Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II với tổng mức đầu tư 2,2 tỷ USD được đầu tư theo hình thức BOT, do Công ty TNHH Nhiệt điện Vũng Áng II (VAPCO) làm chủ đầu tư, quy mô 2 tổ máy với tổng công suất 1.330MW. Dự án được khởi công từ tháng 4/2022 và dự kiến, quý III/2025 dự án sẽ hoàn thành và đi vào vận hành thương mại.

Theo quy hoạch, dự án sẽ xây dựng nhà máy chính, cầu cảng bốc dỡ than, bãi thải tro xỉ, các công trình phụ trợ liên quan tại thôn Hải Phong, xã Kỳ Lợi, thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh). Đến thời điểm hiện tại, công tác xây dựng tại hiện trường đang được triển khai đồng bộ trên hầu hết các hạng mục công trình và tính đến tháng 10/2023, tổng tiến độ chung của dự án đã đạt hơn 64%. Mặc dù vậy, đến nay hạng mục bãi chứa xỉ và khu vực đường ống chuyển xỉ Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II vẫn chưa thể tiến hành xây dựng vì chưa nhận được sự đồng thuận của nhân dân. Theo đó, bãi chứa xỉ của dự án ban đầu được phê duyệt quy hoạch với diện tích 53ha tại tổ dân phố Hòa Lộc, phường Kỳ Trinh, thị xã Kỳ Anh. Tuy nhiên, quá trình triển khai công tác bồi thường, GPMB nhân dân tổ dân phố Hòa Lộc không đồng ý chủ trương nên Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Hà Tĩnh có văn bản giới thiệu địa điểm bãi chứa xỉ này tại thôn Hải Phong, xã Kỳ Lợi với diện tích 15ha. Khu đất đã được UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2022 thị xã Kỳ Anh.

Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II đang gặp khó giải phóng mặt bằng hạng mục bãi thải tro xỉ.

Đến nay, hạng mục bãi chứa xỉ đã hoàn thành cắm mốc GPMB, song quá trình triển khai họp dân thông tin dự án, các hộ dân chưa thống nhất khu vực làm bãi chứa xỉ nên chưa phối hợp đo vẽ để triển khai các bước tiếp theo. Lý do, người dân thôn Hải Phong lo sợ khi đưa vào hoạt động sẽ gây ô nhiễm môi trường nên đề nghị chính quyền địa phương và nhà đầu tư phải có ký cam kết bằng văn bản khi bãi xỉ đi vào hoạt động thì phải di dời toàn bộ nhân dân thôn Hải Phong lên Khu tái định cư mới.

Được biết, dự án này ảnh hưởng đến 315 hộ dân, đến nay vẫn còn 89 hộ với diện tích 2,5ha đã kiểm kê áp giá nhưng chưa nhận tiền bồi thường, yêu cầu cần thiết phải thực hiện di dời, tái định cư trước khi Nhà máy Nhiệt điện đi vào hoạt động, tránh ô nhiễm môi trường.

Mới đây nhất, ngày 15/10, Chủ tịch UBND xã Kỳ Lợi Lê Xuân Vượng cũng đã kí văn bản đề nghị thu hồi 8.094,0m2 đất để bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng Dự án Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II để đầu tư hạng mục bãi chứa xỉ tại thôn Hải Phong. Trong đó, diện tích trong ranh giới là 7.890,0m2, và diện tích ngoài ranh giới là 204,0m2, song đến nay vẫn chưa thể thực hiện được.

Cũng trên địa bàn thị xã Kỳ Anh, quá trình thực hiện các dự án trong Khu kinh tế Vũng Áng đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân xã Kỳ Lợi nên từ tháng 2/2012, tỉnh Hà Tĩnh đã có văn bản thống nhất lộ trình di dời tái định cư nhân dân khu vực thôn Đông Yên đến vị trí mới tại thôn Ba Đồng, xã Kỳ Phương và thôn Minh Huệ xã Kỳ Nam, với tổng số hộ dân di dời ở các khu tái định cư này là 1.219 hộ, 5.038 khẩu. Sau hơn 10 năm, dù chính quyền các cấp đã có nhiều phương án, giải pháp quyết liệt để triển khai, song đến nay dự án này vẫn còn 150 hộ gia đình và 457 ngôi mộ chưa hợp tác với chính quyền địa phương trong công tác đền bù GPMB.

Cùng với một số khu tái định cư nằm trong Dự án trọng điểm quốc gia “Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương” tại Khu kinh tế Vũng Áng, khu tái định cư thôn Đông Yên trở thành một trong những điểm nghẽn khó gỡ trong công tác GPMB trên địa bàn thị xã Kỳ Anh nói riêng và tỉnh Hà Tĩnh nói chung.

Được biết, dự án xây dựng Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng II và khu tái định cư thôn Đông Yên chỉ là hai trong rất nhiều dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đang gặp vướng mắc, khó khăn trong công tác GPMB. Điển hình, có thể kể đến là dự án di dời thôn Tân Phúc Thành 2 và 3 xã Kỳ Lợi; dự án di dời tổ dân phố Nhân Thắng và Thắng Lợi, phường Kỳ Phương, thị xã Kỳ Anh; dự án xây dựng đường bộ cao tốc Bắc - Nam; dự án nâng cấp mở rộng quốc lộ 8A đoạn qua xã Sơn Kim 1, huyện Hương Sơn; dự án Đường dây 500kV Nhiệt điện Quảng Trạch - Vũng Áng và Dự án Trạm biến áp 220kV Vũng Áng và đấu nối tại phường Kỳ Thịnh, thị xã Kỳ Anh… Đây là những dự án lớn, trọng điểm song trong quá trình triển khai thực hiện công tác thu hồi đất, GPMB vẫn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc nhất định, trong đó có những dự án đã kéo dài suốt nhiều năm trời.

Ông Nguyễn Hồng Lĩnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, để đẩy nhanh tiến độ, xử lý những vướng mắc, khó khăn trong công tác GPMB các dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã thành lập tổ công tác tại Quyết định số 477/QĐ-UBND ngày 06/3/2023 để hỗ trợ xử lý các nội dung còn tồn đọng, vướng mắc về đất đai, bồi thường, GPMB thực hiện các dự án trọng điểm trên địa bàn. Cùng với đó, thường trực Tỉnh ủy đã ban hành Chỉ thị số 21- CT/TU ngày 20/4/2022 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 đoạn qua tỉnh Hà Tĩnh, trọng tâm là công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Để tháo gỡ, các sở, ban, ngành cấp tỉnh, các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương cũng đã ban hành nhiều văn bản, tổ chức các hội nghị; chủ động thực hiện đồng bộ, linh hoạt các giải pháp, tập trung cao các dự án trọng điểm và những dự án có vướng mắc. Căn cứ tình hình cụ thể để thành lập các đoàn công tác tháo gỡ, xử lý và tuyên truyền, vận động đối tượng thu hồi đất tại các dự án trọng điểm; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc.

Tác giả: Thiên Thảo

Nguồn tin: cand.com.vn