can Lộc, Hà Tĩnh), người đầu tiên nhìn thấy ‘xà linh’, kể lại:

Sáng 24/3/2012 (Âm lịch), chị phát hiện có một con rắn đuôi cuộn chặt giữ lấy bọc trứng đang nằm trên mặt đồng hồ công-tơ-mét xe máy.

‘Khi đó, tự nhiên tôi thấy hoang mang. Cứ nghĩ xe máy sạch sẽ và trơn bóng như vậy mà rắn bò lên đẻ trứng thì chắc chắn báo điềm gì xảy ra’, chị Lý nói.

Nhiều người biết chuyện đã khuyên chị nên tìm đến một số thầy pháp để nhờ họ tư vấn cách giải quyết.

Tìm đến 2 nhà thầy pháp, chị Lý đều nhận được lời khuyên nên mua lễ vật về làm lễ rồi ‘rước’ rắn ra đồng thả.

Cận cảnh xà tinh và ổ rắn

Nghe lời, đến sáng 26/3/2012, chị cùng ông Hà Phan (người họ hàng bên nhà chồng) sắp xếp lễ vật lên bàn thờ để làm lễ xin rước rắn ra đồng.

‘Xà linh’ sau đó được ‘ngự’ dưới chân một ngôi miếu nhỏ thờ ngoài trời, do cụ già trong làng tên Đặng Quốc Bàu lập vào năm 2002, xung quanh được rào chắn bởi những thanh tre kiên cố.

Phía trên hàng rào còn có tờ thông báo được viết bằng tay ghi rõ:

‘Đây là luật nghiêm cấm của làng, chỉ chiêm ngưỡng bằng mắt của mình, cấm tất cả những ai dùng tay của mình nắm lấy ngài giơ lên đặt xuống.Cách ứng xử thiếu văn hóa, xúc phạm đến ngài, di sản sống linh thiêng là vi phạm quy ước luật lệ của làng…’.

Từ đó, người dân không quản trời nắng nóng tìm đến, bàn tán về hiện tượng mà họ chưa bao giờ gặp.

Theo ông Hà Phan, từ ngày ‘xà linh’ xuất hiện, người dân đổ xô về xem đã công đức rất nhiều tiền. Có ngày cao điểm, số tiền lên tới 3 triệu đồng.

Quan sát kỹ thấy ‘xà linh’ mang dáng dấp của loài rắn nước, lưng có vẩy, thân mình dài khoảng 6 gang tay, miệng không có lưỡi, mắt bên trái bị hỏng có màu đỏ đục…Đặc biệt, ‘xà linh’ rất hiền, ai đến gần cũng có thể sờ mó hoặc cầm nắm mà không phản ứng gì.

Theo người dân, ‘xà linh’ có thể biến đổi nhiều màu sắc trong ngày, lúc đen, lúc hồng phớt trắng, lúc vàng, có khi là màu nguyên thủy của rắn nước. ‘Xà linh’ rất nhạy cảm, mỗi khi có người đến gần đều mấp máy miệng hoặc quay đầu về phía người dân gật gù.

Rất nhiều người tò mò đến chiêm ngưỡng “xà tinh”

Có người thậm chí còn thử thách bằng cách mua một chai nước ngọt về, sau đó cho ‘xà linh’ uống. ‘Xà linh’ không những uống tới 3 ngụm mà còn chui tọt vào chai nước, vùng vẫy một lúc rồi mới chui ra.

Tuy nhiên, theo nhận định của GS Lê Nguyên Ngật, nguyên Giảng viên khoa Sinh, ĐH Sư phạm Hà Nội, con rắn trên thuộc loại rắn nước bình thường. GS Ngật suy đoán con rắn này đang ở thời kỳ sinh đẻ, lại thêm thời tiết nắng nóng nên cho nước gì chúng cũng sẽ uống.

Ngoài ra, rắn nước là một loài rất hiền, đó là lý do vì sao khi khách thập phương đến xem, chìa tay ra mà rắn bò vào tay nằm, hoàn toàn không có gì lạ.