Trạm thu phí BOT Thái Nguyên – Bắc Kạn. Ảnh: LN.
Đi đường cũ, trả phí đi cao tốc
Là chủ đầu tư của tuyến cao tốc hoàn toàn mới nối Thái Nguyên và Bắc Kạn, sự việc sẽ chẳng gây bức xúc nếu Công ty TNHH BOT Thái Nguyên – Chợ Mới chỉ đặt trạm thu phí trên chính con đường của mình. Với lý do hỗ trợ doanh nghiệp thu hồi vốn, các cơ quan chức năng cho phép công ty này đặt thêm một trạm thu phí khác trên QL3 cũ – vốn được xây dựng từ lâu bằng ngân sách nhà nước, nhằm “vợt” những phương tiện không “chịu” hoặc không có nhu cầu lưu thông trên cao tốc. Câu chuyện đang gây bức xúc tại địa phương.
Có mặt trên QL3 đoạn đi qua địa phận xã Sơn Cẩm, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên, PV Báo Lao Động ghi nhận, cách ngã rẽ vào cao tốc Thái Nguyên – Chợ Mới khoảng 3km là một công trường xây dựng đang được tiến hành hết sức khẩn trương. Công trường đó, theo tìm hiểu, bao gồm cụm công trình nhà điều hành và trạm thu phí của Công ty TNHH BOT Thái Nguyên – Chợ Mới, dự kiến sẽ hoàn thành và đưa vào sử dụng quý II/2017. Mức phí thấp nhất dành cho ôtô đi qua trạm là 35.000 đồng/lượt.
Vấn đề nằm ở chỗ, cách đó không xa, ngay đầu cao tốc Thái Nguyên – Chợ Mới đã tọa lạc sừng sững một trạm thu phí khác đang trong những ngày thử nghiệm cuối cùng, với mức thu theo công bố cũng là 35.000 đồng/lượt/xe ôtô dưới 9 chỗ. Điều này đồng nghĩa với việc khi cả 2 trạm đi vào hoạt động, người dân lưu thông trên QL3 theo hướng Bắc Kạn hay Tuyên Quang, dù không đi một mét cao tốc nào vẫn phải è lưng trả phí.
Trạm thu phí đang xây dựng dở trên QL3 khiến người dân lo lắng. Ảnh: L.N.
Bao năm sinh sống trong khu vực và lưu thông trên tuyến đường QL3, anh Nguyễn Văn Thanh bức xúc: “Công việc của tôi một ngày qua lại đường này không biết bao nhiêu lần, khổ nỗi nếu trạm thu phí đặt ở đấy thì cũng từng đấy lần qua trạm. Dù có là vé tháng đi nữa thì chúng tôi cũng thấy phi lý, tôi có dùng cao tốc đâu mà bắt chúng tôi phải trả tiền?”.
Cùng chịu chung cảnh vô lý của người dân là các hãng vận tải chạy tuyến Thái Nguyên – Tuyên Quang. Anh Phó Đình Tuệ, một chủ xe, tâm sự: “Chúng tôi là những người thiệt thòi hơn cả. Trong khi các nhà xe chạy lên Bắc Kạn sẽ được lựa chọn đi QL3 hoặc cao tốc thì chúng tôi dù phải trả tiền nhưng không được quyền lựa chọn. Chúng tôi vẫn buộc phải đi qua trạm thu phí đặt trên QL3, trả tiền phí cao ngất rồi sau đó đi được một đoạn thì rẽ sang QL37 về Tuyên Quang”.
Nằm sát trạm thu phí QL3 đang rầm rộ xây dựng còn có làng bánh chưng truyền thống Bờ Đậu. Ở thời điểm hiện tại, giá của mỗi chiếc bánh chưng là 30.000 đồng và được giữ nguyên trong nhiều năm nay, nhưng sắp tới, có thể cùng với nhiều mặt hàng khác, giá của chúng sẽ phải đội lên cao vì “cõng” phí cao tốc.
“Cuộc sống của chúng tôi chỉ trông vào mỗi nồi bánh chưng. Đáng lẽ là 30 ngàn đồng 1 cái bánh, nhưng giờ cái trạm thu phí lù lù ở đấy, người dân muốn đi mua cũng ngại, chưa kể là giá tăng sẽ còn khó bán hơn nhiều” – một người dân cho biết.
Sẽ họp để đảm bảo quyền lợi
Theo tìm hiểu của PV Báo Lao Động, lý do để Công ty TNHH BOT Thái Nguyên – Chợ Mới được phép đặt cả trạm thu phí trên QL3 cũ là bởi doanh nghiệp này cho rằng, nếu chỉ lập trạm thu phí trên tuyến mới, lưu lượng xe không đủ để hoàn vốn. Nhất là trong giai đoạn đầu tư ban đầu, tuyến đường mới có nhiều đường nhánh ra, không thể thu phí khép kín, phương tiện dễ dàng né trạm.
Để làm dịu dư luận, chủ đầu tư ra “chiêu” là sẽ nâng cấp cải tạo QL3 cũ để người dân đỡ thiệt thòi. Tuy nhiên, trong khi thời gian được phép thu phí sắp cận kề, khối lượng nâng cấp cải tạo trên thực tế chả được là bao.
Mức thu phí thử nghiệm trên cao tốc Thái Nguyên – Chợ Mới.
Liên quan đến sự việc này, ông Vũ Mạnh Hiền – Bí thư xã Sơn Cẩm – cho biết, giống như đại đa số người dân địa phương, ông cũng thấy rằng việc xây dựng trạm thu phí BOT trên QL3 cũ là rất bất cập. Trong khi đó, vị trí xây dựng trạm còn chặn cả một tuyến đường đi Tuyên Quang.
“Đơn vị đầu tư thực chất mới chỉ sửa lại một chút đường dài khoảng 10km cách trạm thu phí tới hơn 25km nên càng khiến người dân bức xúc. Nhưng do phương án này đã được duyệt nên chúng tôi chẳng biết làm gì hơn ngoài đề xuất các cấp xem xét miễn giảm phí cho các hộ dân ở gần” – ông Hiền nói.
Còn ông Phạm Bình Công – Chủ tịch UBND huyện Phú Lương thì cho PV Báo Lao Động biết, để đảm bảo quyền lợi cho các bên, tới đây, UBND tỉnh Thái Nguyên sẽ tổ chức một cuộc họp để bàn bạc thêm về vấn đề này.
Cơ chế đang bảo vệ nhà đầu tư?
Là người có nhiều năm nghiên cứu về giao thông, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội Bùi Danh Liên nêu quan điểm: “Đầu tư cơ sở hạ tầng thì ai cũng ủng hộ cả. Nhưng đầu tư thế nào cho phù hợp lại là chuyện khác. Không thể vì thế mà đẩy gánh nặng lên vai của người dân và các danh nghiệp vận tải. Trong trường hợp này, tôi cho rằng cơ chế của chúng ta đang bảo vệ nhà đầu tư chứ không bảo vệ người dân…”.
Bài học từ BOT Tam Nông (Phú Thọ)
Trong 2 ngày 13 và 14.3, không lâu sau thời điểm trạm thu phí BOT trên QL32 qua Tam Nông, Phú Thọ đi vào hoạt động, cho rằng mức thu phí của trạm này là không hợp lý, nhiều chủ xe đã đưa ôtô đến chặn tại hai đầu trạm thu khiến giao thông bị tắc nghẽn nghiêm trọng.
Do không thể thuyết phục được người dân và chủ phương tiện, tối 14.3, đại diện Công ty TNHH BOT Hùng Thắng cho biết, sau khi làm việc với UBND tỉnh và các cơ quan liên quan của tỉnh Phú Thọ, Công ty đã chính thức tạm dừng thu phí BOT trên QL32 qua Tam Nông, Phú Thọ để chờ chỉ đạo của Bộ GTVT.
