Chiều nay, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là người chốt phiên chất vấn ở Quốc hội. Một loạt đại biểu đã đặt câu hỏi cho ông.

Nợ công của quốc gia trong giới hạn an toàn là khả thi

– ĐB Trần Thị Hiền (Hà Nam): Tại kỳ họp này Quốc hội đã đồng ý tăng bội chi ngân sách từ 4,8% lên 5,3% GDP, đồng ý phát hành 170 ngàn tỷ đồng trái phiếu chính phủ. Tuy nhiên, là ĐB Quốc hội, chúng tôi băn khoăn nếu không có giải pháp hữu hiệu thì lạm phát cao, bất ổn kinh tế vĩ mô trở lại. Quan điểm của Thủ tướng về vấn đề này như thế nào?

Thủ tướng trả lời chất vấn chiều 21/11.

– Thủ tướng: Tăng bội chi ngân sách và phát hành trái phiếu có tăng lạm phát không? Băn khoăn này là chính đáng. Việc tăng bội chi từ 4,8% lên 5,3% cho năm 2013 và 2014 và phát hành, bổ sung thêm 170 tỷ trái phiếu chính Chính phủ giai đoạn 2014 – 2016 có làm bất ổn kinh tế vĩ mô trở lại không là băn khoăn chính đáng. Các đồng chí đặt câu hỏi, nêu vấn đề là có trả nợ được không. Hết sức ghi nhận ý kiến đó, tôi sẽ cố gắng trình bày với các đại biểu Quốc hội.
Tôi có trình bày ý, giải trình báo cáo thêm với Quốc hội là phát hành thêm trái phiếu và tăng bội chi ngân sách nếu như ta thực hiện đồng bộ các giải pháp như đã nêu trong báo cáo từ đầu phiên họp cũng như giải trình bổ sung hôm nay, ngay trong nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế xã hội năm 2014, nếu thực hiện đồng bộ các giải pháp đó thì mục tiêu tăng trưởng GDP 5,8% năm 2014 và 6% năm 2015 và kiểm soát lạm phát như mục tiêu đề ra là khoảng 7%, đồng thời giữ được ổn định kinh tế vĩ mô, trả được nợ, bảo đảm nợ công của quốc gia trong giới hạn an toàn là khả thi.

– ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị):

1. Tình trạng nợ đọng các nghị định, quyết định của Chính phủ để hướng dẫn thi hành luật pháp lệnh kéo dài nhiều năm, làm giảm hiệu lực thi hành, hiệu quả quản lý Nhà nước ảnh hưởng đến kỷ luật, kỷ cương của đất nước. Xin cho biết giải pháp của Chính phủ để khắc phục tình trạng này?

2. Nhiều địa phương trong cả nước không có dầu nhưng vẫn cấp phép xây dựng nhà máy lọc dầu. Từ đó thông tin dư luận cho đây là một hội chứng. Xin Thủ tướng cho biết quan điểm của Chính phủ về quản lý quy hoạch và cấp phép các cơ sở lọc dầu để vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế vừa đảm bảo môi trường và phù hợp nguồn lực thực tiễn?

Đại biểu Hà Sỹ Đồng.

– Thủ tướng: Việc nợ đọng các văn bản quy định hướng dẫn thi hành các luật và pháp lệnh thì giải pháp khắc phục thế nào? Chính phủ và Thủ tướng nhận thức rõ, luôn xem việc xây dựng và trình các dự án luật, pháp lệnh theo chương trình của Quốc hội xây dựng ban hành các nghị định, quy định chi tiết thi hành luật, pháp lệnh là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên của Chính phủ. Phiên họp thường kỳ tháng nào của Chính phủ cũng dành thời gian làm việc này, cần thì họp phiên chuyên đề để thực hiện nhiệm vụ này, tức là thảo luận về nghị định, quyết định, để thi hành luật, pháp lệnh.

Tình hình nợ văn bản, hướng dẫn thi hành luật, pháp luật diễn ra nhiều năm rồi, nhưng từ 2012 Chính phủ đã nhận thấy thấy hạn chế yếu kém này để tập trung khắc phục. 2012 đến cuối năm còn nợ 27 văn bản (nghị định, quyết định của Thủ tướng) để hướng dẫn chi tiết thi hành luật, pháp lệnh. Nợ 27 văn bản này cũng là bước tiến bộ, so với 10 năm trước là nợ thấp nhất.
Tuy là nợ thấp nhất nhưng nợ thì vẫn là khuyết điểm, hạn chế yếu kém, nên 2013 này các luật và pháp lệnh có hiệu lực nhiều hơn. Chính phủ và Thủ tướng phải ban hành 129 nghị định và quy định để thi hành 38 luật, pháp lệnh. 129 so với số phải ban hành của 2012 là gấp đôi, ngay từ đầu năm Thủ tướng đã hết sức quan tâm vấn đề này. Đến hôm qua, đồng chí Vũ Đức Đam báo cáo với tôi là bàn giao cho đồng chí Bộ trưởng mới Nguyễn Văn Nên, tôi có hỏi nợ đọng văn bản, nghị định, quy định đến 20/11 là bao nhiêu thì được báo cáo là còn nợ 19 văn bản. 129 thì đã ban hành được 110. Nếu so với 2012 nợ 27 văn bản, mà 2013 số văn bản lại tăng gấp đôi, thì có thể nói là bước tiến, sự cố gắng. Nhưng còn nợ 19 là vẫn còn nợ, phấn đấu từ nay đến cuối năm tôi yêu cầu thúc đẩy ban hành tất cả các văn bản còn lại. Nhưng qua kiểm tra thì các đồng chí báo cáo cơ bản ban hành xong, 19 cái này có những cái chưa quá cấp bách và khó ban hành. Ví dụ, ban hành quy định về đền bù thiệt hại do điện hạt nhân gây ra thì phải tham khảo quốc tế nên nợ đọng. Việc chậm trễ ban hành, nợ là một khuyết điểm, Chính phủ đã hết sức cố gắng với tinh thần là không còn tình trạng nợ đọng. Đến hôm qua còn nợ 19 cái vì năm vừa rồi ra đến 38 luật. Có nghị định đến hàng trăm trang, quy định chi tiết thi hành. Sẽ nghiêm túc cố gắng. Bên cạnh số lượng là chất lượng các văn bản từng bước được nâng lên, tiến bộ, nhưng vẫn còn một số quy định khi ban hành không phù hợp thực tiễn, cuộc sống, thiếu khả thi, tuy là số ít so với rất nhiều quy định nhưng gây bức xúc. Giải pháp gì? Có 4 nhóm. Thứ nhất, đề cao tách nhiệm người đứng đầu, kỷ luật kỷ cương thi hành pháp luật, Thủ tướng, Phó Thủ tướng, các bộ trưởng phải chịu trách nhiệm xây dựng dự án luật trình Quốc hội theo chương trình, soạn thảo xây dựng ban hành nghị định quy định trong phạm vị, vừa qua đã đẩy nhanh được tốc độ ban hành các nghị định quy định.

Thứ 2, nguyên nhân là cán bộ chuyên trách, các bộ đều phải có vụ pháp chế, thu hút cán bộ am hiểu pháp luật giúp lãnh đạo, bộ trưởng làm tốt hơn việc làm luật.
Thứ 3, rà soát để sửa đổi bổ sung những quy trình thủ tục còn làm kéo dài, đảm bảo chặt chẽ, cắt bớt những cái làm chậm trễ kéo dài. Thứ 4, nguyên nhân đưa lên xuống, sửa đi sửa lại là do tư tưởng chưa rõ ràng, giải pháp chưa thống nhất nên soạn thảo khó khăn, phải ý kiến đi lại, bổ sung lên xuống, kéo dài. Các biện pháp đã thực hiện theo hướng đó, khác phục được tình trạng nợ đọng văn bản. Về câu hỏi của ĐB Quốc hội Hà Sỹ Đồng liên quan quản lý quy hoạch và cấp phép các cơ sở lọc dầu: Thủ tướng đã ban hành Quy hoạch phát triển nhà máy lọc dầu đến 2020, tầm nhìn đến 2025. Thực tế đang có nhà máy lọc dầu Dung Quất đang vận hành tốt, hết công suất và hiệu quả kinh tế cao, công suất 6 triệu tấn sản phẩm/năm. Hiện ta đang đàm phán với Nga, nhân Thủ tướng Putin sang thăm vừa rồi, để đối tác Nga mua cổ phần nhà máy này, sau đó sẽ cùng nhau đưa công suất lên 10 triệu tấn/năm, không cần bổ sung vốn của ta. Ta cũng đã thỏa thuận cấp doanh nghiệp, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Gazprom, đang chờ hiệp định hai chính phủ. Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, Thanh Hóa công suất 10 triệu tấn/năm, gồm Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Kuwait và Nhật, đã chính thức khởi công. Kuwait cam kết cung cấp nguyên liệu dầu thô cho cả đời dự án. Nhà máy lọc dầu Phú Yên, với một doanh nghiệp lớn của Nga, đã xin đầu tư, các cơ quan chức năng Việt Nam đã thẩm định và cấp phép, công suất 8 triệu tấn/năm, chủ đầu tư đang chuẩn bị khởi công.

Bí thư tỉnh Phú Yên mời Thủ tướng vào, tôi sẵn sàng vào, đây là dự án 100% vốn nước ngoài, đối tác tự đảm bảo nguyên liệu dầu thô. Nhà máy lọc dầu số 3 ở Long Sơn, Vũng Tàu, có trong quy hoạch từ thời Tổng bí thư Đỗ Mười, Thủ tướng Võ Văn Kiệt, hiện đang kêu gọi đầu tư, khu vực này cũng đang có một dự án hóa dầu, nhưng lọc dầu thì chưa có.
Thứ 5 là nhà máy lọc dầu ở Cần Thơ, đã cấp phép rồi nhưng khó khăn chủ đầu tư có khả năng không đầu tư được nên Thủ tướng yêu cầu Cần Thơ xem xét rút giấy phép. Một dự án trong quy hoạch kêu gọi đầu tư là nhà máy ở Nam Vân Phong thuộc Khánh Hòa, nằm trong quy hoạch. Một cái không nằm trong quy hoạch nhưng Thủ tướng đã đồng ý bước đầu để làm thủ tục. Một tập đoàn lớn của Thái Lan xin đầu tư nhà máy lọc dầu với công suất 30 triệu tấn/năm tại khu kinh tế Nhơn Hội (Bình Định). Thủ tướng đồng ý cho nhà đầu tư xây dựng nhà máy bước đầu, để khi nào có báo cáo đầu tư để cơ quan chức năng Việt Nam xem xét nếu bảo đảm pháp luật, có lợi cho ta lẫn nhà đầu tư thì xem xét bổ sung vào quy hoạch lọc hóa dầu của đất nước. Về quy hoạch hóa dầu thì đảm bảo quy hoạch, chặt chẽ.

– ĐB Trần Thị Dung (Điện Biên): Ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng và Chính phủ trong vấn đề để làm sao tránh mùa mưa bão sang năm các cơ quan không tiếp tục đổ lỗi cho nhau còn người dân thì tiếp tục than thở?

– Thủ tướng: Đây là điều bức xúc, tôi xin được báo cáo:
Thưa đại biểu Quốc hội, tiềm năng thủy điện là lợi thế lớn của nước ta cần phải khai thác, sử dụng để phát triển. Thủy điện đã đóng góp quan trọng vào đảm bảo diện năng cho phát triển kinh tế xã hội cho đất nước. Mặt được, tích cực, hiệu quả là thế. Nhưng bên cạnh đó, đã bộc lộ một số tồn tại hạn chế yếu kém, cả về quy hoạch, trong lập dự án thẩm định phê duyệt dự án, cả trong thi công xây dựng dự án và hạn chế trong di dân tái định cư, những hạn chế trong bảo đảm môi trường sinh thái. Những hạn chế yếu kém này có nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân nhân chủ quan chủ yếu là yếu kém trong quản lý nhà nước của Chính phủ, của chính quyền địa phương, trực tiếp là cơ quan chức năng của Chính phủ, chính quyền địa phương, Chính phủ và Thủ tướng đang tập trung tiếp tục chỉ đạo để khắc phục yếu kém trên lĩnh vực này. Tại kỳ họp này Chính phủ đã có báo cáo tổng thể về quy hoạch tổng thể về thủy điện ở nước ta, cả được lẫn hạn chế, chúng tôi lắng nghe nhiều ý kiến của các ĐB Quốc hội thảo luận tâm huyết về vấn đề này. Sắp tới, Quốc hội có nghị quyết về việc này và Chính phủ tiếp tục triển khai thực hiện với tinh thần tiếp tục phát huy mặt hiệu quả tích cực của thủy điện, góp phần đảm bảo điện năng cho phát triển kinh tế xã hội của đất nước, đồng thời thực hiện mọi giải pháp để khắc phục nhanh những tồn tại yếu kém như trong báo cáo nêu và ý kiến của ĐB Quốc hội với tinh thần dự án thủy điện bên cạnh hiệu quả kinh tế phải đảm bảo an toàn về môi trường, sinh thái. Thủ tướng và Chính phủ tiếp tục chỉ đạo 3 nhóm giải pháp. Với các dự án nhà máy thủy điện đang vận hành (268) với công suất hơn 14.000MW, ta phải: – Rà soát, đánh giá lại kỹ sự an toàn của hồ đập, cái nào không an toàn thì ngừng hoạt động. – Rà soát, bổ sung những quy trình vận hành hồ chứa, quy trình đã có đã được phê duyệt phải rà soát lại để bổ sung cho nó phù hợp với khí hậu thời tiết thực tế, mùa mưa lũ, mùa cạn kiệt thì quy trình khác nhau, vì nhiều cái vượt ngoài dự báo. – Công khai cho nhân dân biết quy trình vận hành này, không phải đợi khi có lũ hay mùa cạn kiệt thì mới báo. – Yêu cầu UBND các địa phương tăng cường thực hiện trách nhiệm của mình, chịu trách nhiệm quản lý, buộc chủ đầu tư phải thực hiện đúng quy trình vận hành hồ chứa. Chủ đầu tư nào thực hiện không đúng quy trình vận hành hồ chứa phải xử lý nghiêm, từ hành chính tới kinh tế và pháp luật. – Như hôm qua Bộ trưởng NN&PTNT được giao chủ trì với Bộ Công Thương nghiên cứu chính sách bổ sung đối với hộ nghèo ở vùng tái định cư do thủy điện. Bộ trưởng cho biết cơ bản xong rồi. Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát bổ sung chính sách di dân tái định cư các dự án hiện hành để phục vụ các dự án mới. – Rà soát lại, bổ sung cơ chế chính sách yêu cầu chủ đầu tư thực hiện đúng cam kết là trồng lại rừng, diện tích rừng đã mất do làm dự án thủy điện. Có thực tế là có nơi có đất trồng rừng, có nơi không có đất trồng rừng, nhưng thu thế nào thì Chính phủ yêu cầu Bộ NN&PTNT ban hành các quy định cụ thể. Với nhóm 205 dự án đang khởi công xây dựng: – Chính phủ yêu cầu rà soát đánh giá thiết kế kỹ thuật có ạ toàn không, không an toàn dừng. – Rà soát phương án tai định cư có đúng chính sách pháp luật không, có thể rà soát từng dự án để đưa dân đến nơi ở mới có chính sách tốt hơn. – Trồng lại rừng cụ thể như thế nào? Để bổ sung, yêu cầu chủ đầu tư buộc phải thực hiện. – Quy trình vận hành hồ chứa khi thiết kế kỹ thuật đã có, nhưng quy trình này phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chủ đầu tư phải sớm hoàn thành trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để dự án đi vào hoạt động là đảm bảo bốn mục tiêu: hiệu quả kinh tế, môi trường, xã hội và an toàn. Nhóm 3: Sau khi rà soát rồi, còn lại số dự án nằm trong quy hoạch chưa khởi công xây dựng (248 dự án). Chúng tôi sẽ theo hướng tăng cường quản lý quy hoạch và chấp thuận đầu tư mới thì phải quản lý chặt chẽ hơn, trách nhiệm cụ thể cao hơn. Theo đó sẽ làm mấy việc: – Quy hoạch 248 dự án chưa khởi công phải do Bộ Công thương chịu trách nhiệm quản lý thống nhất quy hoạch trong cả nước, tiếp tục rà soát các bộ liên quan, địa phương rà soát và tổ chức thẩm định, trước khi phê duyệt báo cáo Thủ tướng đồng ý mới phê duyệt. – Chấp thuận đầu tư, khởi công mới phải chặt chẽ hơn. Dự án nhóm B, C phải do Bộ Công thương chấp thuận. Trước khi chấp thuận phải lập dự án, có hội đồng ký thông qua mới cho phép đầu tư. – Nếu là dự án nhóm A, Bộ Kế hoạch đầu tư phải lập Hội đồng thẩm định nhà nước, trình Thủ tướng phê duyệt. Đây là tài nguyên không tái tạo nhưng phải làm hết sức chặt chẽ, còn nếu dự án nào thuộc thẩm quyền Quốc hội thì phải lập rồi trình Quốc hội. Theo chúng tôi rà soát thì chắc không còn dự án nào phải trình Quốc hội vì cái lớn ta làm hết rồi.

Với các câu hỏi như của đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị), nhắc lại ý Thủ tướng khi ông tiếp xúc với cử tri Hải Phòng: “Thất thoát ở các tập đoàn là ung nhọt, dù đau xót cũng phải cắt bỏ, Thủ tướng đã đề nghị hoặc trực tiếp cắt bỏ bao nhiêu ung nhọt tham nhũng?”, hay “Sắp tới Thủ tướng có giải pháp gì đột phá, quyết liệt khắc phục hạn chế nêu trên, đặc biệt 10 vụ đại án tham nhũng đã, đang và sắp đem ra xét xử?” của đại biểu Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh)… Thủ tướng cho biết sẽ trả lời bằng văn bản.