Buổi họp báo chiều 23/5 thu hút hàng chục phóng viên nước ngoài. Mở đầu, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho rằng, phía Trung Quốc liên tục vu cáo, đưa ra những bằng chứng sai trái về cái gọi là chủ quyền ở Hoàng Sa.

Hình ảnh tại buổi họp báo quốc tế về tình hình Biển Đông chiều 23/5. Ảnh: Anh Tuấn.

“Mặc dù có nhiều cuộc giao thiệp, song Trung Quốc vẫn vi phạm các thỏa thuận, tuyên bố ứng xử trên Biển Đông (DOC). Gần đây TQ đưa nhiều thông tin sai lệch về chủ quyền Hoàng Sa của Việt Nam. Trước hết tôi bác bỏ luận điệu sai trái của Trung Quốc”, ông Trần Duy Hải, Phó chủ nhiệm UB Biên giới Quốc gia, khẳng định.

Ngay sau đó, ông Hải trình bày một đoạn phim thể hiện chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo ở góc độ pháp lý – các bằng chứng lịch sử có giá trị pháp lý cũng như các chứng lý từ thời nhà Nguyễn, ít nhất từ thế kỷ 17, xác lập chủ quyền của VN với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Trong thời kỳ Pháp thuộc, đế quốc Pháp nhân danh nhà nước VN quản lý 2 quần đảo này.

Ông Trần Duy Hải, Phó chủ nhiệm UB Biên giới Quốc gia. Ảnh: Anh Tuấn.

Ông Trần Duy Hải nhắc đến nội dung trong Bị vong lục 1988, một văn kiện ngoại giao của Trung Quốc: “Xâm lược không thể sinh ra chủ quyền với lãnh thổ”. Ông khẳng định, cho đến nay, không nước nào công nhận chủ quyền Trung Quốc với Hoàng Sa. Việc Trung Quốc khẳng định chủ quyền là không có cơ sở.

Việc Trung Quốc tuyên bố Hoàng Sa là của nước này và không có tranh chấp là đi ngược lại với tuyên bố của lãnh đạo Trung Quốc, ý kiến của Đặng Tiểu Bình, ghi lại trong Bị vong lục năm 1988, đăng trên Nhân dân Nhật báo.

“Trung Quốc không nên nói và làm ngược lại với tuyên bố của lãnh đạo cấp cao của họ”. Trung Quốc cho rằng “trong 57 lô dầu khí, có 7 lô có tranh chấp” nhưng hoàn toàn không hề có cơ sở nào để chứng minh.

Mọi hoạt động dầu khí của Việt Nam đều nằm trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Thực tế này được cộng đồng quốc tế công nhận, có nhiều công ty nước ngoài hoạt động dầu khí ở Việt Nam.

Quan điểm của Trung Quốc thực chất là để ngang ngược biến khu vực không có tranh chấp trong thềm lục địa của Việt Nam thành vùng có tranh chấp, hiện thực hóa đường lưỡi bò. Việt Nam kiên quyết bác bỏ quan điểm sai trái này.

Giàn khoan Hải Dương 981 nằm hoàn toàn trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Đảo Tri Tôn là bãi đá nên vùng đặc quyền kinh tế không thể vượt quá 12 hải lý. Trong khi giàn khoan cách đảo Tri Tôn 17 hải lý. Trong khi đó, Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam nên bất luận thế nào, Trung Quốc cũng vi phạm thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam.

Ông Ngô Ngọc Thu, Phó tư lệnh Tham mưu trưởng Bộ tư lệnh CSB Việt Nam cho biết đồng thời với việc đưa giàn khoan 981, Trung Quốc đã đưa tàu chiến đấu, chấp pháp đến bảo vệ giàn khoan. Trung Quốc có 5 loại tàu chiến, gồm 9 lượt chiếc là tàu vận tải đổ bộ giãn nước 17.000 tấn, 8 ống phóng tên lửa phòng không, chở được nhiều quân và khí cụ, tàu tên lửa tuần tiễu tấn công nhanh, tàu tuần tiễu săn ngầm, tàu khu trục… “Chúng tôi đã ghi được thông tin và hình ảnh. Việt Nam hoàn toàn không có tàu chiến trên khu vực này. Phóng viên Việt Nam và nước ngoài có mặt đã khẳng định đúng, sai”.

‘Công thư 1958 không đề cập đến chủ quyền lãnh thổ’

Trước câu hỏi của phóng viên về nội dung Công thư năm 1958 do Cố thủ tướng Phạm Văn Đồng trao đổi với phía Trung Quốc, người phát ngôn Bộ Ngoại giao khẳng định, trước hết, Công thư không đề cập đến chủ quyền lãnh thổ, đương nhiên không có giá trị pháp lý với 2 quần đảo này. Thứ hai, giá trị công thư phải đặt trong hoàn cảnh lịch sử: Hoàng Sa, Trường Sa đang thuộc quyền quản lý của Việt Nam Cộng hòa theo hiệp định Geneva, “không thể cho người khác cái mà bạn không có”. Công thư không có giá trị gì với việc công nhận chủ quyền với cái gọi là Tây Sa, Nam Sa theo cách đặt của TQ.

Trong chuyến thăm và làm việc tại Philippines, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói Việt Nam sẽ sử dụng pháp lý để xử lý căng thẳng, Nhà Trắng lên tiếng ủng hộ. Về khả năng Việt Nam tận dụng sự ủng hộ quốc tế, bà Nguyễn Thị Thanh Hà, Vụ trưởng vụ Luật pháp và Điều ước quốc tế, Bộ Ngoại Giao nói, Việt Nam với tư cách là quốc gia thành viên LHQ và UNCLOS 1982,  có quyền sử dụng các cơ chế xử lý tranh chấp được quy định trong công ước.

Việt Nam sử dụng các biện pháp hòa bình, qua các cơ quan tài phán quốc tế mà Hiến chương LHQ và UNCLOS đã quy định. Biện pháp này phù hợp với Luật pháp quốc tế. “Chúng tôi cho rằng sử dụng biện pháp pháp lý thì tốt hơn là xung đột. Lãnh đạo nhà nước đã khẳng định, Việt Nam không loại trừ bất cứ biện pháp hòa bình nào để giải quyết. Chúng tôi là cơ quan tư vấn của chính phủ nên cũng chuẩn bị phương án này để sẵn sàng”, bà Hà khẳng định.

‘2 người TQ tử vong ở Hà Tĩnh và 1 người chết ở Bình Dương’

Trước câu hỏi của hãng thông tấn Đức về thông tin 4 người Trung Quốc tử vong trong đụng độ ở miền Trung, ông Hải Bình khẳng định rằng 2 người Trung Quốc bị chết trong xung đột ở Hà Tĩnh và một người Trung Quốc bị tử vong ở Bình Dương.

“Thủ tướng nói không đổi hòa bình lấy sự lệ thuộc viển vông? Đây là giới hạn của sự chịu đựng?”. Trả lời câu hỏi này, ông Trần Duy Hải nói: “Chủ quyền thiêng liêng, không gì có thể đánh đổi. Vàng rất quý nhưng độc lập, tự do, chủ quyền lãnh thổ còn quý hơn vàng”.

Về tình hình biên giới, ông Trần Duy Hải cho biết giao thương vẫn diễn ra bình thường.  “Chúng tôi chưa nghe thông tin đổ quân, duyệt quân. Trong cuộc gặp với 2 thứ trưởng ngoại giao vừa rồi, 2 bên bày tỏ quan điểm không sử dụng biện pháp quân sự để giải quyết bất đồng”.

Phó đại sứ Australia đặt câu hỏi: “Đến nay giàn khoan 981 đã hoạt động được 3 tuần. Việt Nam có bằng chứng nào cho thấy Trung Quốc có hoạt động thăm dò ở đó chưa?”, ông Đỗ Văn Hậu, Tổng giám đốc Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam cho biết theo quy trình của việc định vị thì thời gian đã đủ để có thể khoan. “Do không tiếp cận được nên không thể khẳng định được TQ đã khoan chưa”.

‘Chưa có hoạt động giao lưu nào giữa TQ và Việt Nam bị đình lại’

Ông Trần Duy Hải khẳng định tại cuộc họp báo, cho đến nay mọi hoạt động giao lưu của TQ với Việt Nam chưa có gì dừng lại. Có nhiều lao động của TQ đã về nước, nhưng đó đều là các lao động phổ thông nên doanh nghiệp đều đã có phương án thay thế và không ảnh hưởng tới hoạt động.

Trước ý kiến cho rằng Trung Quốc đưa công nhân về nước để bóp méo sự thật, bịa đặt tình hình Việt Nam đang rất bất ổn, ông Lê Hải Bình nói: “Những vụ việc gây rối vừa qua hết sức đáng tiếc. Dưới sự chỉ đạo sát sao của Thủ tướng, tình hình trật tự xã hội, sản xuất kinh doanh đã trở lại bình thường. Chính chủ Việt Nam khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp nước ngoài, không để xảy ra vụ việc như vừa qua. Các doanh nghiệp nước ngoài cũng đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam. Ngoại trừ TQ, không doanh nghiệp nước ngoài nào rút công nhân về nước”.

Trước thông tin một số công dân Việt Nam bị yêu cầu ký bản đồ công nhận Hoàng Sa là của Trung Quốc mới được nhập cảnh được đăng tải trên Zing.vn, ông Bình cho biết đang đề nghị các cơ quan chức năng xác minh và đề nghị xử lý vấn đề.

‘Bác bỏ cáo buộc sai lệch của TQ về việc tàu CSB VN khiêu khích’

Ông Ngô Ngọc Thu bác bỏ cáo buộc vô lý của TQ cho rằng Việt Nam khiêu khích và sử dụng các tàu trên biển đâm va tàu bảo vệ giàn khoan Hải Dương 981. “Đó là thông tin sai lệch, chúng tôi bác bỏ. TQ cao điểm ngày 20/5 sử dụng 137 tàu, trong đó có 4 tàu chiến và một số máy bay. TQ đã sử dụng súng phun nước công suất lớn và máy phát sóng âm thanh có âm tần gây ảnh hưởng tới thính giác và đèn pha công suất lớn gây tác động lên các tàu Việt Nam”.

Đặc biệt, TQ sử dụng tàu đâm va tàu Việt Nam thực thi nhiệm vụ. VN không đâm va, không sử dụng vòi rồng mà chỉ dùng loa để tuyên truyền, biểu ngữ yêu cầu tàu và giàn khoan rút khỏi vùng biển VN. Thực tế, có tới 20 tàu VN bị đâm va, thậm chí có tàu bị đâm va 3-4 lần. Thực tế những hình ảnh chúng tôi cung cấp vừa qua đã thể hiện điều đó”.

Nhóm PV