Vừa qua có công văn của Bộ trưởng về chỉ đạo kỳ thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh ĐH gửi đến chủ tịch UBND các tỉnh giao nhiệm vụ cho người đứng đầu tỉnh có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan truyền thông trao đổi kỹ với cơ quan chức năng trước khi cho đăng tải các thông tin nhạy cảm, tiêu cực trong kỳ thi… Dư luận đặt câu hỏi về việc ngành đang chỉ đạo “thắt chặt” thông tin với báo chí?

Không phải, ý “chỉ đạo” ở đây là trao đổi kỹ với cơ quan chức năng trước khi đăng tin để tránh việc báo chí nghe có thông tin là đăng, đăng không đúng. Ví dụ, nghe thông tin học sinh nói có lộ đề toán, lý thì cần trao đổi với các cơ quan xem thông tin như thế có đúng không. Nếu đúng, báo chí cứ phản ánh nhưng cần có thẩm tra, đừng mới “nghe nói” đã đăng tin ngay. Như vừa rồi, mấy lần báo chí nêu thông tin về lộ đề thi nhưng cuối cùng đều không phải.

Nghe như Bộ GD-ĐT đang chuẩn bị những “rào chắn” chắc chắn với những thông tin đấu tranh với tiêu cực của báo chí?

Chúng tôi chỉ đề nghị các cơ quan thông tin trao đổi với nhà trường, công an, Bộ để phối hợp điều tra về những thông tin này. Còn vai trò chủ động thông tin là của báo chí. Nếu cơ quan chức năng không phối hợp, báo chí có thể công bố luôn việc này.

Chúng tôi hoan nghênh báo chí phản ánh thông tin tiêu cực. Những vụ như Đồi Ngô, có chứng cứ rõ ràng rồi báo chí phản ánh, chúng tôi hoàn toàn tán thành. Chỉ những việc chưa xác minh được thì không nên đưa tin ngay. Trao đổi là để có căn cứ chắc chắn khi Chúng tôi còn khuyến khích học sinh mang cả máy quay để cung cấp chứng cớ nếu thấy có tiêu cực. Vậy nên chắc chắn không có giới hạn gì với báo chí.

So với việc cho phép thí sinh mang máy quay vào phòng thi để khuyến khích phát hiện, tố giác sai phạm thì động thái “chặn” trước những thông tin bất lợi cho ngành là một hướng xử lý… không đẹp mắt?

Việc cho phép học sinh mang phương tiện ghi âm, ghi hình vào phòng thi, các hội đồng trường không đồng ý nhưng tôi vẫn quyết định. Chúng tôi có nói “cấm” báo chí đăng thông tin tiêu cực đâu. Nếu chắc chắn về thông tin, báo chí cứ đăng. Thậm chí nếu phản ánh với trường, với Bộ mà bộ phận nhận tin không xử lý, báo chí thông tin tiếp luôn việc đó để tạo nên sức ép cả xã hội đấu tranh với tiêu cực.

Chúng ta sẵn sàng đối diện nhưng phải thận trọng. Không nên đưa ngay những thông tin chưa kiểm chứng, không có lợi, như là việc lộ đề thi, nhất là khi các em học sinh đang phải làm bài thi và cuộc thi có thể vẫn tiếp tục các buổi sau nữa.

Chúng ta nên chống tiêu cực trong giáo dục một cách có trách nhiệm, chất lượng để đảm bảo môi trường thi cử yên tĩnh cho các học sinh. Ngoài ra, chúng ta cũng không bị những thông tin của những người hoặc vô tình hoặc cố ý làm mất ổn định môi trường sư phạm.

Bộ đã chuẩn bị những gì để “đối mặt” với tiêu cực trong kỳ thi năm nay?

Chúng tôi rất kiên quyết với chuyện này. Họp cơ quan, tôi nói thẳng, cho đến thời điểm này, tất cả những tiêu cực phát hiện được đều từ báo chí. Còn cơ quan của bộ cho đến thời điểm này chưa đưa cho tôi thông tin nào cả. Vậy thì không có lý gì không phối hợp với báo chí. Chỉ có điều là những cái thông tin không đúng mình đưa thì đề nghị cân nhắc. Tôi đề nghị các địa phương trao đổi với các cơ quan báo chí là để cân nhắc việc thông tin về tiêu cực thật thận trọng, phối hợp với các cơ quan chức năng để đưa. Còn xin nhắc lại, không có giới hạn đưa tin nào đối với ngành.

Đây là năm đầu tiên ngành giáo dục thực hiện phòng chống gian lận thi cử bằng việc cho phép mang thiết bị ghi hình vào phòng thi để ghi chứng cứ. Đánh giá của Bộ trưởng về tác động của biện pháp này?

Trước hết tác động về mặt tâm lý rằng tất cả những điều quy chế cho đến thời điểm hiện nay đều với một giả thiết là thầy giáo và cán bộ quản lý tốt đi giám sát học sinh cho nghiêm chỉnh. Nhưng thực tế có thầy giáo cũng vi phạm, rồi cán bộ quản lý chỉ đạo cũng có vi phạm. Quy chế hiện nay chưa đặt ra vấn đề giám sát với các đối tượng này. Chúng ta đang cố gắng tạo dựng sự giám sát vô hình ở đây.

Học sinh cũng là một chủ thể của nhà trường, có thể có gian lận, vi phạm nhưng cũng có nhiều nhân tố tốt, trung thực, có sức đấu tranh thì không có lý gì chúng ta không sử dụng lực lượng ấy. Làm vậy để thầy cô giáo cũng cảm thấy trên đầu có cái camera vô hình nào đấy để bản thân cũng phải nghiêm chỉnh.

Ngoài ra, những học sinh trung thực, học giỏi, thân ái, giúp đỡ bạn bè chúng ta biểu dương thì hành động dũng cảm đấu tranh chống tiêu cực cũng phải động viên, bảo vệ. Điều này có giá trị vô hình. Tôi được phản ánh, ít nhất cô giáo không đứng tụm nói chuyện, không ra hành lang nói chuyện với giám thị hành lang. Như thế việc này có tác dụng ngay. Có sự giám sát đối với lực lượng thực thi công vụ. Chứ không phải chỉ lực lượng thực thi công vụ giám sát các cháu.

Xin cảm ơn Bộ trưởng!

P.Thảo (ghi)

Dân Trí