Đại tá Đặng Hoài Sơn và tác giả.

Trấn giữ ở vùng “chảo lửa, túi mưa”

Từ thế kỷ XIV, huyện Kỳ Anh không chỉ khó khăn mà còn nghèo một cách “khác lạ” như mấy vần thơ Bà Huyện Thanh Quan đã thốt lên: “Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà/ Cỏ cây chen lá, đá chen hoa/Lom khom dưới núi, tiều vài chú/ Lác đác bên sông, chợ mấy nhà…”. Đến tận những năm cuối thế kỷ XX, Kỳ Anh vẫn là vùng đất nghèo nhất nước nhưng sau công cuộc đổi mới, huyện bắt đầu nổi lên như cồn, là điểm thu hút đầu tư lớn nhất nước với 180 dự án lớn nhỏ, trong đó có 148 dự án phải thực hiện công tác bồi thường GPMB, 39 dự án đầu tư nước ngoài.

Ngồi trên chiếc xe chuyên dụng, Đại tá Đặng Hoài Sơn tư lự ghé tai nói nhỏ với tôi, khi cửa đã mở ắt “ruồi nhặng” sẽ bay vào. Theo Đại tá Sơn, chỉ trong 5 năm trở lại đây, đã có hàng trăm vụ việc xảy ra như việc chống đối người thi hành công vụ, chống đối GPMB, di dời tái định cư, triển khai các dự án…; một số loại tội phạm hình sự  diễn biến phức tạp, nhất là quản lý việc cư trú của trên 8.000 người nước ngoài thuộc 32 quốc gia, lãnh thổ và với hơn 40.000 người trong nước.

“Trên một địa bàn nhỏ hẹp, đất chật người đông, nhưng công tác an ninh trật tự chúng tôi vẫn luôn giữ được ổn định. Tất nhiên, để hoàn thành được những nhiệm vụ đó, lực lượng công an thường xuyên phải đối mặt với sự chống trả quyết liệt của các đối tượng phạm tội hay phần tử quá khích”, đại tá Sơn nói.

Quy phục tội phạm

Khi Khu kinh tế Vũng Áng mang tầm quốc gia kêu gọi hàng trăm dự án đầu tư vào dồn dập, buộc Hà Tĩnh phải bàn giao mặt bằng sạch cho các dự án đúng yêu cầu đặt ra, nhất là các dự án đầu tư nước ngoài. Với trách nhiệm, nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi nghiệp vụ của người cán bộ chiến sỹ công an phải khôn khéo, tinh thông khi tiếp xúc với những phần tử chống đối.

Đại tá Sơn chia sẻ, quá trình thực hiện chủ trương GPMB đã tác động đến sản xuất, tư tưởng, tình cảm, làm thay đổi cuộc sống, phong tục, tập quán của người dân nơi đây. Đặc biệt, khi dự án vào, người dân nhường đất, nhường rừng đến cả ngư trường đánh bắt, chuyển lên tái định cư ở vùng núi đồi, phải làm lại từ đầu tất cả nên họ đã khó khăn lại càng khó khăn hơn. Bên cạnh đó, chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư không ít bất cập, chưa sát với tình hình thực tế, cộng với chính sách giải quyết việc làm, chuyển đổi nghề nghiệp cho số dân tái định cư chưa thể kịp thời. Trong lúc đó, nhiều dự án phải tiến hành GPMB gấp rút, nên việc xử lý di dời dân để có mặt bằng sạch bàn giao cho dự án là bài toán khó giải.

“Ban đầu, nhiều hộ dân phản đối chống trả quyết liệt, không đồng tình với việc di dời tái định cư, họ không muốn rời bỏ nơi chôn rau cắt rốn nhưng chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ mang tính chiến lược quốc gia, bất di bất dịch nên mỗi cán bộ, chiến sĩ lấy công tác dân vận đặt lên hàng đầu. Đồng thời, rút kinh nghiệm trong công tác GPMB của dự án mỏ sắt Thạch Khê (huyện Thạch Hà) – nơi mà trước đây tôi trực tiếp tham gia GPMB để vận động người dân tự nguyện di dời, nhường đất cho dự án”, đại tá Sơn nhấn mạnh.

Ngoài tuyên truyền, vận động, lực lượng công an Kỳ Anh còn theo dõi hoạt động của các đối tượng cầm đầu quá khích, đối tượng liên quan đến an ninh quốc gia ẩn nấp trong các dự án để thu thập tài liệu, chứng cứ làm cơ sở kịp thời xử lý nghiêm các đối tượng chống đối này.

Mặc dù nhạy bén, khôn khéo, kiên quyết khi xử lý nhiều loại tội phạm, tuy nhiên, trong quá trình GPMB, di dời tái định cư vẫn không thể tránh khỏi những vụ va chạm từ nhỏ đến lớn. Nhiều cán bộ, chiến sỹ không quản tính mạng dám xả thân vì nhiệm vụ, nhiều vụ việc tưởng chừng như bất lực, không thể xử lý nổi nhưng rồi nhờ sự quyết tâm, kiên trì, công an Kỳ Anh đã hoàn thành một cách xuất sắc. Trong đó, điển hình phải kể đến vụ nhân dân các thôn Tân Phúc Thành, Đông Yên (xã Kỳ Lợi) bao vây tàu hút cát của nhà thầu Bỉ; vụ hàng trăm người dân thôn Đông Yên tụ tập bao vây UBND xã Kỳ Lợi; người dân thôn Hải Phong, Kỳ Lợi tụ tập khiếu kiện, tổ chức phương tiện, dụng cụ, vũ khí chống đối lại lực lượng cưỡng chế…

“Các đối tượng quá khích còn manh nha mang ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh, ảnh Đại Tướng Võ Nguyên Giáp cùng băng rôn, khẩu hiệu với hơn 200 người dân đùng đùng kéo lên khu vực Ngã ba Kỳ Lợi để phản đối chủ trương GPMB, gây ách tắc giao thông nhiều giờ liền”, đại tá Sơn nhớ lại.

Lực lượng công an phối hợp cứu nạn, cứu hộ vụ sập giàn giáo tại công trường FORMOSA năm 2014.

Đêm kinh hoàng 14/5

Ngắt quãng những câu chuyện nối dài trong hành trình giữ ổn định an ninh trật tự trên địa bàn Kỳ Anh, chiếc xe bán tải dừng lại trước cổng ra vào khu công nghiệp FORMOSA. Đây là một trong hai vị trí trọng điểm xảy ra vụ náo loạn đêm 14 rạng ngày 15/5/2014 do một số phần tử quá khích lợi dụng việc ta phản đối Trung Quốc hạ đặt dàn khoan 981 trái phép trên thềm lục địa Việt Nam.

Đại tá Đặng Hoài Sơn chỉ tay lên cột cờ cao chót vót nói: “Đúng là “lửa thử vàng, gian nan thử sức”. Trong lúc đất nước lâm nguy mới biết tấm lòng con dân Việt Nam hướng về Tổ quốc biết nhường nào. Mặc dầu trong đó có thế lực phá hoại đã gây nên sự cố nhưng phải khẳng định rằng đại đa số người dân Việt có tinh thần yêu nước nồng nàn đến cực độ.

Rời cổng FORMOSA, đại tá dẫn chúng tôi tới thăm công trình lò cao thuộc hệ thống dây chuyền luyện thép 15 triệu tấn/năm do nhà thầu chính Trung Quốc thi công. Sau “cuộc bể dâu”, chỉ trong vòng mấy ngày nhà thầu và công nhân kéo nhau trở lại làm việc bình thường. Đến nay hạng mục chủ lực này cơ bản hoàn thành để đưa vào sử dụng. Đại tá chỉ tay về phía dãy nhà cấp bốn, nơi công nhân lao động cư trú kể lại: “Đêm 14 rạng sáng 15/5/2014, do thế lực xấu loan tin đồn tại lò cao này, người Trung Quốc đang đánh người Việt Nam. Bỗng dưng 3 thanh niên lao động cùng ôm cờ Tổ quốc từ dưới đất trèo băng băng lên nóc nhà chẳng khác gì biệt động Sài Gòn đánh Mỹ năm xưa. Lên tới nóc nhà, cả 3 thanh niên cùng rút trong ngực mình ra 3 lá cờ Tổ quốc và hô vang: “Việt Nam muôn năm!”.

Khâm phục trước tấm lòng yêu nước nồng nàn nhưng Đại tá vẫn cử trinh sát theo dõi những trường hợp trên. Nhưng đúng quả thực đây là những thanh niên không nằm trong số người quá khích, họ chỉ vì trách nhiệm đối với Tổ quốc.

Trở về phòng làm việc, bên ấm nước chè xanh, đại tá kể về 5 năm hoạt động của ngành công an trên địa bàn “chảo lửa, túi mưa”. Với ý thức trách nhiệm cao, các chiến sỹ công an luôn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đóng góp to lớn trong công tác giữ gìn an ninh trật tự vùng dự án, đảm bảo tiến độ bàn giao mặt bằng hơn 4.100ha cho các doanh nghiệp, triển khai đúng với yêu cầu đặt ra, được Trung ương đáng giá cao về công tác bàn giao mặt bằng nhanh nhất, trong đó kể cả dự án mở rộng Quốc lộ 1A, đưa Vũng Áng trở thành 1 trong 5 khu kinh tế trọng điểm của cả nước. Đảng bộ Công an Kỳ Anh được công nhận là đơn vị trong sạch, vững mạnh tiêu biểu và là đơn vị được nhận cờ thi đua quyết thắng cùng nhiều danh hiệu cao quý của Đảng và Nhà nước trao tặng, trong đó cá nhân đại tá Đặng Hoài Sơn được nhận Huân chương Bảo vệ Tổ Quốc của Chủ tịch nước trao tặng.

Chia tay đại tá Đặng Hoài Sơn, người được đồng đội phong cho anh cái tên “lá chắn thép” nơi chảo lửa, túi mưa, tôi nhớ mãi câu nói của anh trước lực lượng: “Là cán bộ chiến sĩ Công an nhân dân, phải luôn sáng suốt, sâu sát, kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn và dũng cảm quyết định trước những vấn đề khó khăn, phức tạp. Phải biết bứt phá những tồn tại, hạn chế để tiến lên”.