Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh là một loại hình nghệ thuật độc đáo, tạo nên bản sắc văn hóa của người dân xứ Nghệ. Ngày nay, Dân ca Ví Giặm đang tiếp tục được bảo tồn và phát huy. Ghi nhận từ hội thi dân ca Ví Giặm Nghệ Tĩnh ở huyện Kỳ Anh.
Suốt hơn 20 năm nay, Trung tâm phát triển Hương Bình (xóm Bình Tân, xã Hương Bình, Hương Khê, Hà Tĩnh) vẫn dành một khoảng không gian để sưu tầm, lưu giữ, giới thiệu, bảo tồn nguyên trạng trên 500 hiện vật các loại nông cụ thủ công độc đáo, đưa chúng ta về với hơi thở không gian cội nguồn vừa thanh bình, vừa sinh động.
Phạm vi lập quy hoạch, vùng bảo tồn, phát huy giá trị di tích Khu lưu niệm Nguyễn Du (vùng I) có diện tích 43, 65 ha, gồm: khu vực 1, khu vực bảo vệ di tích theo luật Di sản văn hóa, rộng 3,50 ha (khu vực 1 di tích 2,28 ha, khu vực 2 di tích 1,22 ha); khu vực 2, khu vực trung tâm dự án phát triển du lịch lịch sử văn hóa gắn với bảo tồn, phát huy giá trị di tích có diện tích 40,15 ha.
Thuở còn là học sinh cấp 1 (tiểu học) vào những năm 60 của thế kỷ trước, trong lớp tôi có nhiều bạn rất khéo tay. Các bạn thường lấy cuống bí đỏ, những mảnh gỗ thị khắc tên, khắc hình các con vật đóng vào sách vở. Lúc đó tôi chưa biết rằng, đó là những mẩu vụn còn sót lại của lịch sử một vùng quê có nghề khắc ván in sách…
Nằm ở phía Bắc Hà Tĩnh, Nghi Xuân được tạo hóa ban tặng phong cảnh sông núi hữu tình. Tự bao đời, nơi đây đã trở thành địa danh hấp dẫn bước chân du khách muôn phương không chỉ bởi những danh thắng, kỳ tích huyền thoại – Nghi Xuân bát cảnh, mà vùng quê giàu truyền thống này còn là cái nôi của những trang Kiều, câu ca trù thấm đẫm hồn quê.
Chiều 1/2, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thiện chủ trì buổi gặp mặt nghệ nhân dân gian và các tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác bảo tồn, phát huy dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh. Chủ tịch UBND tỉnh Võ Kim Cự và Phó Bí thư Tỉnh ủy Lê Thành Long tham dự.
Vào ngày 31-1 tới đây, 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh sẽ chính thức đón nhận bằng ghi danh dân ca ví giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. (30/01/2015)
Hầu hết các lễ hội, trước đây được nhân dân các làng, xã đứng ra tổ chức hàng năm. Có lễ hội mỗi năm 1 lần, có lễ hội 2, 5, 6 năm 1 lần. Những lễ hội mang tính cộng đồng thì thường được tổ chức vào những ngày đầu năm. Có người cho rằng: “Đầu năm, ngày rộng, tháng dài”, “Tháng giêng là tháng ăn chơi”… như thế mới có nhiều người tham gia. Còn các lễ hội khác được phân theo ngày lễ, tết như Tết Nguyên đán, Đoan Ngọ, Vu lan, Trung thu v.v…
Ngày 27/11/2014 tại Paris (Pháp), kỳ họp thứ chín của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể công nhận dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thiện yêu cầu đơn vị tư vấn nghiên cứu, xây dựng phương án bảo tồn Khu lưu niệm Nguyễn Du phù hợp với quy hoạch, xu thế phát triển VH-DL của tỉnh
Báo cáo đề dẫn, PGS.TS Đinh Quang Hải khẳng định: Dòng họ Hà là một trong những dòng họ lâu đời và nổi tiếng của xứ Nghệ. Trong đó nổi bật với truyền thống yêu nước và khoa bảng của dòng họ Hà gốc ở Tỉnh Thạch. Hội thảo sẽ đi sâu tìm hiểu và thảo luận về dòng họ Hà ở Tỉnh Thạch, nay là xã Tùng Lộc, huyện Can Lộc.
Họ Phạm ở khối 3 thị trấn Nghi Xuân ( Hà Tĩnh) là một dòng họ lớn đã định cư lâu đời tại huyện Nghi Xuân. Nguồn gốc họ Phạm từ Hải Dương về lập nghiệp cư trú tại xã Tả Ao nay là xã Xuân Giang của huyện Nghi Xuân.
Năm 2013, Việt Nam hoàn tất hồ sơ trình UNESCO công nhận dân ca ví, giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và tổ chức này đang xem xét công nhận trong năm 2014. Để đạt được kết quả đó, trong nhiều năm qua, Nghệ An đã có rất nhiều nỗ lực để bảo tồn và phát huy di sản dân ca ví, giặm.
Sau quá trình xác minh, điều tra, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Hà Tĩnh đã xác định được 11 đối tượng gây ra vụ phá rừng nghiêm trọng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Kẻ Gỗ. 5/11 đối tượng đã đến trình diện, khai báo.
Từ ngày 14 – 15/5/2014, Viện Văn hóa nghệ thuật Quốc gia Việt Nam phối hợp với Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tỉnh Nghệ An và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh sẽ tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế “Bảo tồn và phát huy giá trị dân ca trong xã hội đương đại”.
Chiều 12-4, ông Đỗ Khoa Văn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Tĩnh cho biết, Hội đồng khoa học và công nghệ chuyên ngành cấp tỉnh đã nhất trí tuyển chọn đề tài, giao nhiệm vụ “Nghiên cứu, bảo tồn mộc bản Trường Lưu tỉnh Hà Tĩnh” cho Bảo tàng tỉnh Hà Tĩnh là cơ quan chủ trì, GS-TSKH Nguyễn Huy Mỹ làm chủ nhiệm đề tài. Thời gian nghiên cứu từ năm 2014 – 2015.
Sau hơn 1 năm (từ 9/7/2012) sáp nhập BQL Rừng phòng hộ (RPH) Cẩm Xuyên và BQL RPH Thạch Hà vào Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Kẻ Gỗ, hoạt động của đơn vị đã có nhiều thuận lợi. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi thế vẫn còn bộc lộ những bất cập cần sớm được khắc phục…
Ra đời từ cách đây hàng trăm năm, dân ca ví, dặm đã trường tồn và trở thành một nét văn hóa tinh thần không thể thiếu trong đời sống người dân xứ Nghệ bao đời. Nhưng vì hoàn cảnh lịch sử, chiến tranh cũng như những biến cố xã hội mà đến nay, những câu hát dân ca ví, dặm đã phần nào mai một.