Sinh ra trong một gia đình tiểu thương ở Xuân Giang (Nghi Xuân), tuổi thơ của nhạc sỹ là những năm tháng ấm áp tình yêu thương và niềm tự hào về người bố giỏi đánh trống, hát tuồng, hát bội. Những âm thanh giục giã của trống, lời ca của cha từ những đêm biểu diễn cho bà con làng xóm đã ăn sâu vào mạch nguồn cảm xúc, nuôi dưỡng tâm hồn nhạc sỹ. Đó cũng là động lực để ông quyết tâm nối nghiệp thân sinh, góp tiếng lòng làm phong phú thêm đời sống tinh thần cho người dân quê hương.

Sông Ngàn Phố xưa. Ảnh: Đậu Bình

Bén duyên với lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp khá sớm, 17 tuổi, ông đã là diễn viên của Đoàn văn công Hà Tĩnh. Không tự bằng lòng với bản thân nên gần như suốt những năm tháng trong cuộc đời hoạt động nghệ thuật của mình, ông luôn dành thời gian cho việc học tập và trau dồi chuyên môn nghiệp vụ. Từ những vai diễn nhỏ đến một nhạc công, giảng viên Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật, Giám đốc Trung tâm Văn hóa…, ở cương vị nào, ông cũng luôn trăn trở, nghĩ suy để hoàn thành tốt vai diễn của cuộc đời. Năng khiếu, niềm đam mê và sự nghiêm túc trong lao động nghệ thuật không chỉ mang về cho ông nhiều giải thưởng, bộ sưu tập huy chương và bằng khen của các bộ, ngành trung ương, địa phương mà điều tự hào nhất của nhạc sỹ là được đông đảo quần chúng – những khán thính giả trên mọi miền đất nước yêu mến, ghi nhận.

Hơn 60 mùa xuân của cuộc đời, trong đó có 43 năm cống hiến cho nghệ thuật, nhạc sỹ Mạnh Chiến đã tích lũy được một “gia tài” khá lớn. Đó là những tác phẩm: Nơi ấy quê mình, Vầng trăng trinh nữ, Vọng bến quê, Tìm về thuở ấy… như những món ăn tinh thần đã trở nên quen thuộc trong đời sống của người dân Hà Tĩnh nói riêng và cả nước nói chung. Với riêng nhạc sỹ, có lẽ ca khúc Nơi ấy quê mình mới thực sự là đứa con tinh thần làm nên tên tuổi của ông, đưa ông đến gần hơn với những người yêu nhạc. Và cũng có thể nói, đó là ca khúc được hình thành từ tinh hoa của ví giặm quê hương hòa quyện với dư âm của ca trù Cổ Đạm, với âm hưởng của những trang Kiều Nguyễn Du. Qua thẩm định của khán thính giả, Nơi ấy quê mình đã thực sự trở thành một trong những ca khúc hay viết về mảnh đất và con người Hà Tĩnh.

Nhạc sỹ Mạnh Chiến

Nói về sự ra đời của đứa con tinh thần này, nhạc sỹ Mạnh Chiến chia sẻ: “Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất khắc nghiệt, từ thuở bé, tôi đã thầm cảm phục ý chí vươn lên của biết bao người dân trong cuộc chinh phục thiên nhiên. Đó là biểu tượng của sức mạnh, niềm tin và nghị lực sống.

Những đức tính đáng quý của người Hà Tĩnh, niềm tự hào về miền quê thấm đẫm truyền thống văn hóa đã khơi nguồn cảm hứng để những ca từ trong tôi cứ thế tuôn trào”. Quê tôi nắng đỏ đồng, mưa thâm cả bùn non. Quê tôi gừng cay muối mặn, níu bao đời câu buồn vui, ngọt đắng… Một miền quê còn nắng gió, vẫn mực đi lên từ trong bão tố. Sóng yên biển lặng, trái ngọt cây lành, nụ cười ấm êm, nhịp đời cất cao… Xuyên suốt cả bài hát là tinh thần lạc quan, là niềm tin tưởng của người dân vào một miền quê tươi sáng trong tương lai và ước mơ ấy hôm nay đã thành sự thực.

Không lâu sau ngày ra đời, Nơi ấy quê mình đã được công chúng yêu âm nhạc không chỉ ở Hà Tĩnh mà khắp mọi miền quê trên cả nước đón nhận. Để từ những lời ca ấy, họ hiểu hơn, yêu hơn mảnh đất, con người Hà Tĩnh.

Thúy Ngọc