Một chuyên gia xử lý bom mìn do Quân đoàn 2 của Thái Lan triển khai đang rà soát khu vực để tìm mìn - Ảnh: Lực lượng Hoàng gia Thái Lan

Thái Lan công bố bằng chứng

Tờ The Nation dẫn phát biểu ngày 28-8 của thiếu tướng Winthai Suwaree - người phát ngôn của Quân đội Hoàng gia Thái Lan - cho biết từ ngày 4-8, lực lượng Thái Lan đã phát hiện nhiều quả mìn PMN-2 tại khu vực Phu Ma Kua, gần vị trí triển khai của quân Campuchia.

Trước đó, ngày 22-8, binh sĩ Thái phát hiện 2-3 người mặc quân phục đơn vị Lực lượng Vũ trang Hoàng gia của Campuchia đang trinh sát gần đồi 350, sát khu vực đền Ta Kwai. Sau khi phía Thái bắn chỉ thiên cảnh báo và kiểm tra hiện trường, lực lượng này thu giữ được ba quả mìn PMN-2 đã được gài sẵn.

Trong diễn biến mới nhất, ngày 28-8, một đơn vị tuần tra thuộc Tiểu đoàn 22 Bộ binh Thái Lan giẫm phải mìn PMN-2 tại khu vực giữa hai căn cứ số 11 và 12 ở tỉnh Surin. Vụ nổ khiến ba binh sĩ Thái Lan bị thương.

Đáng chú ý, ông Winthai cho biết các nguồn tin mật đã cung cấp video và bản ghi âm cho thấy binh sĩ Campuchia vận chuyển, sử dụng và chôn mìn PMN-2 trái phép trên đất Thái Lan.

Một đoạn video do Trung tâm Hành động Phòng chống mìn Thái Lan (TMAC) ghi lại ngày 19-8 tại Phu Ma Kua còn cho thấy rõ binh sĩ Campuchia thao tác với mìn PMN-2, kèm theo cuộc hội thoại bằng tiếng Khmer xác nhận mục đích sử dụng.

Hình ảnh mìn PMN-2 tại khu vực biên giới do lực lượng Thái Lan ghi lại - Ảnh: The Nation

Đáp lại lập luận từ Bộ Quốc phòng Campuchia rằng khu vực biên giới có thể còn sót lại mìn từ thời nội chiến, ông Winthai khẳng định TMAC đã hoàn tất rà phá toàn bộ mìn từ năm 2019, thu hồi hơn 1.300 quả, và không quả nào là loại PMN-2.

Ông cũng nhấn mạnh rằng PMN-2 không được sử dụng trong thời kỳ nội chiến ở Campuchia. Hơn nữa, các mìn phát hiện hiện nay mang đặc điểm hiện đại như vỏ nhựa cứng, bóng, có in rõ ký hiệu - dấu hiệu cho thấy đây là mìn sản xuất gần đây.

Thái Lan cũng dẫn báo cáo Campuchia gửi Công ước Ottawa ngày 31-12-2024, trong đó nước này thừa nhận đang sở hữu hơn 3.700 quả mìn PMN-2 dùng cho huấn luyện. Tuy nhiên, phía Thái Lan cáo buộc một phần số mìn này đã bị sử dụng trái phép trên lãnh thổ Thái Lan.

Campuchia khẳng định mìn còn sót là tàn dư chiến tranh

Theo tờ Khmer Times, trước cáo buộc từ phía Thái Lan liên quan đến việc sử dụng mìn PMN-2, Campuchia đã lên tiếng bác bỏ, đồng thời kêu gọi giải quyết vấn đề thông qua đối thoại.

Trong tuyên bố chính thức, Cơ quan Hành động chống mìn và Hỗ trợ nạn nhân Campuchia (CMAA) khẳng định: “Campuchia kiên quyết phủ nhận việc sử dụng bất kỳ loại mìn mới nào. Khu vực xảy ra sự cố vốn là vùng bị ô nhiễm bom mìn nặng nề từ thời nội chiến, đặc biệt là loại mìn vỏ nhựa rất khó phát hiện bằng thiết bị dò tìm thông thường”.

CMAA nhấn mạnh rằng Campuchia luôn tuân thủ nghiêm ngặt các nghĩa vụ theo Công ước Ottawa về cấm mìn sát thương cá nhân: “Kể từ khi gia nhập công ước vào năm 1999, Campuchia chưa từng sản xuất, sử dụng hay triển khai bất kỳ loại mìn mới nào".

“Chúng tôi chia sẻ sự cảm thông sâu sắc với các binh sĩ bị thương. Tuy nhiên, Campuchia tin rằng vụ việc là hậu quả của mìn còn sót lại từ các cuộc xung đột trong quá khứ, chứ không phải do hành động quân sự mới từ phía chúng tôi” - CMAA khẳng định.

Trong khi đó, Bộ Quốc phòng và CMAA kêu gọi phía Thái Lan hợp tác chặt chẽ hơn trong các cơ chế song phương về rà phá bom mìn, thay vì đưa ra những phát ngôn có thể làm gia tăng căng thẳng không cần thiết.

Campuchia cũng tái khẳng định đang tuân thủ đầy đủ lệnh ngừng bắn đã được hai bên thống nhất từ ngày 28-7.

Tác giả: Tâm Dương

Nguồn tin: Báo Tuổi Trẻ