Nguồn tin độc quyền của Fox News cho biết, ảnh chiến đấu cơ Trung Quốc trên đảo Phú Lâm được ImageSat International chụp ngày 7/4. Tới ngày 12/4, các quan chức Mỹ xác nhận tính xác thực của bức ảnh chụp 3 chiếc Shenyang J-11 ở Phú Lâm. Đây là mẫu tiêm kích phản lực sửa đổi từ Su-27 của Nga. Nó tương đương với F-15 hay F/A-18 Hornet của quân đội Mỹ.

Ảnh vệ tinh ngày 7/4 chụp J-11 Trung Quốc trên đường băng ở đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ảnh: ImageSat

Ngoài máy bay, ảnh vệ tinh cũng phát hiện radar điều khiển hỏa lực mới của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm. Nó được sử dụng cho hệ thống tên lửa đất đối không mà Trung Quốc triển khai trên đảo. Ngoài ra, 4 trong 8 bệ phóng tên lửa đất đối không của Trung Quốc ở phía đông hòn đảo đã sẵn sàng hoạt động.

Tên lửa Trung Quốc mới triển khai trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam là HQ-9. Nó được coi là vũ khí tương đương với tên lửa phòng không S-300 của Nga, với tầm bắn lên tới 200 km.

Vị trí đảo Phú Lâm và quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam trên Biển Đông. Đồ họa: Telegraph

Theo Fox News, Trung Quốc triển khai HQ-9 tới Phú Lâm cuối tháng 2 vừa qua, khi Tổng thống Mỹ Barack Obama tổ chức cuộc gặp với lãnh đạo 10 quốc gia Đông Nam Á.

Việc phát hiện máy bay chiến đấu Trung Quốc ở Phú Lâm là bằng chứng mới nhất cho thấy quyết tâm của Trung Quốc trong tham vọng chủ quyền trên Biển Đông. Động thái này của Bắc Kinh có thể làm gia tăng căng thẳng trong khu vực đúng thời điểm Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter có chuyến công du Philippines, quốc gia chỉ trích gay gắt việc làm của Trung Quốc trên Biển Đông.

Những ngày cuối tháng 2, tình báo Mỹ cũng cho biết Trung Quốc đưa chiến đấu cơ tới đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.Fox News dẫn lời một quan chức giấu tên cho biết Mỹ phát hiện chiến đấu cơ Shenyang J-11 và JH-7 của Trung Quốc. Sự kiện được công bố đúng thời điểm Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đang có chuyến công du Mỹ.

Trước đó, ngày 17/2, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) đăng ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc triển khai tên lửa HQ-9 tới đảo Phú Lâm. Đây là loại vũ khí đối không tầm trung, có khả năng đe dọa các loại máy bay do thám, chiến đấu cơ và oanh tạc cơ của Mỹ nếu nó áp sát những khu vực Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp tại Hoàng Sa.

Trong tháng 11/2015, Trung Quốc cũng bị cáo buộc triển khai J-11 tới Phú Lâm. Đây là thực thể Trung Quốc dùng vũ lực để chiếm đóng từ năm 1974.

Phú Lâm là hòn đảo lớn nhất trên quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà Trung Quốc đang chiếm đóng bất hợp pháp. Trong đầu thập niên 1990, Trung Quốc tiến hành xây dựng đường băng trên đảo. Phú Lâm nằm cách Hải Nam, nơi Bắc Kinh đặt căn cứ tàu ngầm lớn, 350 km về phía đông nam.

Tháng 7/2012, Trung Quốc lập ra cái gọi là “thành phố Tam Sa” trên đảo Phú Lâm nhằm thâu tóm Biển Đông, bao gồm 2 quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam, đồng thời đưa 613 người, chủ yếu là ngư dân, tới đây.

Một năm sau, số công dân Trung Quốc sinh sống bất hợp pháp trên đảo Phú Lâm của Việt Nam là hơn 1.000 người, gồm binh lính, quan chức chính quyền của cái gọi là “thành phố Tam Sa” cùng thân nhân những người này.