Vào những ngày giáp Tết hiện nay, nhu cầu tiêu thụ thực phẩm tăng mạnh, đặc biệt là các mặt hàng thiết yếu như thịt, giò chả, mứt bánh kẹo, rượu, nước giải khát… Vì thế, thị trường thực phẩm Tết cũng là cơ hội cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng chen lẫn hàng thật có chất lượng để đánh lừa người tiêu dùng. Do đó, người tiêu dùng hết sức cẩn thận khi chọn mua và sử dụng thực phẩm để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình để có những ngày Tết thật sự an toàn". Đây là khuyến cáo của Cục An toàn thực phẩm (ATTP) với người dân trong thời điểm nhà nhà tất bật mua sắm Tết.

Thực tế, ở nhiều chợ, bên cạnh những mặt hàng do cơ sở có uy tín sản xuất, vẫn thấy bày la liệt các loại mứt Tết, mít, chuối, khoai sấy, bánh kẹo không ghi xuất xứ, nên cũng không có hạn sử dụng. Đặc biệt, mặt hàng ô mai là đáng ngại nhất khi đa số bày bán mà không đậy, ruồi nhặng mặc sức bay ra bay vào, còn người bán thì bốc bằng tay để cân, đóng gói cho khách. Chưa kể, nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ chế biến không đảm bảo vệ sinh khi hoa quả không rửa sạch, phơi trên nền đất vv… Tất nhiên là những mặt hàng này không được cấp giấy chứng nhận ATTP nên nguy cơ ngộ độc khi ăn phải luôn tiềm ẩn.

Bên cạnh đó là việc sử dụng chất phụ gia, chất bảo quản quá liều hoặc ngoài danh mục cho phép trong các loại hoa quả khô như nho khô, táo tàu, trái cây sấy… mà các nhà chuyên môn vừa gióng lên hồi chuông báo động bởi sự nguy hại với sức khỏe con người.

Một kết quả khảo sát của cơ quan chức năng cho thấy các chất tạo ngọt saccharin, sodium cyclamate, chất tạo màu carmine, amaranth, chất tẩy trắng sulfur dioxide… được sử dụng trong thực phẩm với nồng độ gấp 3 lần so với liều cho phép. Những phụ gia này không rõ thành phần, sản xuất trong những điều kiện không an toàn, quy trình đóng gói thủ công, thường dễ nhiễm khuẩn gây bệnh, khiến người dùng dễ mắc các bệnh tiêu chảy.

Giò chả, bánh chưng Tân Ước của các nghệ nhân làm

Trên thị trường vẫn thấy bán nhiều loại rượu không ghi nguồn gốc. Điều này thực sự lo ngại khi năm vừa qua đã có hơn trăm người phải nhấp viện cấp cứu, cùng hơn chục người tử vong do sử dụng rượu pha cồn công nghiệp chứa Methanol. Hệ lụy của rượu không nguồn gốc gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe, tính mạng con người, mặc dù các cơ quan truyền thông và các bác sĩ đã cảnh báo rất nhiều nhưng xem ra vẫn chưa khiến mọi người thấy sợ nên vẫn có người mua và kẻ bán.

Đặc biệt, cuối tuần vừa qua, lực lượng Công an đã kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và ATTP của một số cơ sở chế biến thực phẩm ở TP. Hồ Chí Minh đã cho thấy các doanh nghiệp đều vi phạm về đảm bảo ATTP trong sản xuất, chế bến sản phẩm thực phẩm.

Tại Công ty TNHH Quốc tế Hoàng Nam chuyên sản xuất các sản phẩm từ yến, không chỉ có nhiều công nhân không mang găng tay, khẩu trang, mà trong kho nguyên liệu của Công ty này còn có hỗn hợp dạng bột không có nhãn mác cùng 4 lít hương dưa hấu hết hạn sử dụng. Ở Công ty TNHH chế biến thực phẩm công nghệ Sông Hương, công nhân cũng không có găng tay, còn sản phẩm của công ty thì ngày sản xuất in trên nhãn sản phẩm và ngày sản xuất đối chiếu với số lô không đồng nhất. Đáng nói là, lực lượng chức năng còn phát hiện nhiều sản phẩm mắm ruốc, mắm nêm, mắm tôm chua… sản xuất từ tháng 10, 11-2017 nhưng khi đóng gói được ghi ngày sản xuất là 1 và 15-1-2018. Còn tại Công ty TNHH thực phẩm Hoàn Hảo chuyên chế biến, bảo quản thịt và các sản phẩm từ thịt, toàn bộ công nhân đều không dùng găng khi chế biến phô mai, cá viên và nơi sản xuất rất mất vệ sinh.

Trước tình hình thực phẩm thật –giả lẫn lộn, các chuyên gia đã đưa ra lời khuyên dành cho người tiêu dùng: Nguyên tắc cơ bản là lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ, ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng rõ ràng, có nhãn mác thông tin đầy đủ, không hỏng mốc, và có mùi khó chịu.

Thực phẩm tham gia chương trình Bữa ăn an toàn đều có thể truy xuất nguồn gốc qua tem nhãn

Người tiêu dùng cũng cần hết sức thận trọng với các loại thực phẩm có màu sắc bắt mắt, vì có thể những sản phẩm này có chứa phẩm màu, phụ gia độc hại cho sức khỏe. Điều quan trọng là người dân cần chủ động hợp tác với các cơ quan chức năng nếu phát hiện các loại thực phẩm nghi ngờ là hàng nhái, hàng giả cũng như các cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm không đảm bảo ATTP để cơ quan chức năng như quản lý thị trường, Sở Công Thương, chính quyền xã, phường... có biện pháp kiểm tra, giám sát và kịp thời ngăn chặn.

Bánh kẹo nằm trong danh mục thực phẩm thường bắt buộc phải đảm bảo đủ các điều kiện về ATTP. Trong đó sản phẩm khi lưu thông trên thị trường phải công bố phù hợp quy định ATTP tại cơ quan y tế có thẩm quyền. Vì vậy khi lựa chọn mua bánh kẹo trong dịp Tết nguyên đán nên chọn mua các sản phẩm bánh kẹo đã được công bố phù hợp quy định ATTP (xem trên nhãn mác có ký hiệu: số thứ tự/năm cấp YT+tên viết tắt tỉnh, thành phố -XNCB).

Chỉ nên mua bánh kẹo của các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, tránh mua phải hàng nhái kiểu dáng, nhãn hiệu. Khi mua, cần quan sát kỹ thông tin trên bao bì bánh kẹo: nơi sản xuất, ngày sản xuất, ngày hết hạn, thành phần, cách bảo quản sản phẩm. Những người mua giỏ quà nên lưu ý đến chất lượng bánh kẹo bên trong, tránh tình trạng người bán trà trộn thực phẩm kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái vào. Tốt nhất nên tự chọn bánh kẹo rồi nhờ chủ quán xếp thành giỏ quà theo ý mình.

Với các loại hoa quả, tùy theo từng loại quả để có cách nhận biết khác nhau về mức độ tươi ngon. Nên chú ý đến màu sắc lớp vỏ, trọng lượng và màu sắc ruột quả có sặc sỡ hay không. Các loại quả tươi phải giữ nguyên trạng thái tự nhiên, không dập nát, không có mùi lạ.

Để đón Tết an toàn “hãy là người tiêu dùng thông thái” khi mua thực phẩm. Nên chọn mua thực phẩm ở những cơ sở có địa điểm cố định, địa chỉ rõ ràng, có uy tín, được phép kinh doanh thực phẩm, thực hiện đầy đủ các quy định về điều kiện kinh doanh thực phẩm.

Tác giả: Thanh Hằng

Nguồn tin: Báo Công an nhân dân