Để có được cuộc Cách mạng tháng Tám 1945 thành công, đất nước phải trải qua ba phong trào cách mạng, dưới các tên gọi khác nhau: Phong trào cách mạng với đỉnh cao là Xô Viết- Nghệ Tĩnh ( 1930-1931); cao trào trào dân chủ (1936-1939) và cao trào kháng Nhật cứu nước (9/3- 14/8/1945).

Chặng đường lịch sử 15 năm không ngừng đấu tranh, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, phát huy cao độ lòng yêu nước, khát vọng độc lập của mọi tầng lớp nhân dân; vừa đấu tranh vừa từng bước xây dựng lực lượng vũ trang, quân sự nhằm chuyển hóa lực lượng và thế trận - từ ít sang nhiều, từ yếu đến mạnh, từ thô sơ đến trang bị vũ khí ngày một hiện đại hơn.

Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930 - 1931. Ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam

Phong trào cách mạng trong từng giai đoạn thành công là bởi nghệ thuật chỉ đạo cách mạng của Đảng sáng tạo "dĩ bất biến, ứng vạn biến" cương nhu kết hợp ăn khớp với diễn biến thực tế lực lượng địch - ta. Đảng Cộng sản Đông Dương mới ra đời, non trẻ, thiếu kinh nghiệm lãnh đạo, lực lượng vật chất (vũ khí trang bị, tiềm lực vật chất) hạn chế, Đảng chủ trương khơi dậy lòng yêu nước, tinh thần cách mạng ngút trời muốn lật đổ chủ nghĩa thực dân và chế độ phong kiến để tập hợp quần chúng, nhân dân, lấy lực lượng nông dân, công nhân làm nòng cốt, đấu tranh chính trị làm chủ đạo. Phong trào đi từ nhỏ đến lớn, kết hợp giữa biểu tình, bãi công, bãi khóa của hàng nghìn công nhân với đấu tranh của hàng vạn nông dân, với những gì có trong tay: Cuốc, thuổng, gậy gộc, giáo mác… cùng sự hỗ trợ của các đội tự vệ phá kho thóc, giành lương thực, của cải của kẻ giàu chia cho dân nghèo.

Hình thức đấu tranh phong phú, linh hoạt "lấy trí nhân thay cường bạo" thổi bùng ngọn lửa cách mạng rực cháy trên địa bàn các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, làm nên đỉnh cao trào Xô viết – Nghệ Tĩnh, trong ngày Quốc tế lao động 1-5-1930 trên 25 tỉnh, thành trong cả nước. Cuộc tổng diễn tập đầu tiên tuy bị tổn thất, có ngôi làng bị thiêu rụi, hàng trăm người chết, bị thương nhưng đã làm sụp đổ chính quyền thực dân, phong kiến, làm nên thành công bước đầu quan trọng, có sức ảnh hưởng mạnh mẽ đến tinh thần kháng chiến của nhân dân cả nước. "Nhỏ có thể thắng lớn, ít có thể địch được nhiều" tạo niềm tin trong dân chúng - chất keo của liên minh công nông, dân cày và ruộng đất - tầng lớp bị áp bức cao độ đã chứng tỏ mình đảm nhận được vai trò nòng cốt, dưới sự lãnh đạo của Đảng dẫn dắt phong trào đi tới thành công.

Phong trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao Xô Viết - Nghệ Tĩnh là kết quả của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp công nhân và nông dân liên minh chấn động thế giới, được Quốc tế Cộng sản đánh giá cao. Xô Viết – Nghệ Tĩnh, lúc đó là trung tâm của phong trào chính trị. Và mãi cho đến hôm nay, nơi đây vẫn là quê hương cách mạng, mảnh đất trung thành với lý tưởng: "Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu. Dấn thân vô thì phải chịu tù đầy".

Phong trào cách mạng với đỉnh cao Xô Viết - Nghệ Tĩnh là bước tập dượt cách mạng đầu tiên nhưng mang lại cho Đảng nhiều bài học kinh nghiệm quý giá về phương thức đấu tranh, nghệ thuật kết hợp các hình thức đấu tranh, chuyển hóa lực lượng, tạo thêm thời gian để chúng ta chuẩn bị lực lượng vật chất và tinh thần; dự báo chính xác tình hình, nắm bắt thời cơ chín muồi, làm nên cuộc cách mạng "long trời lở đất" - Cách mạng tháng Tám thành công, lập nên nước Việt Nam dân chủ cộng hòa.

Ba cao trào cách mạng là ba cuộc tập dượt trong thực tiễn đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng làm nên dấu mốc, bước ngoặt lịch sử vô cùng quan trọng, đưa dân tộc Việt Nam bước vào trang sử mới, được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định trong Bản Tuyên ngôn độc lập ngày 2-9-1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử.

Cách mạng muốn thành công có thể phải đánh đổi bằng máu xương, sự hy sinh, tận hiến của bao người. Trong dòng chảy cách mạng ấy, đã xuất hiện những nhà lãnh đạo cách mạng trẻ tuổi đức độ, tài năng, hy sinh vì lý tưởng cách mạng cao cả. Có thể họ không đi cùng cuộc cách mạng cho đến ngày toàn thắng nhưng lịch sử mãi khắc ghi công đức của họ với dân tộc, đất nước. Họ là hình mẫu, lý tưởng để mọi thế hệ kế tiếp noi gương phụng sự Tổ quốc, nhân dân.

Trong kỷ nguyên mới, công nhân và nông dân vẫn là hai lực lượng chủ lực, nòng cốt, tiên phong gánh vác sứ mệnh cùng các lực lượng khác kiến tạo nước Việt Nam mới hùng cường, hòa bình, hạnh phúc. Bài học từ phong trào cách mạng, đỉnh cao là Xô Viết - Nghệ Tĩnh còn nguyên giá trị lịch sử, đang được Đảng ta vận dụng sáng tạo trong mọi hoạt động mang tầm quốc gia, quốc tế. Ba đợt tổng duyệt hợp luyện diễu binh, diễu hành của Lễ chào mừng 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2-9 cũng được xem là sự tập dượt cần thiết, quan trọng để làm nên Lễ diễu binh, diễu hành chính thức ngày 2-9 thành công rực rỡ.

"Càng đổ nhiều mồ hôi trên thao trường càng đỡ đổ máu trên chiến trường", "Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng" mãi là bài học kinh điển cho chúng ta.

Tác giả: Văn Hùng

Nguồn tin: Báo Người lao động