17h22’, Phóng viên Vnexpress đặt vấn đề các biện pháp mạnh mẽ hơn sẽ được Việt Nam sử dụng để đối phó với Trung Quốc thời gian tới? Ông Trần Duy Hải đáp, Thủ tướng đã trả lời phóng vấn ở Philippines, Việt Nam sẽ dùng mọi biện pháp hòa bình để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ. Còn chúng ta không muốn chiến tranh nhưng nếu là nạn nhân thì chúng ta cũng phải tự vệ. Như vậy nghĩa là sẽ dùng mọi biện pháp để bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của mình.
Về việc Trung Quốc nói 3 lần với 3 thông tin khác nhau về vị trí đặt giàn khoan Hải Dương 981, bà Nguyễn Thị Thanh Hà cho biết, đã nghe nhiều lần phía Trung Quốc giải thích về yêu sách của họ đối với vùng biển và các cơ quan ngoại giao của Việt Nam phải nói rõ về căn cứ đối với yêu sách này.
Ông Lê Hải Bình khẳng định thêm, nói cách nào thì Việt Nam cũng khẳng định việc Trung Quốc đặt giàn khoan là vào sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Điều này là vi phạm chủ quyền Việt Nam.
17h19’, Phóng viên hãng tin Reuter đặt vấn đề, trong trường hợp nào Việt Nam sẽ sử dụng biện pháp pháp lý. Đến mức độ nào thì biện pháp này mới được tính đến?
Bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Hàm Vụ trưởng Vụ Luật pháp quốc tế khẳng định, là một luật gia, bà cũng luôn tự hỏi khi nào là phù hợp để sử dụng biện pháp pháp lý. Còn quyết định là của Chính phủ , trên cơ sở tham vấn nhiều cơ quan nhà nước khác. Vậy nên việc này phải chờ quyết định của Chính phủ.
17h18’, Phóng viên báo Infonet hỏi về thông tin ở biên giới Lào Cai có hiện tượng người Việt Nam muốn nhập cảnh sang Trung Quốc phải ký một tờ giấy với nội dung xác nhận Hoàng Sa, Trường Sa là của Trung Quốc.
Ông Lê Hải Bình khẳng định chưa nhận được thông tin này, sẽ yêu cầu các cơ quan chức năng xác minh và nếu có sẽ giải quyết với phía Trung Quốc.
15h17’, Ông Lê Hải Bình nói về chuyến làm việc của Thủ tướng tại Philippines vừa qua. Ngoài tuyên bố chung của Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, các nước cũng ra những tuyên bố riêng kêu gọi Trung Quốc dừng việc vi phạm, đảm bảo hòa bình.
17h11’, Phóng viên Đài tiếng nói Việt Nam đặt câu hỏi với ông Lê Hải Bình về thông tin Trung Quốc tuyên truyền là Việt Nam đưa tàu quân sự đến khu vực, khiêu khích và chủ động tấn công tàu Trung Quốc.
Câu hỏi được chuyển cho ông Ngô Ngọc Thu. Ông Thu bác bỏ cáo buộc Trung Quốc đưa ra về việc Việt nam đưa tàu chủ động đâm va tàu Việt Nam. Ông Thu khẳng định đây là thông tin vu cáo.
Trung Quốc ngày cao điểm sử dụng đến 137 tàu ở khu vực, trong đó có 4 tàu chiến, các lượt máy bay quân sự. Trung Quốc cho tàu phun nước, cho hoạt động phát sóng âm tần gây nhiễu loạn, chiếu đèn pha gây ảnh hưởng đến tàu Việt Nam. Đặc biệt tàu Trung quốc còn chủ động đâm va vào tàu Việt Nam. Việt Nam không sử dụng các tàu quân sự, không đâm va, không dùng vòi rồng phun mà chỉ dùng loa tuyên truyền về chủ quyền.
Thực tế tài Việt Nam đã bị đâm va 30 lần, phải sửa chữa nhiều. Các hình ảnh này đã được cung cấp đầy đủ tới cơ quan truyền thông để làm bằng chứng chống lại Trung Quốc.
17h5’, Phóng viên hãng thông tấn của Nhật Bản nói về tuyên bố của Trung Quốc dừng hoạt động giao lưu văn hóa với Việt Nam. Việc đó có ảnh hưởng gì đến Việt Nam?
Ông Trần Duy Hải khẳng định hoạt động giao lưu giữa 2 nước đến giờ vẫn bình thường, chỉ có hoạt động đưa một số lao động của Trung Quốc về nước nhưng đó đều là những lao động phổ thông bình thường, hoàn toàn có thể thay thế nên không ảnh hưởng gì đến Việt Nam.
Phóng viên Nhật tiếp tục hỏi ông Hậu có dự đoán gì về trữ lượng dầu khí của Việt Nam tại khu vực này không vì so với Mỹ các con số đưa ra vênh nhau đến 10 lần?
“Dự tính trữ lượng dầu khí trong vùng biển Việt Nam khỏang 4-6 tỷ tấn trong vùng thềm lục địa, đặc quyền kinh tế. Chúng tôi không tin những con số người Mỹ và Trung Quốc đánh giá.
Toàn bộ khu vực phía giữa của Việt Nam có nguồn dầu khí rất lớn nhưng thực tế chúng tôi không lạc quan như vậy. Tại khu vực giàn khoan Hài Dương 981 đang đặt hạ, chúng tôi đã có những nghiên cứu trước đây và đánh giá triển vọng có dầu khí ở đây là không lớn.”, ông Hậu nói.
17h, phóng viên báo Pháp luật TPHCM nêu câu hỏi, theo quan điểm của Việt Nam, các đảo tại Hoàng Sa là vùng tranh chấp hay không tranh chấp? Đảo Tri Tôn nếu có vùng lãnh hải thì cũng chỉ giới hạn trong 12 hải lý; việc đó áp dụng với tất cả các đảo lớn, nhỏ hay phân biệt từng trường hợp?
Ông Trần Duy Hải đáp, Việt nam có đầy đủ chứng cứ pháp lý chứng minh chủ quyền với quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Tuy nhiên, với tinh thần rất thiện chí, Việt Nam sẵn sàng ngồi lại trao đổi với Trung Quốc về vấn đề Hoàng Sa. Nhưng Trung Quốc quá ngang ngược, tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo này là không đúng. Ông Đặng Tiểu Bình từng thừa nhận quần đảo này thuộc về Việt Nam; giờ lãnh đạo Trung Quốc lại nói quan điểm ngược lại là hết sức vô lý!
Bà Nguyễn Thị Thanh Hà trao đổi thêm, việc xác định lãnh hải đối với các đảo đá là chiểu theo Điều 151 của Công ước luật Biển. Theo đó, chỉ những đảo nào nổi hoàn toàn trên mặt nước, thuận lợi cho con người sinh sống, có đời sống kinh tế riêng thì mới được xác định vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa. còn nếu không có được điều kiện này, nó chỉ có vùng lãnh hải tối đa là 12 hải lý.
16h58’, phóng viên báo Thanh Niên đặt vấn đề về phản ứng trước việc một hãng thông tấn của Nga nói là vị trí Trung Quốc đặt giàn khoan chỉ cách bờ biển của họ 27km trong khi cách xa đất liền Việt Nam hơn 200km, ông Trần Duy Hải khẳng định lại, giàn khoan này nằm sâu 80 hải lý trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam, tính từ rìa lục địa.
16h55’, Phó Đại sứ Australia đặt câu hỏi, đến nay giàn khoan Hải Dương – 981 đã hoạt động ở khu vực này được 3 tuần. Việt Nam có bằng chứng nào cho thấy Trung Quốc đã hoặc đang chuẩn bị có hoạt động khoan thăm dò?
Câu hỏi này ông Hậu cho là khó trả lời. Thời gian 3 tuần thì đủ cho công tác chuẩn bị theo quy trình bình thường để có thể khoan. Nhưng vì chưa thể tiếp cận với giàn khoan này nên chưa xác định được thực tế giàn đã tiến hành hoạt động khoan thăm dò chưa.
16h47’, Phóng viên Dân trí đặt câu hỏi: Như thông tin từ Bộ Ngoại giao, từ đầu tháng 5, khi Trung Quốc đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào, đặt hạ trên Biển Đông, phía Việt Nam đã có trên 20 cuộc giao thiệp, tiếp xúc với Trung Quốc để giải quyết vấn đề nhưng Trung Quốc vẫn bất chấp, tung tác ngang ngược tại khu vực giàn khoan. Từ Manila hôm qua, Thủ tướng cũng đã có những phát biểu mạnh mẽ, đanh thép với quốc tế về việc Trung Quốc đang làm những việc không như họ nói, Việt Nam không đánh đổi chủ quyền để lấy một thứ hòa bình, hữu nghị viển vông. Phải chăng thời điểm này đã đến giới hạn của sự kiên nhẫn? Chúng ta còn phải tiếp tục tuân thủ “16 chữ vàng” đến khi nào?
Ông Trần Duy Hải trả lời câu hỏi của phóng viên Dân trí: Vấn đề chủ quyền lãnh thổ hết sức thiêng liêng. Vì vậy, vàng thì đúng là rất quý nhưng chủ quyền, độc lập dân tộc còn quý hơn vàng.
16h38’, phóng viên đặt câu hỏi với ông Trần Duy Hải về những thông tin Trung Quốc đưa ra là Việt Nam huy động tàu quân sự đến khu vực giàn khoan. Phóng viên đề nghị một lời bình luận về thông tin này.
Ông Lê Hải Bình và ông Ngô Ngọc Thu trả lời các câu hỏi trong cuộc họp báo quốc tế (Ảnh: Phương Thảo)
Chưa trả lời trực tiếp vào câu hỏi, ông Trần Duy Hải cho biết, Tri Tôn thực ra là một bãi đá nên không thể có khu vực hoạt động quá 12 hải lý. Dù cho khu vực này có thuộc Hoàng Sa hay không thì cũng là trên khu vực thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Vì vậy, ở khía cạnh nào thì hoạt động đặt hạ giàn khoan của Trung Quốc cũng là vi phạm thềm lục địa Việt Nam.
Tiếp lời, ông Ngô Ngọc Thu, đại diện Cảnh sát Biển Việt Nam, nói rõ về những hoạt động trên thực địa. Đồng thời với việc đưa giàn khoan đến đặt hạ trên vùng biển Việt Nam, Trung Quốc đã đưa nhiều tàu chấp pháp, tàu quân sự đến bảo vệ. “Tàu chiến của Trung Quốc có 5 loại, chúng tôi đã ghi được số hiệu, thông báo với phía Trung Quốc. Một tàu có bệ pháo, 72.000 tấn, chở được rất nhiều quân. Có cả tàu tên lửa, một tàu tuần tiễu ngầm… Đó hoàn toàn là tàu của Trung Quốc, Việt Nam không điều tàu quân sự ở khu vực”, ông Thu khẳng định.
16h32’, phóng viên báo điện tử Dân Việt đề cập thông tin, Việt Nam có khả năng sử dụng biện pháp pháp lý để giải quyết vấn đề với Trung Quốc.
Bà Nguyễn Thị Thanh Hà – Hàm Vụ trưởng Vụ Luật pháp quốc tế Bộ Ngoại giao – trả lời, Việt Nam với tư cách một quốc gia thành viên của Liên Hợp quốc và Công ước luật Biển có quyền sử dụng mọi quy chế quy định của Liên Hợp quốc và Công ước luật Biển để giải quyết những việc liên quan đến mình. Trong đó quy định có thể sử dụng tất cả các biện pháp hòa bình, trong đó có cơ quan tài phán quốc tế. Việc này tốt hơn sử dụng biện pháp vũ trang.
Lãnh đạo Việt Nam cũng khẳng định sẽ sử dụng mọi biện pháp hòa bình để bảo vệ chủ quyền của mình. Vì vậy Bộ Ngoại giao cũng chuẩn bị mọi thứ sẵn sàng cho hoạt động này.
16h27’, nội dung hỏi – đáp bắt đầu.
Phóng viên báo Vietnamnet đặt câu hỏi về Thông tư của Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Ông Trần Duy Hải khẳng định, đây là một thông tư về ngoại giao, Việt Nam khẳng định tôn trọng vùng lãnh hải 12 hải lý của Trung Quốc. Thông tư này không có giá trị pháp lý về vấn đề chủ quyền với vùng biển đảo của Việt Nam.
Điểm thứ 2 ông Hải nhấn mạnh, giá trị của Thông tư phải đặt trong bối cảnh cụ thể. Khi thông tư này được gửi cho Trung Quốc, bấy giờ Hoàng Sa, Trường Sa đang được quyền quản lý của Việt Nam Cộng hòa. “Bạn không thể cho ai thứ mà bạn chưa có quyền sở hữu, quản lý được. Vậy nên điều đó càng khẳng định công văn của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng không có giá trị pháp lý” – ông Hải dẫn chứng.
16h24’, ông Đỗ Văn Hậu chỉ trên bản đồ vị trí hơn 1 triệu cây số vuông Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã tiến hành hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí lâu nay. Việc Trung Quốc nói 57 lô Việt Nam phân lô nằm trên phần biển của Trung Quốc là hoàn toàn sai trái. Vị trí Trung Quốc đặt giàn khoan Hải Dương 981 cũng hoàn toàn nằm trong vùng đặc quyền kinh tế, vùng thềm lục địa của Việt Nam. Không có việc Việt Nam khai thác, thăm dò ở vùng biển phía Tây ngoài phần chủ quyền của mình.
Ông Đỗ Văn Hậu chỉ trên bản đồ vị trí hơn 1 triệu cây số vuông Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã tiến hành hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí lâu nay. (Ảnh: Phương Thảo)
16h16’, Tổng GĐ Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Đỗ Văn Hậu thông tin về hoạt động khai thác dầu khí của Việt Nam trên vùng biển thuộc chủ quyền của mình. Từ những năm 1960, chính quyền miền Nam Việt Nam đã tiến hành thăm dò, khai thác nhiều điểm trên vùng thềm lục địa Việt Nam. Những năm 1973-1975, chính quyền miền Nam Việt Nam cũng thực hiện nhiều thỏa thuận, liên kết với các đơn vị nước ngoài, như doanh nghiệp của Mỹ để tiến hành thăm dò, khai thác dầu khí.
Từ 1996, khi Quốc hội Việt Nam phê chuẩn UNCLOS 1982, các hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí của Việt Nam chỉ tiến hành trên vùng thềm lục địa trong phạm vi 200 hải lý.
16h14′, bác bỏ quan điểm của Trung Quốc, ông Hải khẳng định, Trung Quốc không có bất cứ chứng lý nào chứng minh chủ quyền đối với 2 quần đảo của Việt Nam. Ngược lại, Việt Nam có truyền thống và có mọi chứng lý lịch sử để chứng minh chủ quyền của mình. Việt Nam đã sử dụng, khai thác ổn định trên 2 quần đảo này, trong đó có việc khai thác dầu khí.
Hành động của Trung Quốc là âm mưu bành trướng bằng việc biến vùng không có tranh chấp thành vùng có tranh chấp để dần hiện thực hóa yêu sách đường lưỡi bò, độc chiếm Biển Đông của mình.
16h10′, ông Hải khẳng định, Việt Nam đã có lịch sử khai phá, hoạt động ở quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa từ thế kỷ 17, có dân sinh sống ổn định, không bị tranh chấp bởi bất cứ quốc gia nào. Cựu Thủ tướng Chính phủ Bảo Đại Trần Văn Liễu cũng đã xác định chủ quyền của Việt Nam với 2 quần đảo sau đó, không vấp một sự phản đối nào của các nước.
Sau kháng chiến chống Pháp, Việt Nam Cộng hòa đã tiếp nhận việc đảm bảo thực thi chủ quyền của Việt Nam với 2 quần đảo nào. Tại hội nghị Giơnevơ, Trung Quốc biết những thỏa thuận này và đã chấp hành.
Thực tế, việc dùng vũ lực của Trung Quốc để chiếm quần đảo Hoàng Sa và một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa, ông Hải khẳng định là vi phạm luật pháp quốc tế. “Vũ lực không làm phát sinh chủ quyền” – đây là nguyên tắc thể hiện trong UNCLOS.
Trung Quốc cố tình viện dẫn sai công văn của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Thông tư này hoàn toàn không đề cập đến vấn đề lãnh thổ cũng như chủ quyền, cũng như không đề cập đến 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Thông tư này chỉ đồng ý với việc Trung Quốc mở rộng vùng lãnh hải của nước này đến 12 hải lý.
Ngày 24/9/1975, khi trao đổi với Bí thư Thứ nhất Đảng Cộng Sản Việt Nam Lê Duẩn, ông Đặng Tiểu Bình – Phó Thủ tướng Trung Quốc thời đó – đã nêu rõ việc Trung Quốc có vi phạm dẫn đến tranh chấp chủ quyền với Việt Nam.
16h3’, ông Trần Duy Hải trình bày, thời gian qua, bất chấp mọi phản ứng của Việt Nam, Trung Quốc vẫn ngang ngược tiếp tục hoạt động vi phạm chủ quyền biển đảo. Việt Nam đã kiên quyết yêu cầu phía Trung Quốc rút giàn khoan, tránh đe dọa, ảnh hưởng đến an ninh, hòa bình của khu vực. Trung Quốc không đáp ứng mà trái lại còn liên tục đưa ra những thông tin không đúng sự thật về vấn đề chủ quyền của Việt Nam đối với vùng biển đảo.
Ông Hải đề nghị toàn thể những người có mặt dành 3 phút để xem một video clip về vấn đề chủ quyền biển đảo Việt Nam. Ngoài ra, Bộ Ngoại giao cũng cung cấp nhiều tài liệu pháp lý về vấn đề chủ quyền biển đảo bằng cả tiếng Việt, Trung, Anh.
Ông Hải khẳng định, Việt Nam đã có lịch sử khai phá, hoạt động ở quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa từ thế kỷ 17, có dân sinh sống ổn định, không bị tranh chấp bởi bất cứ quốc gia nào. Cựu Thủ tướng Chính phủ Bảo Đại Trần Văn Liễu cũng đã xác định chủ quyền của Việt Nam với 2 quần đảo sau đó, không vấp một sự phản đối nào của các nước.
Sau kháng chiến chống Pháp, Việt Nam Cộng hòa đã tiếp nhận việc đảm bảo thực thi chủ quyền của Việt Nam với 2 quần đảo nào. Tại hội nghị Giơnevơ, Trung Quốc biết những thỏa thuận này và đã chấp hành.
Thực tế, việc dùng vũ lực của Trung Quốc để chiếm quần đảo Hoàng Sa và một số đảo thuộc quần đảo Trường Sa, ông Hải khẳng định là vi phạm luật pháp quốc tế. “Vũ lực không làm phát sinh chủ quyền” – đây là nguyên tắc thể hiện trong UNCLOS.
Trung Quốc cố tình viện dẫn sai công văn của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Thông tư này hoàn toàn không đề cập đến vấn đề lãnh thổ cũng như chủ quyền, cũng như không đề cập đến 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Thông tư này chỉ đồng ý với việc Trung Quốc mở rộng vùng lãnh hải của nước này đến 12 hải lý.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình chủ trì cuộc họp báo. (Ảnh: Phương Thảo)
Đúng 16h, ông Lê Hải Bình – Người phát ngôn Bộ Ngoại giao – bắt đầu chủ trì cuộc họp báo. Ông Lê Hải Bình nói, kể từ sau cuộc họp báo quốc tế đầu tiên ngày 7/5, sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trên biển Việt Nam, Việt Nam đã dùng hết mọi biện pháp hòa bình để trao đổi, đấu tranh, yêu cầu Trung Quốc rút giàn khoan khỏi vùng biển chủ quyền của Việt Nam. Tuy nhiên, phía Trung Quốc không thiện chí, tiếp tục leo thang gây hấn, huy động cả tàu, máy bay quân sự đến vùng biển này. Trung Quốc còn xuyên tạc nhiều nội dung cho rằng Việt Nam chủ động gây hấn và tấn công Trung Quốc.
16h ngày 23/5, tại Bộ Ngoại giao diễn ra cuộc họp báo quốc tế thứ 3 kể từ khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trái phép trên vùng biển của Việt Nam. Buổi họp báo “nóng” ngay từ những phút đầu tiên. Theo chương trình, tham dự buổi họp báo có Quyền Vụ trưởng Vụ Thông tin báo chí, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình; Phó Chủ nhiệm UB Biên giới Quốc gia Trần Duy Hải; Tổng GĐ Tập đoàn Dầu khí Đỗ Văn Hậu; Phó Tư lệnh tham mưu trưởng Cảnh sát biển Ngô Ngọc Thu; Hàm Vụ trưởng Vụ Luật pháp quốc tế Bộ Ngoại giao Nguyễn Thị Thanh Hà.
Cán bộ Bộ Ngoại giao cho biết, cuộc họp báo lần này có sự tham dự của rất nhiều các đại sứ, đại diện ngoại giao đến từ Đại sứ quán các nước tại Hà Nội.
Chưa đến giờ họp báo chính thức, hội trường đã đông kín phóng viên báo chí trong nước cũng như các hãng thông tấn nước ngoài.
Đây là lần thứ 3 Việt Nam tổ chức họp báo quốc tế sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương-981 trái phép tại thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam.
Hai cuộc họp báo trước đó được tổ chức vào ngày 7/5 và 17/5.
Như Dân trí đã đưa, ngày 22/5, tàu Trung Quốc dàn hàng quanh giàn khoan trái phép, cố tình gây hấn để khiêu khích lực lượng Kiểm ngư Việt Nam đâm húc vào tàu của họ, để họ quay phim, chụp ảnh, nhằm vu oan cho lực lượng chấp pháp của ta, nhưng chúng ta vẫn kiên định đấu tranh hòa bình.
Phương Thảo
