Đội quân S-B-C

Theo dân gom cò (chim trời), chúng tôi về tại các chợ quê, nơi thu mua cò thì mới hiểu được câu nói đầy dụng ý của các lái buôn: “đất lành chim chết”. Đủ thứ cò sống, cò chết bày bán la liệt. Cò bị “vặt” lông trơ trụi, cò bị hui tái…Đâu đâu cũng thấy lông cò, lông vạc trắng xóa từng bãi, vật vờ bay khắp…

Nhập đội quân S.B.C

Ông D. đi chân đất, quần xắn ngang gối, tay cầm bó que gắn đầy nhựa bẫy, vai vác khẩu súng loại 6 tozet rồi gánh thêm cái lồng chim to đi ra rặng tre giữa cánh đồng Hói, xã Hậu Lộc, H. Lộc Hà. Theo sau ông, 4-5 thanh niên với ná cao-su, lưới… kết thành một đoàn dàn trận giữa đồng. Trên trời từng đàn cò, diệc đang bay từ hướng biển vào trắng cả một vùng. Đến gần rặng tre, ông D. dừng lại, dựng khẩu súng vào gốc cây, đưa tay chỉ huy “đàn em” tiến hành “dàn trận”. Còn ông bắt mấy con cò mồi (đã khâu mắt và cắt ngắn cánh) từ trong lồng ra cột trên mấy gốc cây trụi lá.

Khắp các cánh đồng bẩy lưới được nhăng đầy như ”thiên la võng địa” để S-B-C

Ông nói: “Nghề ni quan trọng là phải có cò mồi đặt ở dưới để dụ đàn cò trên trời xuống”. Chưa đầy 10 phút triển khai, ông D. và đoàn quân “cò tặc” đã giăng đủ thứ bẫy nào là nhựa, lưới, cò mồi… Triển khai xong “trận mạc”, tất cả nấp vào rặng tre ôm súng, cầm ná, dây điều khiển cò mồi ngồi chờ đợi. Trên cao, từng đàn cò bay lượn chao thấp xuống mặt đất để tìm mồi. Ánh mắt của những thợ săn chăm chú dõi theo đàn cò, tay vừa kéo nhẹ mấy con cò mồi cho nó vẫy cánh kêu “chiếc chiếc” để “dụ” đàn cò trên trời hạ xuống.

Cò giả, cò thật được cài bãy ở khắp các cánh đồng để S-B-C

Ông D. có vẻ sốt ruột, lẩm bẩm: “Tụi bây (cò) mà hạ xuống thì chết với tau”. Rồi đàn cò cũng hạ xuống, nhưng lại cách chỗ ông và mấy cậu thanh niên giăng bẫy vài chục thước. Vậy là đàn cò không rơi vào “thế trận”, ông D. nâng súng ngắm vào con đầu đàn rồi bóp cò. Pằng! Đàn cò vỗ cánh nháo nhác, bay tán loạn. Miệng ông chí chóe: “Cho mày chết mất thây, làm hỏng mất miếng ăn của tao”. Lách người chạy ra xách con cò vừa bị bắn hạ vào, ông mắng tiếp: “Ông mà đã ngắm thì chỉ có chết thôi con ạ!”. Theo ông giải thích, đây là con đầu đàn, nó to hơn, có lông màu xám và rất khôn. Khi hạ xuống, con đầu đàn không tìm mồi, cổ luôn ngỏng cao để canh chừng cho cả đàn tìm bắt cá, tép. Vứt con cò vào lồng tre, ông tiếp tục chui vô lùm cây ngồi chờ…

Một ”chú cò” bị dính bẩy của đội quân S-B-C

Chừng một tiếng sau, lại một đàn cò khác kéo đến trắng cả cánh đồng. Lần này thì đàn cò đã rơi vào trận địa bẫy của ông D. và đám thanh niên đã giăng. Thế là con thì dính bẫy nhựa, con mắc lưới, đàn cò hoảng loạn tìm cách bay lên nhưng tất cả đã quá muộn. Vậy là sau thời gian kiên trì chờ đợi, đội quân S.B.C đã trúng lớn khi “hốt” trọn cả đàn.

Rời cánh đồng Hói, chúng tôi đến một số xã ven biển của các huyện Thạch Hà, Kỳ Anh… đâu đâu cũng thấy từng tốp 5-7 người tham gia chiến dịch “tận diệt đàn cò”. Viễn, một tay bẫy cò cừ khôi ở xã Kỳ Xuân (Kỳ Anh), cho biết: “Cứ đến tiết Bạch lộ, Tiểu lộ (chừng đầu tháng 8 âm lịch trở đi), cò cùng các loài như vạch, cói, vịt trời… kéo nhau về đầy rẫy, tha hồ mà bẫy. Theo Viễn, nhiều loại chim như vậy nhưng các tay bẫy chủ yếu ngắm vào đàn cò, đàn diệc vì nó không mấy phức tạp, dễ bắt. Viễn phân bua: “Bẫy cò đơn giản, sau khi chọn địa điểm thích hợp, chỉ cần giăng lưới ở mép đường, dọc những cánh đồng gần bờ biển. Lưới cao 2m, dài ngắn tùy ý nhưng ít nhất là 100m. Thêm vào đó là cò mồi và dăm chục con cò đẽo, vài trăm que nhựa… là mỗi ngày kiếm 100-200 ngàn đồng ngon ơ”. Cũng theo Viễn thì mỗi mùa săn, các tay S.B.C kiếm được khoảng 6-7 triệu đồng. Đây là khoản thu nhập mà họ cho dễ ăn gấp mấy lần làm ruộng và cũng vì thế mà nhiều người đổ xô đua nhau đi bẫy cò.

Hết đời cò vạc…

Ngày xưa những nhà nghèo mới bắt chim trời (cò, vạc, cói…) về làm món ăn bởi thịt không ngon và hầu như chỉ món duy nhất là xáo măng. Nhưng bây giờ thịt chim lại là món khoái khẩu của dân nhậu với đủ các món: chả cò, cò nướng, cò quay, cò giả cầy, cò xào sả ớt, cò xào khế…

Cò bày bán la liệt tại các phiên chợ từ nông thôn lên thành thị

Chứng kiến cách bẫy cò, vạc của các thợ săn mới thấy xót trước thực trạng chim trời bị tận diệt. Mỗi đàn có chừng 50 – 200 con, khi hạ cánh đúng vào nơi giăng bẫy thì ít nhất cũng mất khoảng 20-30 thành viên. Làm một phép tính đơn giản ấy thì trên khắp các cánh đồng ở Hà Tĩnh mỗi ngày những nhóm bẫy cũng bắt được 1.000-2.000 con cò. Vậy, cò bị bắt nhiều như thế thì nó được tiêu thụ ở đâu? Theo dân gom cò, chúng tôi về các chợ quê, nơi được coi là đầu mối thu mua cò thì mới hiểu được câu nói đầy dụng ý của các tay buôn cò: “Đất lành cò chết!”.

Mỗi cặp chim cò chỉ bán với giá 50 đến 70 ngàn đồng

Cứ sau mỗi lần cò hạ cánh, những tay đánh cò lại nhanh chóng thu gom rồi chuyển đi nhập cho các lái buôn. Ở các chợ, đủ thứ cò sống, cò chết được bày bán la liệt… Thường thì cò chết được vặt lông, thui vàng bán với giá 20-22 ngàn đồng/cặp, còn cò sống thì giá cao hơn một chút. Người ta bảo ngày xưa nghèo đói mới bắt cò về làm thức ăn, bởi thịt cò không ngon và hầu như chỉ có món duy nhất là xáo măng, nhưng bây giờ thịt cò trở thành món khoái khẩu của dân nhậu với đủ các món chả cò, cò nướng, cò quay, cò giả cầy, cò xào sả ớt, cò xào khế… Không chỉ vậy, bây giờ cò, vạc được nhập cho các nhà hàng, qua chế biến, nó được coi là “đặc sản quê”. Gọi là đặc sản, nhưng vào nhà hàng nào trong thời gian này, gọi món đặc sản đồng quê thì dễ hơn những món không phải là đặc sản…

S.B.C – săn bắt cò, nhìn ở mặt nào đó nó mang lại lợi ích kinh tế cho một số người, nhưng xét về tổng thể, việc tận diệt cò như hiện nay là thực trạng đáng báo động. Rõ ràng, đã đến lúc chính quyền các cấp ở Hà Tĩnh cần đưa ra xem xét một cách nghiêm túc, nếu không mai này con cò chỉ còn trong ca dao mà thôi.

Dưới đây là một số hình ảnh PV Ngaynay.vn ghi lại một số hình ảnh tận diệt chim trời tại địa bàn Hà Tĩnh

Lưới nhựa được nhăng đầy khắp các cánh đồng khi mùa mưa về nhằm SBC

Bẫy cò được khắp nới

Cò thật, cò giả được đội quân SBC dựng lên như một ”thiên la đia võng” …

”Cò mồi” của đội quân SBC có mặt khắp nơi để bẩy chim cò….

Một con chim cò dính phải bẩy của đội quân SBC

Chim cò bị vặt lông…

Chim trời bày bán la liệt khắp các phiên chợ …

Mỗi cặp chim cò bán với giá rất rẻ…

  V.Tuân – Lê Mỹ / Ngày Nay