PV TTO đã về nơi đây để chứng kiến một vùng làng vốn thơ mộng dưới chân dãy núi Hồng sông Lam danh thắng, nay hầu hết những ngôi nhà trong làng đều đóng cửa vì bà con bảo”bụi suốt từ sáng đến hết đêm”.

Làng nằm giữa thung lũng nên hễ có gió từ hai phía đông và tây là thổi bụi từ những mỏ đá dưới chân hai dãy núi Hồng Lĩnh ập đến.

Bà Hiền trú tại khối 8, phường Đậu Liêu cho biết: “Từ 11g và 17g mỗi ngày là giờ người ta nổ mìn. Sau mỗi đợt nổ, bụi như quấn lấy thung lũng. Đó cũng là lúc các xe chở đá nối nhau chạy rầm rầm, cuốn bụi đường tung lên. Tiếp đến là bụi từ những máy xay đá của hàng chục mỏ đá hoạt động từ sáng tới suốt đêm. Từ cây lá đến nhà cửa, bàn ghế… đâu đâu cũng lấm bụi”.

Anh Trần Văn Sơn – phó trạm trưởng Ban quản lý rừng phòng hộ Hồng Lĩnh – tiếp tôi trong căn nhà cấp bốn nằm cách mỏ đá phía tây khoảng 150m. Mới trò chuyện được vài câu, anh dặn: “Tí nữa mìn nổ, ta đứng nép vào dưới trần bêtông này cho an toàn. Không chịu được tiếng động thì dùng hai ngón tay nút lỗ tai, ráng chịu khoảng 30 phút. Buổi trưa họ nổ khoảng nửa tấn thuốc mìn đấy. Buổi chiều cũng khoảng nửa tấn”.

Người qua làng thường xuyên phải đeo khẩu trang.

Hầu hết các ngôi nhà đều đóng cửa vì bụi

Khói từ máy xay đá quyện với khói mìn khiến làng thêm mù bụi

Anh chỉ tôi xem trần nhà cấp bốn nhưng được làm bằng những tấm tôn màu xanh, nói tiếp: “Vì căn nhà này bị đá ném thủng nhiều chỗ, lãnh đạo cơ quan sợ anh em bị tai nạn nên mới cho đóng trần bằng tôn để phòng ngừa bất trắc”.

Vừa lúc tiếng mìn nổ ran. Tôi chưa kịp định thần thì tiếng mìn liên tiếp từ các mỏ đá đồng loạt dội lên đinh tai nhức óc không khác gì tiếng bom chùm rải thảm hồi chiến tranh.

Tôi ngước nhìn những tấm tôn vồng lên dập xuống rùng rình như sóng lượn theo tiếng mìn nổ. Ngoảnh nhìn ra ngoài thấy làng vắng tanh, không bóng người, không tiếng xe. Làng nằm giữa thung lũng mù bụi lại giống như cái túi đựng hết tiếng mìn dội từ các vách đá.

Các mỏ đá nổ mìn đúng tầm trưa và chiều có ảnh hưởng đến việc đi lại của học sinh không? Anh Sơn nói: “Học sinh ở đây học bán trú hết. Sáng đi tối về. Bố mẹ phải lựa giờ thật an toàn mới cho con đi”.

Người khai thác hợp tác xã Minh Tân tỏ vẻ không muốn chúng tôi ghi lại hình ảnh của mỏ đá sắp đến giờ nổ mìn

Theo tìm hiểu, khu vực này có 21 mỏ đá khai thác từ năm 2005 đến nay. Riêng hai mỏ của hợp tác xã Minh Tân và một mỏ đá Cây Phượng của Công ty CP Hoàng Hà gần cơ quan của anh Sơn đã xảy ra ba vụ tai nạn do nổ mìn khiến ba nhân công thiệt mạng.

Anh Sơn nói: “Dân bám trụ lại đây đồng nghĩa với việc sống chung với tiếng mìn và bụi bặm. Đã nhiều lần bà con phản ảnh bằng đơn, thư hoặc phát biểu trực tiếp trong các cuộc họp nhưng không thấy chuyển chút nào. Lý do, hầu hết các mỏ đều do UBND tỉnh cấp phép khai thác nên cứ thế người ta nổ mìn, phá đá”.

VŨ TOÀN

Tuổi trẻ