Căn nguyên bắt đầu từ việc báo chí đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Thăng về đề nghị của Chủ tịch HĐND TP.HCM về việc bỏ phí xe máy. Ông cho biết quyết định thu phí hay không thuộc thẩm quyền của HĐND tỉnh, TP.

Tuy nhiên, Bộ GTVT cũng cho hay, qua lấy ý kiến của các tỉnh, TP đang triển khai việc thu phí, chỉ 2/27 tỉnh đề nghị bỏ thu phí xe máy là Bà Rịa Vũng Tàu và Đồng Nai. Nghe vậy, báo chí mời Chủ tịch HĐND TP.HCM cùng tham gia “chất vấn” Bộ trưởng ngay hành lang QH về đề nghị của bà tại phiên thảo luận tổ hôm 29/5.

Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng và Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm

HĐND làm gì có quyền?

Cuộc tranh luận với Chủ tịch HĐND bắt đầu khi Bộ trưởng Thăng dẫn văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính chỉ quy định mức thu tối đa, không quy định mức tối thiểu.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Quyết định mức thu bằng 0 hoặc quyết định đến mức thu tối đa là thuộc quyền của HĐND tỉnh, TP. Những đối tượng được miễn thu là người nghèo, vùng sâu, vùng xa, chuẩn nghèo cũng do HĐND tỉnh, TP quyết định. Tóm lại có thu phí hay không là do HĐND tỉnh, TP quyết định. Tiền này cũng để cho địa phương bảo trì đường. Thu hay không là quyền của địa phương.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Theo pháp lệnh Phí và lệ phí hiện nay, địa phương không được quyền quyết định đặt ra bất kỳ một loại phí, lệ phí nào mà chỉ được quyết thu trong khung quy định của Bộ Tài chính.

Nói như Bộ trưởng không đúng. Quy định mức khung thu phí với xe máy đối với từng loại phân khối được thu tối đa, tối thiểu là bao nhiêu. HĐND chỉ được quyết trong khung này, như HĐND TP.HCM chỉ quyết mức thu phí thấp nhất đối với mỗi loại xe.

Mức quy định hiện nay không phải 0 đồng với tất cả loại xe mà chỉ là với từng loại cụ thể. Ví dụ, HĐND thấy việc giữa loại xe 100cc và 110cc tác động tới làm hỏng đường là không khác nhau nhưng khung phí quy định thu của Bộ Tài chính lại khác nhau.

XEM CLIP:

Vì vậy mình muốn đưa về khung thấp hơn cũng không được. Địa phương làm chệch khung này là vi phạm pháp luật, chứ làm gì có chuyện 0 đồng. Vì sao TP.HCM tiến hành thu phí này chậm nhất trong 63 tỉnh, thành? Vì thực tế, mức thu phí này không hợp lý, chính quyền địa phương không muốn thu khoản này nhưng không thu không được vì đã là quy định rồi.

HĐND buộc phải ban hành vì làm gì có quyền quyết? Nếu có quyền quyết thì việc gì chúng tôi phải đề nghị lên QH loại bỏ thu loại phí này?

Xin Bộ trưởng xem lại

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Như tôi đã nói, quyền quyết định là của HĐND tỉnh, TP. Do đó ĐB Quyết Tâm với tư cách là Chủ tịch HĐND TP HCM thì có quyền quyết định có đưa ra hay không đưa ra.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Quy định này cần được xem lại vì hiện nay 1 xe máy tới tay người dân thì người dân đã phải chịu rất nhiều loại thuế, phí và giờ chịu thêm phí đường bộ nữa thì không hợp lý.

Còn Bộ trưởng nói HĐND địa phương có quyền quyết định thu hay không thu loại phí này thì cũng cần xem lại các quy định. Nếu chính quyền địa phương có quyền này thì không bao giờ HĐND TP.HCM quyết định thu phí này.

Việc thu phí này không phải là muốn hay không muốn mà là buộc phải thu, nên xin Bộ trưởng xem lại.

Vấn đề thu phí đối với đường bộ có lý do của nó nhưng trong tình hình kinh tế xã hội hiện nay phải xem xét loại bỏ phí này. Như tôi đã phân tích loại phí này vô lý, không hợp lý, mức thu cao. Hơn nữa, người dân hiện đã đóng quá nhiều khoản thuế, phí rồi.

Khi kinh tế phát triển thì người dân cũng phải được hưởng lợi từ sự phát triển đó thì mới phấn khởi được, vì nói cho cùng đường cũng là tiền đóng góp của người dân và Nhà nước bỏ ngân sách ra làm.

Chị Tâm, chúng ta phải thu phí xe máy

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Tôi rất cám ơn chị Tâm đã thấu hiểu và hoàn toàn chia sẻ với những ý kiến chị Tâm vừa nêu. Nhưng tôi xin khẳng định lần nữa, theo quy định của luật thì chúng ta phải thu phí xe máy. Nhưng trong luật, nghị định và thông tư hướng dẫn cũng quy định chỉ quy định mức thu tối đa, không quy định mức thu tối thiểu.

Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng

Xin khẳng định lại với chị Tâm lần nữa, luật đã cho phép, HĐND có quyền quyết định mức thu phí xe máy của toàn bộ người dân TP. HCM bằng 0 đồng.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Thưa Bộ trưởng, khi HĐND TP. HCM thực hiện là theo quy định mới nhất của Bộ Tài chính và chúng tôi cũng là địa phương cuối cùng xem xét, quyết định mức thu phí này trong 63 tỉnh, thành phố.

Khi HĐND quyết định thu thì chúng tôi đã căn cứ vào quy định mới nhất của Bộ Tài chính và đã áp dụng mức thu phí thấp nhất cho người dân thành phố.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Cảm ơn chị. Đấy là quy định cũ có mức tối thiểu và mức tối đa, chị nói hoàn toàn đúng. Nhưng bây giờ đã có quy định mới là chỉ quy định mức tối đa, không quy định mức tối thiểu. Có nghĩa xe đến 175 phân khối thu từ 0 đồng đến 100.000 đồng. Trên 100 phân khối là thu từ 0 đồng đến 150.000 đồng. Đó là thẩm quyền quyết định của HĐND.

ĐB Nguyễn Thị Quyết Tâm: Nếu có quy định mới và có mức thu bằng 0 thì nhất định HĐND TP sẽ quyết định mức thu bằng 0.

Bộ trưởng Đinh La Thăng: Sáng mai tôi sẽ tặng chị bản đấy. Chủ tịch HĐND TP trăn trở việc này lắm nên TP là địa phương quyết định cuối cùng để thu phí.

Thu Hằng – Hồng Nhì ghi