4. Trần Hữu Chiều (nguyên phó tổng giám đốc Vinalines): 10 năm tù về tội tham ô tài sản, 9 năm về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp hình phạt cho hai tội 19 năm tù.

5. Lê Văn Dương (đăng kiểm viên Chi cục Đăng kiểm số 6, Cục Đăng kiểm VN): 7 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

6. Mai Văn Khang (nguyên phó tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên vận tải viễn dương Vinashin thuộc Vinalines): 7 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

7. Huỳnh Hữu Đức, Lê Văn Lừng, Lê Ngọc Triện (nguyên cán bộ Chi cục Hải quan Vân Phong, Khánh Hòa): 6 năm tù về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Về mức bồi thường, các bị cáo phải bồi thường với mức như bản án sơ thẩm, ngoại trừ bị cáo Đức giảm bồi thường còn 7 tỉ đồng, bị cáo Triển và Lừng mỗi người bồi thường 6 tỉ đồng.

HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục điều tra làm rõ trách nhiệm Cục Đăng Kiểm VN liên quan đến vụ án này.

Trước đó, HĐXX tuyên:

Chủ trương sai trái của Dũng và Phúc

Vụ án bắt nguồn từ những chủ trương sai trái của Dũng và Phúc. Cả Dũng và Phúc đã trực tiếp ký, phê duyệt các quyết định liên quan đến việc xây dựng nhà máy, mua bằng được ụ nổi… gây thiệt hại đặc biệt lớn.

Cả 2 bị cáo đã lôi kéo theo nhiều bị cáo khác phạm tội. Đặc biệt Dũng còn bỏ trốn ra nước ngoài. Tại phiên phúc thẩm 2 bị cáo quanh co, chối tội. Do đó cấp sơ thẩm áp dụng hình phạt tử hình là có căn cứ và thoả đáng.

Đối với Trần Hải Chiều, cấp sơ thẩm xác định bị cáo có vai trò thực hành, đồng phạm với Dũng, Phúc. Tuy không tham gia bàn bạc nhưng được hưởng 340 triệu đồng. Quá trình điều tra và tại toà không ăn năn hối cải nên phạt 10 năm tù về tội tham ô là 9 năm cố ý làm trái là không nặng.

Trần Hải Sơn bị tuyên 18 năm tù về tội tham ô là quá nhẹ nên cần kiến nghị xem xét tăng hình phạt theo hình phạt Giám đốc thẩm. Mức án 8 năm tù cố ý làm trái là thoả đáng.

Đối với bị cáo Khang và Dương bị toà sơ thẩm tuyên phạt 7 năm tù là chưa thoả đáng.

Các bị cáo Đức, Triện, Lừng: vai trò thấp hơn các bị cáo Khang, Dương song tội danh đồng phạm giúp sức như toà sơ thẩm đánh giá là chính xác. Tại phiên phúc thẩm các bị cáo nhận tội, tỏ ra ăn năn nên có thể áp dụng thêm hình thức giảm nhẹ, có căn cứ giảm một phần hình phạt.

Trách nhiệm dân sự

Về trách nhiệm dân sự cấp sơ thẩm tuyên buộc các bị cáo tham ô tài sản phải nộp lại số tham ô là đúng. Ngoài ra, các bị cáo phải liên đới bồi thường và chia tỉ phần bồi thường là có căn cứ.

Về kê biên tài sản: xét kháng cáo của người có quyền lợi liên quan. Ngôi nhà tại Nguyên Hồng, Hà Nội, là nhà mua từ 2000 nên được xác định tài sản chung hợp pháp của hai vợ chồng.

Căn nhà tại Sky City là nhà Dũng mua là đúng. Việc không tính trừ ½ giá trị căn nhà Nguyên Hồng; 1/8 ngôi nhà SkyCity là đúng. Căn hộ tại chung cư 83 Lý Thường Kiệt xác định là tiền của Dũng nên tuyên kê biên là phù hợp quy định của pháp luật.

Kháng cáo của bà Ngô Thị Vân không được chấp nhận.

Trước đó, PV Tuổi Trẻ có mặt tại trụ sở Toà phúc thẩm, TAND Tối cao (Hà Nội) cho biết lực lượng cảnh sát bảo vệ và hỗ trợ tư pháp đã dẫn giải các bị cáo vụ tham nhũng tại Vinalines đến trụ sở lúc 13g15 ngày 7-5.  Đúng 14g06 phút, HĐXX bắt đầu tuyên đọc bản án.

* Chiều 7-5, HĐXX phúc thẩm vụ án “tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế” xảy ra tại Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) gồm có Chủ toạ Nguyễn Văn Sơn, thẩm phán TAND Tối cao cùng 2 thẩm phán Nguyễn Đức Nhuần và Phạm Thị Minh Thu chuẩn bị tuyên đọc bản án đối với các bị cáo trong vụ án tham nhũng tại Vinalines.

Các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm Dương Chí Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT Vinalines, nguyên Cục trưởng Cục Hàng hải, Bộ GTVT; Mai Văn Phúc, nguyên Tổng giám đốc Vinalines, nguyên phó Vụ trưởng Vụ Vận tải, Bộ GTVT;  Trần Hải Sơn, nguyên tổng giám đốc Công ty TNHH sửa chữa tàu biển Vinalines; Trần Hữu Chiều, nguyên phó Tổng giám đốc Vinalines; Mai Văn Khang, nguyên Phó tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên vận tải viễn dương Vinashin thuộc Vinalines; Lê Văn Dương,đăng kiểm viên Chi cục Đăng kiểm số 6, Cục Đăng kiểm VN; Huỳnh Hữu Đức, Lê Văn Lừng, Lê Ngọc Triện, đều nguyên cán bộ Chi cục Hải quan Vân Phong, Khánh Hòa.

Trước đó, trừ Dương Chí Dũng được đưa đến sau, các bị cáo khác đều được đưa vào tập trung tại phòng chờ. Bị cáo Dương Chí Dũng được đưa thẳng vào phòng xử án, tách riêng với các bị cáo khác.

Khi bị cáo bước ra khỏi xe chở phạm nhân, con gái của bị cáo hét lên “Bố ơi, chúc mừng sinh nhật bố” (Dương Chí Dũng sinh ngày 5-5-1957).

Trước đó, vào ngày 29-4, tại phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án tham nhũng ở Vinalines, đại diện viện kiểm sát tiếp tục giữ nguyên quan điểm luận tội công bố trước đây, bác bỏ những chứng cứ ngoại phạm, đề nghị y án tử hình hai bị cáo Dương Chí Dũng và Mai Văn Phúc (nguyên tổng giám đốc Vinalines).

Trong phần đầu bản án, HĐXX tóm lược toàn bộ hành vi phạm tội của các bị cáo đã bị viện KSND tối cao cáo buộc và phiên toà sơ thẩm đã tuyên.

HĐXX nhắc lại cáo trạng của viện KSND tối cao và bản án sơ thẩm của TAND TP Hà Nội xác định các bị can trong vụ án đã có hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Cụ thể, Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, Trần Hữu Chiều cố ý làm trái ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ trong việc thực hiện dự án xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển; trong việc thực hiện mua, bán ụ nổi 83M…

Theo HĐXX, tại phiên toà phúc thẩm, HĐXX, đại diện viện kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên toà, các luật sư đã xét hỏi các bị cáo; đại diện viện kiểm sát đã đề nghị y án đối với các bị cáo; các luật sư và bị cáo đã tiến hành bào chữa và tự bào chữa, tranh luận với đại diện viện kiểm sát.

Căn cứ vào các chứng cứ, tài liệu đã được thẩm tra, ý kiến của KSV, trình bày của bị cáo, luật sư…, HĐXX xét thấy:

Về tội danh, đối với tội cố ý làm trái. Vinalines là DN 100% vốn Nhà nước. Ngày 9-2 và 12-5-2006, Dương Chí Dũng ký văn bản 115 và 495 đề nghị Bộ GTVT xem xét bổ sung nhà máy sửa chữa đóng tàu phía Nam vào quy hoạch và báo cáo Thủ tướng. Sau khi có đề nghị, VPCP có văn bản 4805 thông báo ý kiến Thủ tướng đồng ý cho phép xem xét để bổ sung và trình Thủ tướng phê duyệt. Mặc dù dự án nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam chưa được phê duyệt, bổ sung vào quy hoạch nhưng Dương Chí Dũng vẫn quyết định thành lập Ban quản lý dự án. Các bị can khác được giao là thành viên.

Ngày 15-6-2007, Mai Văn Phúc ký tờ trình 751 đề nghị HĐQT Vinalines quyết định chủ trương phê duyệt đầu tư dự án và sau đó Dương Chí Dũng đã ký đồng ý. Việc này không phù hợp quy định của pháp luật và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Trách nhiệm trực tiếp và xuyên suốt thuộc về Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc.

Tại cơ quan điều tra, tại phiên toà, các bị cáo đã thừa nhận những hành vi này. Việc các luật sư viện dẫn các văn bản để bào chữa cho bị cáo là không phù hợp. HĐXX viện dẫn các quy định của Luật Hàng hải (Điều 11) để xác định ụ nổi là tàu biển. Danh mục tiêu chuẩn VN thì quy phạm ụ nổi thuộc hệ thống quy phạm tàu biển. Trong các tài liệu hợp đồng mua bán cũng xác định ụ nổi là tàu biển. Bản thân các bị cáo là hải quan cũng xác định điều này và thừa nhận việc cho nhập khẩu ụ nổi là vi phạm pháp luật.

Từ các căn cứ này cho thấy việc mua bán ụ nổi 83M phải tuân thủ các quy định của pháp luật. Khi thực hiện dự án mua ụ nổi, các bị cáo đã không thực hiện đúng quy định về đấu thầu, thuộc trách nhiệm Dương Chí Dũng, Mai Văn Phúc, Trần Hữu Chiều, Trần Hải Sơn như cấp sơ thẩm đã nêu là chính xác.

Việc quyết định mua ụ nổi quá tuổi của các bị cáo là trái quy định của Chính phủ. Theo quy định ụ nổi không được quá 15 tuổi từ khi sản xuất và trường hợp đặc biệt phải được Bộ trưởng GTVT quyết định nhưng không quá thêm 5 năm.

HĐXX nhận định cấp sơ thẩm căn cứ kết luận giám định quy kết các bị cáo có hành vi cố ý làm trái khi giao dịch 900.000 USD và 8,1 triệu USD thanh toán tiền mua ụ nổi là có căn cứ và chính xác.

Đối với các bị cáo thuộc nhóm hải quan, HĐXX nhận định đã cố ý làm trái, tạo điều kiện cho các bị cáo tại Vinalines gây thiệt hại cho Nhà nước.

Từ đó, HĐXX thấy các lí do kêu oan hoặc nhận tội thiếu trách nhiệm, không nhận tội cố ý làm trái là không có cơ sở để chấp nhận.

Về thiệt hại, cấp sơ thẩm đã xác định 366 tỉ đồng. Tuy nhiên, HĐXX xem xét thấy phương án thanh lý ụ nổi 83M để thu hồi vốn bằng phương pháp bán sắt vụn sẽ thu được 45 tỉ đồng. Do đó, giá trị của ụ ngày 19-5-2012 là 45 tỉ đồng nên tổng giá trị thiệt hại của Vinalines được xác định giảm 8 tỉ đồng. Do đó việc xác định thiệt hại là chính xác.

Hành vi tham ô tài sản: các bị cáo Dũng, Phúc không thừa nhận như lời khai của Trần Hải Sơn. Tuy nhiên trước khi đưa ra xét xử, Dương Chí Dũng đã có đơn xin nhận tội. Tại phiên phúc thẩm lại kêu oan và cùng Mai văn Phúc khẳng định không biết khoản 1,666 triệu USD. Lời khai của hai bị cáo tại cơ quan điều tra xác định chỉ Dũng hoặc Phúc có quyền về khoản lại quả. Sơn khai việc lại quả phải có thoả thuận ngầm giữa ông Goh với Dũng và Phúc vì chỉ hai bị cáo này có quyền quyết định mua, bản thân Sơn không thể quyết định được.

HĐXX cũng viện dẫn nhiều lời khai cho thấy Dương Chí Dũng có quan hệ từ trước với ông Goh. Đồng thời, tại lời khai Dũng cũng khẳng định những nội dung như lời khai của Trần Hải Sơn. Theo đó, chỉ Dũng và Phúc mới có quyền quyết định mua hay không mua ụ nổi 83M.

Bị cáo Trần Hải Sơn cũng đã khai nhận việc ông Goh nói việc đã có thoả thuận ngầm, Sơn đã đến gặp Dũng và Dũng chỉ đạo chia 10 tỉ cho Dũng, 10 tỉ cho Phúc, còn lại cho Sơn. Sau đó, Sơn gặp Phúc và thông báo như vậy, Phúc cũng đồng ý. Kết quả tương trợ tư pháp cũng cho thấy có việc mua bán giữa Nakhodka với AP và Vinalines phải có sự chỉ đạo từ Vinalines.

Trên cơ sở điều tra xác minh tại Singapore, Nga, cấp sơ thẩm xác định có thoả thuận, thống nhất giữa các bị cáo và công ty AP, thoả thuận ăn chia là có căn cứ. Cấp sơ thẩm quy kết là phù hợp với chức năng nhiệm vụ của Dũng, Phúc.

Các tài liệu thu được có cơ sở khẳng định khoản 1,666 triệu USD mà ông Goh chuyển vào tài khoản của công ty Phú Hà là tiền của Vinaline. Các bị cáo bị cấp sơ thẩm truy tố về tội tham ô tài sản là chính xác, không oan.

Tuy nhiên quá trình điều tra không làm rõ hành vi của Trần Thị Hải Hà là có dấu hiệu bỏ lọt người phạm tội.

Đối với việc Dũng khai Sơn chỉ đưa valy rượu là không có căn cứ. Kết quả xác minh bà Đào không làm thủ tục hải quan hộ Dũng. Sơn cũng không khai nhận đưa rượu nên việc khai chỉ nhận chiếc valy rượu là không đúng.

Đối với Mai văn Phúc, Sơn khẳng định 2 lần đưa tại làng quốc tế Thăng Long là 7,5 tỉ đồng. Lần thứ 3 tại Hải phòng 2,5 tỉ đồng. Hai lần đầu Sơn đều nhờ em gái chuẩn bị tiền, rút tại ngân hàng MSB bằng CMND và mang tiền đến Làng Quốc tế Thăng Long. Lần thứ ba Phúc hẹn Sơn mang tiền đến quê tại An Hồng, An Dương, Hải Phòng. Khi chuẩn bị tiền xong, Sơn đến và đưa cho Phúc túi tiền và nói “em gửi 2,5 tỉ đồng tiền ụ nổi”…

Kết quả xác minh các nội dung đều phù hợp giữa lời khai của bị cáo Sơn. Việc các luật sư trình bày không chứng minh được giao dịch của Sơn là không chấp nhận vì đại diện ngân hàng MSB xác định chưa truy xuất được chứ không phải có giao dịch. Tài liệu ngân hàng đã cung cấp Sơn có 5 lần giao dịch tại ngân hàng là phù hợp với thực tế.

Do đó, việc các bị cáo cố ý làm trái để có 1,666 triệu USD và chia chác như trên theo tuyên án của toà sơ thẩm là có căn cứ.

Tính đến ngày khởi tố vụ án (12-5-2012), hành vi thiệt hại do các bị cáo gây ra gần 359 tỉ đồng. Thiệt hại do các bị cáo gây ra không chỉ dừng lại ở con số trên mà còn có thể lên đến hơn 500 tỉ đồng, có thể gây ảnh hưởng đến an toàn hàng hải, môi trường nơi ụ neo đậu.

HĐXX thấy trong vụ án này các bị cáo gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên cấp sơ thẩm áp dụng tình tiết tăng nặng là hoàn toàn chính xác.

MINH QUANG