Sống chung với ‘cát tặc’!

Nhiều tháng qua, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Cả, đoạn qua xã Khánh Sơn (huyện Nam Đàn, Nghệ An) đã ở mức tràn lan.

Hàng chục người dân sống dọc theo bờ sông hàng ngày phải đối mặt với tình trạng sạt lở đất và tiếng ồn nghiêm trọng.

Hàng chục lượt tàu thuyền ngang nhiên khai thác cát trái phép ở xã Khánh Sơn trong thời gian qua khiến người dân địa phương bức xúc.

Chiều 6/11, rất đông người dân xóm 2, xã Khánh Sơn tập trung tại căn nhà của ông Tô Bá Thiếp (SN 1951) ở bên bờ sông để phản ánh sự việc với nhóm phóng viên. Lúc này, ngoài khu vực bãi bồi Soi Con (thuộc xóm 1, 2 Khánh Sơn), có 4 chiếc tàu hút cát vỏ thép vẫn ngang nhiên khai thác cát, tiếng máy nổ inh ỏi.

Ông Tô Bá Thiếp cho biết, tình trạng khai thác cát một cách tràn lan đã diễn ra từ nhiều tháng qua. Có lúc có đến cả chục chiếc tàu cùng gầm rú trên 1 khúc sông, máy nổ suốt đêm ngày.

Ông Tô Bá Thiếp cho biết, nhà ông cùng hàng chục hộ dân khác ở sát bờ sông đang bị đe dọa do tình trạng sạt lở đất. Việc tàu cát ồ ạt hoạt động cả đêm ngày còn gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của gia đình.

“Không có ngày nào là không nghe tiếng máy nổ hút cát. Nhiều đêm chúng tôi chẳng thể chợp mắt, con cái muốn ngồi vào bàn học hành cũng không tập trung được”, ông Thiếp bức xúc cho biết.

Nhà ông Thiếp cạnh khu vực bãi Soi Con, nơi từ nhiều tháng qua đã trở thành ‘trận địa’ của cát tặc. Từ trong nhà, người dân có thể nhìn thấy đội hình tàu vỏ thép khổng lồ đang quần nát khúc sông này.

Ông Phạm Trọng Quế (SN 1954, xóm 2 Khánh Sơn) kể thêm, nhiều lần do quá bức xúc, người dân đã tập trung xua đuổi số tàu hút cát nhưng bị chủ tàu chửi bới, dọa nạt. Thậm chí có lúc chủ tàu cát còn cầm dao thách thức, đe dọa sẽ tìm vào tận nhà dân ‘xử lý’.

Cảnh hàng loạt tàu khai thác cát trái phép trên sông Cả đoạn chạy sát địa phận xóm 1, 2 xã Khánh Sơn.

Người dân xóm 2 cho biết họ đã nhiều lần kiến nghị lên xã, tuy nhiên chính quyền địa phương vẫn không thể dẹp yên được tình trạng tàu hút cát lộng hành. Suốt thời gian qua, hàng chục hộ dân Khánh Sơn đành phải chịu đựng cảnh sống chung với cát tặc!

Theo chân người dân xuống thuyền chạy ra sông, phóng viên trực tiếp ghi nhận cảnh đoàn tàu hút cát quần thảo ở sát khu vực bãi bồi Soi Con. Các tàu vỏ thép đậu cạnh nhau, ngang nhiên dùng máy móc ‘ngoặm’ cát từ lòng sông. Trong khi đó, một dải phù sa bên bờ dài chừng 1km bị sạt lở rất nghiêm trọng.

“Bờ sông này đã bị lấn vào cả trăm mét và vẫn đang tiếp tục bị sạt lở. Thế mà hàng ngày vẫn có cả chục lượt tàu kéo máy móc đến khu vực này khai thác”, ông Thiếp cho biết.

Chính quyền thừa nhận đã ‘bó tay’

Trao đổi với phóng viên, lãnh đạo UBND xã Khánh Sơn khẳng định, trên địa bàn chưa hề có đơn vị nào được cấp phép khai thác cát, mà chỉ có 2 công ty đang trong giai đoạn khảo sát, thăm dò.

Chính quyền địa phương thừa nhận có hiện tượng hút cát trái phép diễn ra thường xuyên ở khu vực Soi Con nhưng xã không thể giải quyết triệt để.

Ông Nguyễn Trọng Tranh, Phó chủ tịch UBND xã Khánh Sơn cho biết, xã đã nhiều lần lập đoàn, thuê tàu bè trực tiếp xuống sông đẩy đuổi các tàu cá hút cát trái phép. Tuy nhiên, giải pháp này gặp nhiều khó khăn và cũng không có nhiều hiệu quả.

Khoảng 1.000m bờ sông ở xóm 1, 2 Khánh Sơn đang bị sạt lở rất nghiêm trọng.

“Phương tiện, con người của cấp xã không đủ để ngày nào cũng túc trực trên sông. Trong khi đó thẩm quyền của xã cũng không thể xử phạt hành chính những con tàu hút cát với khối lượng rất lớn”, ông Đặng Trọng Việt, Chủ tịch UBND xã Khánh Sơn thừa nhận.

Theo Phó chủ tịch xã Nguyễn Trọng Tranh, các đoàn truy đuổi của xã mới chỉ xử phạt duy nhất 1 trường hợp hút cát trái phép. Tuy nhiên đây cũng chỉ là phạt cho có, chưa đủ sức răn đe.

Cũng theo ông Tranh, hiện tượng sạt lở đất ở khu vực xóm 1,2 Khánh Sơn là đáng báo động. Việc khai thác cát trái phép đã gây ảnh hưởng đến khoảng 40 hộ dân sống sát bên bờ sông.

“Việc hút cát không chỉ là nguyên nhân làm mất đất canh tác, ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày của người dân mà còn đe dọa sạt lở tuyến đê 32 xung yếu ở địa bàn”, ông Tranh cho biết.

Trao đổi với VietNamNet, ông Nguyễn Thanh Lâm, Trưởng Phòng TN-MT huyện Nam Đàn cũng thừa nhận thực trạng khai thác cát trái phép trên sông Cả, trong đó có điểm nóng ở xã Khánh Sơn.

“Địa bàn Nam Đàn mới chỉ có 2 điểm được cấp phép khai thác cát, ở các xã Nam Thượng và Nam Trung. Ngoài ra có 3 đơn vị hiện đang được cấp phép thăm dò.

Huyện đã nhiều lần thành lập đoàn liên ngành kiểm tra xử lý trên sông nhưng gặp rất nhiều khó khăn và không giải quyết được nạn cát tặc”, ông Lâm thừa nhận.

Cao Thái