14h53’, Chuyển sang phần tội trạng của 3 bị cáo là cán bộ hải quan, không tán thành quan điểm của 3 luật sư đưa ra xoay quanh công ước HS (được cho là có giá trị áp dụng cao hơn luật Hàng hải), đại diện VKS cho rằng đây là văn bản chia chi tiết loại tàu, chủ yếu dành để áp thuế. Về việc áp thuế này, VKS không có ý kiến gì cả. Nhưng việc quản lý nhà nước, không thể buông lỏng, công thức hóa để mang những đồ thừa, hàng phế thải của thế giới về Việt Nam được.
Qua rất nhiều khâu kiểm soát, từ công chức bước 1, công chức bước 2, công chức bước 3 mà đều cho qua những vấn đề hiển nhiên không chấp nhận được của ụ nổi này như thế, theo VKS, quan điểm viện dẫn của các luật sư chỉ… loanh quanh.
14h48’, Đối đáp quan điểm tranh luận về việc ụ nổi có phải là tàu biển, đại diện VKS đồng ý đây là tình tiết quan trọng liên quan đến việc đánh giá trách nhiệm của các bị cáo trong vụ án. Quan điểm của VKS đưa ra trên cơ sở nhiều văn bản, căn cứ, đối chứng với nhau cả chứ không chỉ trên một chứng từ thanh toán như luật sư Nguyễn Văn Chiến nêu. Kiểm sát viên dẫn ra luật Hàng hải, ụ nổi đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký tàu biển nên phải được áp quy định quản lý như với một tàu biển.
“Nếu không như thế thì việc mua về một cục sắt cũ nát như thế đem về không biết đổ đi đâu mà lại không ai có tội không ai chịu trách nhiệm thì vô lý quá” – kiểm sát viên thốt lên.
Vốn để mua tàu biển, các luật sư đặt câu hỏi đây có phải là tiền nhà nước không, VKS nêu rõ, Vinalines là doanh nghiệp nhà nước, một đồng tiền đầu tư vào doanh nghiệp này, kể cả tiền vay cũng là của nhà nước, của nhân dân, một đồng tiền mất đi cũng là tiền của nhà nước chứ không phải của cá nhân ai.
14h33’, Đại diện VKS bắt đầu đối đáp các quan điểm bào chữa của luật sư, bị cáo.
Về lời khai của bị cáo Trần Hải Sơn, dù các luật sư cho rằng chỉ là một chiều, kiểm sát viên cho rằng, tuy vậy, lời khai này phù hợp, được củng cố bằng rất nhiều các chứng cứ, lời khai của nhân chứng khác. VKS cho rằng không có gì để nói thêm về việc này.
Với đề nghị hủy án sơ thẩm, điều tra lại, điều tra cả những thông tin từ Nga, Singapore nhưng VKS cho thấy những chứng cứ thu thập được đủ điều kiện chứng minh tội phạm. Còn vấn đề tương trợ tư pháp nếu thực hiện được sau này thì tốt, có thể làm rõ thêm. Việc chuyển tiền 1,666 triệu USD về là có thật, không phải dựng lên.
Trả lời một số chi tiết cụ thể các luật sư đưa, ví dụ việc bồi thường của gia đình bị cáo Mai Văn Phúc mà chỉ áp dụng khoản 2 Điều 46 là chưa đúng, đại diện cơ quan công tố lật lại, đây là tiền do gia đình bị cáo bồi thường. Ngay tại phiên tòa này, chính bị cáo cũng phản đối việc làm này của gia đình. Số tiền so với hành vi của bị cáo cũng như thiệt hại gây ra thì rất nhỏ nên VKS vẫn không áp dụng khoản 1 Điều 46 như một tình tiết giảm nhẹ cho Phúc được.
Không kiến nghị tăng hình phạt cho bị cáo nào nhưng về trách nhiệm bồi thường, VKS cho rằng, 367 tỷ đồng tiền thiệt hại là một khoản không đổi, trừ đi 1,666 triệu USD tiền tham ô, còn lại cơ quan công tố tính chia cho các bị cáo. Đây là nguyên tắc chung trong xử lý án, không phải vì thế mà hủy án, điều tra lại như đề nghị của các luật sư.
Dương Chí Dũng
Đề cập phản ứng của luật sư Trần Thị Hồng Phúc là chưa có yêu cầu bồi thường dân sự mà đã giải quyết việc này, VKS giải thích, đây là nghĩa vụ dân sự trong hình sự nên không cần chờ ý kiến của Vinalines vì nếu TCty không lên tiếng thì nhà nước chịu mất khoản tiền 367 tỷ đồng? Kiểm sát viên đề nghị luật sư xem lại khoản 1 Điều 42 Bộ luật tố tụng hình sự.
Về thắc mắc ngân hàng Citibank đã nhiều lần khẳng định thủ tục phát hành tín dụng thư để thanh tóan tiền mua ụ nổi 83M thực hiện đầy đủ, đúng quy định, VKS dẫn lại báo cáo giám định của cơ quan chức năng khẳng định các bị cáo đã “lách”, còn thiếu nhiều chứng từ đã trả tiền thanh toán ụ nổi.
Về việc tính thiệt hại gây ra của ụ nổi, bác lý lẽ kêu oan uổng của các bị cáo là chưa khấu trừ nhiều khoản chi phí vận chuyển, bảo hiểm… ụ nổi, VKS cho biết, thiệt hại tính ra hơn 500 tỷ đồng nhưng đã được trừ nhiều khoản, như giá trị của khối sắt phế liệu nằm tại Đồng Nai bây giờ vẫn được tính 37 tỷ đồng mới còn lại khoản 367 tỷ. Còn tính đến thời điểm này thì thiệt hại còn lớn hơn nhiều vì riêng tiền neo đậu ụ nổi mỗi tháng đã “toi” gần 1 tỷ đồng của nhà nước.
14h29’, Nhóm bị cáo là cán bộ hải quan Vân Phong, Hải Phòng Huỳnh Hữu Đức, Lê Ngọc Triện, Lê Văn Lừng đồng nhất quan điểm “nhờ” luật sư, không có ý kiến thêm.
14h30’, Dương Chí Dũng xin được trình bày thêm, cáo trạng nói Dũng từng tham gia cuộc bàn bạc về vụ ụ nổi cùng Trần Hải Sơn tại phòng của Mai Văn Khang. Khang có mặt, ngồi đây cũng có thể xác minh không có chuyện đó. Chỉ duy nhất lời khai của Sơn nêu việc này.
14h27’, Cựu Đăng kiểm viên Lê Văn Dương xin được bổ sung một vấn đề, báo cáo kết luận giám định ụ nổi do Dương thực hiện đã phản ánh tình trạng thực tế của ụ nổi tại cảng Nakhodka Nga, chỉ trong báo cáo tổng hợp của Khang, Chiều làm sau đó trình các sếp Vinalines (có bị cáo cùng ký nháy) mới có nội dung không đúng với bản chất sự việc.
Bị cáo Lê Văn Dương tại tòa
14h24’, Nguyên Trưởng Ban QLDA nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam Mai Văn Khang đứng dậy. Bị cáo nhấn mạnh việc bản thân không được hưởng lợi ích cá nhân từ việc tham gia khảo sát ụ nổi 83M tại Nga, không được chia chác gì từ thương vụ ụ nổi.
14h22’, Về việc ký nháy báo cáo khảo sát để trình HĐQT việc mua ụ nổi 83M, bị cáo Trần Hữu Chiều than “tình ngay lý gian” vì giấy tờ chấp nhận ký là tàu biển để đảm bảo thủ tục cho việc kéo thiết bị từ Nga về vì chỉ tàu mới có quyền hành trình trên biển.
14h15’, Nguyên Phó Tổng GĐ Trần Hữu Chiều trình bày, dự án xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam trước đó đã được cấp trên cho phép chỉ định thầu thay vì đấu thầu triển khai. Sau khi Trần Hải Sơn giới thiệu được một khu đất tại Bà Rịa – Vũng Tàu thì dự án đã chính thức chuyển động từ năm 2006.
Vinalines là một TCty đặc biệt, có thể được quyết định đầu tư với 50% vốn vay và cho ý kiến là tập thể Chính phủ chứ không phải Thủ tướng nữa. Vậy nên việc Thủ tướng nêu “đồng ý về nguyên tắc” là vậy.
Đến tháng 10/2007 dự án xây dựng nhà máy, trong đó có tiểu dự án ụ nổi đã xong thủ tục đầu tư. Nhưng thời điểm đó xảy ra vụ gây ô nhiễm môi trường của Vedan nên tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu yêu cầu thêm một chứng nhận môi trường (vì dự án này có khả năng gây ô nhiễm). Theo Chiều, nếu không có tình tiết này, dự án đã trót lọt.
Dương Chí Dũng cười vui vẻ trò chuyện với các luật sư trước giờ làm việc
14h3’, Cựu Tổng GĐ Vinalines Mai Văn Phúc lên tiếng. Bị cáo nêu rõ khi được bổ nhiệm làm Tổng GĐ Vinalines, dự án xây dựng nhà máy sửa chữa tàu biển phía Nam đã khởi động 14 tháng trước đó. Vai trò của Mai Văn Phúc theo đó chỉ là “kế thừa” việc đã rồi. Đánh giá vai trò của Phúc là đồng chủ mưu trong vụ cố ý làm trái là “oan uổng”.
Tòa nhắc, cắt những nội dung cho là bị cáo đã trình bày trước đó, Mai Văn Phúc vẫn cố “xin” được nói nốt.
Cố chứng minh sự phi lý trong lời khai nhận 5 tỷ đồng Trần Hải Sơn mang, giao cho Phúc tại quê An Dương, Hải Phòng dịp Tết 2008, Mai Văn Phúc lập luận, Sơn khai ra Hà Nội công tác vào ngày 29 tết nhưng kết quả xác minh không có chuyến bay nào có Sơn đi lại những ngày đó. Công việc tại TCty cũng đã nghỉ hết, không có gì để “ra công tác”. Theo Phúc, đây cũng là một “điểm mờ” cần làm rõ.
Vớt vát thêm câu sau cùng, cựu Tổng GĐ Vinalines lý lẽ: “Bị cáo với Dương Chí Dũng không đội trời chung thì chắc không thể bàn bạc, làm chuyện gì được. Vậy xin cứu xét điểm này”.
14h, Dương Chí Dũng được đề nghị tự bào chữa nhưng bị cáo cho biết đồng ý quan điểm các luật sư đưa ra, không thanh minh, không tranh luận gì thêm với đại diện cơ quan công tố.
Trước phiên xử, vẫn nguyên thái độ vui vẻ, thoải mái, Dương Chí Dũng đứng trước vành móng ngựa, vui vẻ bắt tay, trò chuyện với luật sư Hoàng Huy Được, Nguyễn Huy Thiệp (các luật sư bào chữa cho Mai Văn Phúc) trước vành móng ngựa, tay vẫn mang còng.
Phương Thảo
