Phát biểu khai mạc, PCTTT UBND tỉnh Trần Minh Kỳ nhấn mạnh, sau khi hoàn thành, công trình Ngàn Trươi – Cẩm Trang sẽ giải quyết cơ bản nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp khu vực phía Bắc tỉnh, đồng thời còn đảm bảo cấp nước công nghiệp cho mỏ sắt Thạch Khê. Tuy nhiên, quá trình triển khai dự án còn nhiều vấn đề cần phải được xem xét, tính toán kỹ nhằm đảm bảo tính khoa học, khách quan nhưng vẫn mang tầm chiến lược trong nhiều năm sau. Trên cơ sở các phương án mà đơn vị tư vấn đề ra, cơ quan phản biện là Trung tâm tư vấn KHCN phát triển tài nguyên nước (thuộc Hội đập lớn Việt Nam) cần nghiêm túc tiếp thu có chọn lọc các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện báo cáo trình Bộ NN&PTNT xem xét quyết định.

Đề dẫn hội thảo do cơ quan phản biện đặt ra là công trình này không chỉ có nguồn vốn đầu tư lớn mà còn có tính phức tạp về mặt kỹ thuật. Theo đó, chưa kể đến phần đầu mối địa chất xấu phải có nhiều giải pháp xử lý tốn kém, nhất là đập tràn thì hệ thống kênh mương lại phức tạp về sơ đồ tưới bởi tuy làm dự án mới nhưng lại trùm lên những hệ thống cũ đang hoạt đông lâu nay. Do đó, cần tính toán vấn đề trên nhiều phương diện từ cân bằng tài nguyên nước đến việc xác định nhu cầu nước của các vùng. Trên cơ sở phân tích các giải pháp của cơ quan tư vấn, cơ quan phản biện đề xuất không nên tưới tự chảy bằng mọi giá và cần giảm tối đa việc tổn thất nước bằng cách sử dụng nước tại chỗ hoặc nguồn nước gần nhất có thể khai thác được. Việc sử dụng nước càng phân tán càng tốt và không nên quá phụ thuộc vào một công trình đề phòng khi công trình đó có sự cố thì vẫn không ảnh hưởng đến việc sử dụng nước của nhiều hộ. Vấn đề mấu chốt nhất của sơ đồ tưới là trên cơ sở sử dụng nước của hồ Ngàn Trươi và tất cả nguồn nước của các sông thuộc vùng Bắc Hà Tĩnh chứ không chỉ sử dụng nước của sông Ngàn Sâu dẫn đến không xây dựng đập dâng Cẩm Trang.

Tham luận của các cơ quan chuyên môn từ Bộ đến tỉnh và các địa phương nằm trong vùng tưới đã thống nhất, vai trò tưới của hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang là rất lớn nhưng cũng phải xem xét, trân trọng những công trình đã có như hệ thống Cống Trung Lương – Đức Xá, cống Đò Điệm; việc xác định sơ đồ tưới ngoài đảm bảo hiệu quả kinh tế còn phải xét đến các yếu tố an toàn dân sinh, vấn đề văn hóa. Nhiều ý kiến đề nghị, để đảm bảo tiến độ dự án, Bộ NN&PTNT cần sớm kết luận việc có làm đập dâng Cẩm Trang hay không để các địa phương có kế hoạch trong việc soát xét lại những diện tích bị ảnh hưởng cũng như những diện tích cần chuẩn bị cho việc giải phóng mặt bằng…

Hải Xuân

baohatinh