Phức tạp địa bàn
Đến KKT Vũng Áng, huyện Kỳ Anh, mọi người đều cảm nhận sự sôi động và thay đổi từng ngày của một vùng quê thuộc “tốp” nghèo nhất nước.
Thiếu tướng, Giám đốc Công an Hà Tĩnh Nguyễn Thanh Tân cho biết: Gần đây, KKT Vũng Áng đang gấp rút triển khai xây dựng nhiều công trình, dự án có quy mô lớn với số vốn đầu tư khoảng 15 tỷ USD. Đặc biệt, dự án Nhà máy gang thép lớn nhất Đông-Nam Á với số vốn giai đoạn 1 lên đến 10 tỷ USD do Tập đoàn Formosa (Đài Loan, Trung Quốc) đầu tư. Cùng với đó, số lượng người và phương tiện tăng cao.
Hiện KKT Vũng Áng có hơn 200 nhà thầu với hơn 20 nghìn công nhân, chuyên gia người Việt Nam và ba nghìn người nước ngoài (25 quốc tịch) đến cư trú thi công các công trình, dự án… Thực tế công tác quản lý và cơ sở hạ tầng phục vụ việc lưu trú cho công nhân, nhất là người nước ngoài chưa đáp ứng kịp. Chỉ tính riêng ba nghìn người nước ngoài lưu trú tại 85 địa điểm (khách sạn, nhà nghỉ, thậm chí thuê nhà dân…) nằm rải rác ở Kỳ Anh.
Bên cạnh đó, Kỳ Anh đã phải lo các dự án liên quan công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB), di dân, tái định cư với số lượng quá lớn, khoảng bốn nghìn hộ với 20 nghìn người ở sáu xã; đồng thời phải đối mặt với một số vấn đề liên quan an sinh xã hội tại nơi ở mới… Đây là những tác nhân chính ảnh hưởng đến tình hình ANTT tại KKT Vũng Áng.
Xã Kỳ Liên được xem là trung tâm của dự án Formosa.
Vào giờ đi làm hay tan tầm, phương tiện xe cộ đi lại đông nghịt, nhiều hôm giao thông tại đây tắc nghẽn. Bên cạnh việc ổn định cuộc sống cho 100% số hộ dân di dời lên khu tái định cư, Kỳ Liên phải bảo đảm ANTT cho gần 2.700 công nhân tạm trú ở đây (xấp xỉ dân số của toàn xã), trong đó 560 người nước ngoài. Chủ tịch UBND xã Kỳ Liên Nguyễn Hồng Cương cho biết, số người Việt Nam và người nước ngoài lưu trú tăng đột biến, kéo theo nạn cờ bạc, trộm cắp tài sản, gây rối trật tự công cộng… xảy ra khá nhiều trên địa bàn.
Trong khi đó, lực lượng an ninh của xã mỏng, nên công tác xử lý vi phạm lẫn kiểm tra đăng ký tạm trú, lưu trú… gặp nhiều khó khăn. Không chỉ xã Kỳ Liên mà hiện nay, tình hình ANTT trên địa bàn các xã nằm trong KKT Vũng Áng khá “nóng”. Trong đó, nổi lên là tình trạng trộm cắp tài sản ở các công trường đang thi công, nhất là tại dự án Formosa, khi đang triển khai đồng loạt 210 hạng mục công trình trên diện tích hai nghìn ha. Bên cạnh đó là những mâu thuẫn trong sinh hoạt, tranh chấp địa bàn làm ăn; xuất hiện các ổ nhóm bảo kê, hoạt động theo kiểu xã hội đen cùng các tai nạn, tệ nạn xã hội…
Theo báo cáo của Công an huyện Kỳ Anh: Mười tháng đầu năm 2013, trên địa bàn xảy ra 102 vụ phạm pháp hình sự, tăng 13,3% so với cùng kỳ năm 2012 (phần lớn số vụ tập trung ở KKT Vũng Áng). Trong đó: 49 vụ trộm cắp tài sản, 29 vụ cố ý gây thương tích, 10 vụ cướp, nhiều vụ trọng án… thiệt hại khoảng 10,3 tỷ đồng. Bên cạnh đó, tình hình tai nạn giao thông (TNGT) ở KKT Vũng Áng có diễn biến phức tạp, khó lường, chiếm khoảng 50% số vụ TNGT ở huyện Kỳ Anh…
Siết chặt quản lý
Trước tình hình trên, tỉnh Hà Tĩnh tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác bảo đảm ANTT trong KKT Vũng Áng nói chung và dự án Formosa nói riêng. Đồng thời, các đoàn công tác của tỉnh, huyện thường xuyên phối hợp các chủ đầu tư tại KKT Vũng Áng hướng dẫn việc thực thi đúng pháp luật, từ công tác bảo đảm ANTT, quản lý lao động… Các ngành chức năng như: Công an, Bộ chỉ huy (BCH) Bộ đội Biên phòng, BCH quân sự tỉnh tăng cường lực lượng, trang thiết bị cho công tác bảo đảm ANTT tại khu vực này. Các xã trong huyện Kỳ Anh đều thành lập đội cơ động mạnh. Hiện đã có 25 đội hoạt động có hiệu quả, phối hợp các lực lượng chuyên trách giải quyết kịp thời các vụ việc ngay từ cơ sở.
Trưởng Công an xã Kỳ Phương Hoàng Xuân Huỳnh cho biết, từ đầu năm đến nay, thông qua tuần tra, Đội cơ động đã phát hiện 10 vụ trộm cắp tài sản của Formosa; tham gia cưỡng chế, tháo dỡ 72 công trình xây dựng trái phép ở thôn Bà Đồng (Kỳ Phương), lập tám biên bản đối với các hộ dân xây dựng nhà trái phép…, góp phần bảo đảm ANTT, không để xảy ra điểm nóng tại Kỳ Phương. Công an tỉnh, BCH Bộ đội Biên phòng Hà Tĩnh và Công ty Formosa Hà Tĩnh đã ký kết Quy chế phối hợp bảo đảm ANTT cho Dự án Khu liên hợp gang thép và cảng Sơn Dương. Chỉ sau sáu tháng thực hiện quy chế phối hợp, tình hình ANTT tại dự án này được bảo đảm. Thông qua công tác giao ban, công tác phối hợp thường xuyên, đột xuất với nhà thầu trong trao đổi thông tin về ANTT, đã phát hiện và xử lý kịp thời các vụ tranh chấp, khiếu kiện, lãn công…
UBND tỉnh đã ban hành quy chế phối hợp quản lý lao động nước ngoài làm việc trên địa bàn. KKT Vũng Áng đã quy hoạch riêng hơn 40 ha làm chỗ ở tập trung cho các nhà thầu thi công để thống nhất quản lý, đáp ứng yêu cầu về quy định tạm trú, tạm vắng, vệ sinh môi trường, trật tự xã hội. Nghiêm cấm lao động nước ngoài tạm trú tại nhà dân không đủ điều kiện. Mới đây, công tác quản lý lao động được chuyển cho Đồn Công an KKT Vũng Áng, nên công tác quản lý lao động, nhất là lao động nước ngoài chặt chẽ, đi vào nền nếp hơn.
Tuy nhiên, công tác bảo đảm ANTT ở KKT Vũng Áng nói chung và các khu tái định cư nói riêng cùng với việc quản lý lao động (nhất là người nước ngoài) còn nhiều bất cập, tiềm ẩn nhiều vấn đề liên quan ANTT xã hội, dễ bùng phát điểm nóng… Thời gian tới, Ban quản lý KKT Vũng Áng cần tiếp tục phối hợp các đơn vị liên quan tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, xử lý nghiêm đối với nhà thầu và người lao động trong nước và nước ngoài vi phạm pháp luật.
