Tiền thân của ISIS là ISI (Nhà nước Hồi giáo Iraq) ra đời năm 2001 để chống lại Chính phủ Iraq nghiêng về hệ phái Shia và thân Mỹ. Thoạt đầu, ISI chỉ là một nhóm Hồi giáo thánh chiến nhỏ, chẳng có mấy tiếng tăm. Khi nội chiến Syria nổ ra, ISI bắt đầu chuyển mình thành ISIS với khẩu hiệu “thống nhất Sunni khắp thế giới” và “chống lại chính quyền” Shia tại cả Syria lẫn Iraq.

Tổ chức này có tham vọng xây dựng một nhà nước Hồi giáo Sunni trên lãnh thổ Iraq, Syria, Lebanon, Israel, Palestine, Jordan, Cyprus và miền Nam Thổ Nhĩ Kỳ. Ngày 29/6/2014 vừa qua, ISIS tuyên bố thành lập Nhà nước Hồi giáo mới trên các vùng lãnh thổ chiếm được từ tỉnh Diyala của Iraq đến Aleppo của Syria. ISIS cũng đã bỏ tên gọi “Nhà nước Hồi giáo Iraq và vùng Cận Đông” và tuyên bố từ giờ sẽ mang tên là “Nhà nước Hồi giáo” (IS), do Abu Bakr al-Baghdadi lãnh đạo, của người Hồi giáo ở khắp mọi nơi.

Vậy do đâu mà từ một nhóm khủng bố nhỏ có thể trỗi dậy, “đổi đời” thành một Nhà nước Hồi giáo tự xưng với nguồn tài chính khiến cả thế giới phải kinh ngạc như bây giờ?

ISIS là tổ chức khủng bố có nguồn tài chính khủng nhất từ trước tới nay.

Khi ISIS mở rộng tầm kiểm soát của mình, thì tại khu vực biên giới, ở các ngôi làng như Besaslan (Thổ Nhĩ Kỳ), chính là nơi tổ chức khủng bố này có thể kiếm tiền để phục vụ các hoạt động của mình. Những vụ buôn lậu dầu khí với số lượng lên đến hàng triệu thùng mới được khai quật gần đây.

Lượng dầu được lấy từ các mỏ dầu mà ISIS đã đánh chiếm ở khu vực  phía Bắc Iraq và Syria và gần đây việc buôn lậu dầu tại phía Nam Thổ Nhĩ Kỳ trở nên dễ dàng hơn. Một lý do là giá thành rẻ, dầu nhập lậu là một món hời ở Thổ Nhĩ Kỳ, không quan trọng đó có phải do kẻ thù tuồn vào hay không, bởi giá dầu ở đây rất đắt. Ở Hatay, Thổ Nhĩ Kỳ, cách biên giới nửa giờ xe chạy, giá xăng dầu lên tới 7,5 USD một gallon.

Tuy nhiên, buôn lậu qua biên giới chỉ là một trong số nhiều cách mà ISIS kiếm tiền. Bộ Tài chính Mỹ thừa nhận dù không có số liệu chính xác về số tài sản của tổ chức Nhà nước Hồi giáo này nhưng có thể khẳng định IS thu về hàng triệu USD mỗi tháng.

Một quan chức Bộ Tài chính Mỹ cho biết: “Chúng ta nên biết rằng số tiền ISIS bỏ ra cho các chi phí như tiền lương, vũ khí và mọi thứ khác cũng rất khủng. Nhưng không thể biết được con số chính xác, theo chúng tôi nghĩ thì IS có thể kiếm được tới 1 triệu USD mỗi ngày”.

Matthew Levitt, giám đốc Chương trình về tình báo và chống khủng bố tại Viện Washington, đã gọi ISIS là “tổ chức khủng bố có lượng tài chính lớn nhất từ trước tới nay”.

Là chuyên gia về khủng bố và tài chính, từng làm việc cho Cục dự trữ Liên bang Mỹ và FBI, ông Levitt cho rằng, nguồn tài chính của ISIS được cung cấp không hề giống bất kỳ một tổ chức khủng bốn nào trước đây. Bên cạnh các khoản tiền từ buôn lậu dầu khí, tổ chức này còn nhận tiền tài trợ từ các nhà ủng hộ đến từ các quốc gia như Qatar hay Kuwait.

Thực chất ISIS là một tổ chức tội phạm lớn tại Iraq.

Tuy nhiên, IS cũng có một phương pháp của riêng mình: đó là thông qua các hoạt động tội phạm có tổ chức tại các khu vực mà tổ chức này hình thành và kiểm soát. Ông Levitt khẳng định, IS được sinh ra từ những kẻ lừa đảo và tội phạm ở Iraq và gốc rễ của nó chính là một tập đoàn tội phạm.

“Chúng ta không nên quá kinh ngạc. Nhà nước Hồi giáo vốn được gọi là Nhà nước Hồi giáo của Iraq hay al Qaeda ở Iraq, Hệ thống Tawhid, tất cả đều giống nhau.Và tất cả đều được cung cấp tài chính từ các hoạt động phạm tội trong vùng lãnh thổ Iraq”, Levitt nói.

ISIS hoạt động như một nhóm tội phạm lớn có tổ chức và không có cơ quan luật pháp nào kiểm soát được. “Lịch sử” lâu dài của IS cho phép tổ chức này hình thành và phát triển các “chân rết” của mình qua nhiều năm. Điều này có nghĩa là ISIS có thể yêu cầu cung cấp tiền từ những cá nhân hay tổ chức mà chúng kiểm soát. Nếu muốn hoạt động kinh doanh trong lãnh thổ mà ISIS đóng chiếm thì công ty đó phải trả tiền. Muốn đi qua đường cao tốc mà IS kiểm soát, lái xe cũng cần phải trả tiền. Những ngườ idân sống ở khu vực bị IS chiếm đóng cũng phải nộp thuế cho tất cả mọi thứ.

Ông Levitt cho biết thêm: “Có báo cáo cho rằng, những người dân ở Mosul, Iraq, muốn rút tiền khỏi tài khoản ngân hàng thì phải đóng một khoản “tự nguyện” cho ISIS. Vì vậy, việc kiểm soát lãnh thổ đã cho tổ chức này nhiều cơ hội kiếm tiền hơn các nhóm khủng bố khác”.

Mouaz Moustafa, giám đốc điều hành lực lượng tác chiến khẩn cấp Syria tại Washington, phân tích: việc liên minh tấn công là không đủ để tiêu diệt một tổ chức có khả năng tài chính độc lập như ISIS. Thay vào đó, cần phải lấy lại lãnh thổ và tổ chức lại trật tự dân sự.

“ISIS đang sống bằng tiền thuế của người dân, đó là một nguồn ngân sách khổng lồ. Nhưng không chỉ có vậy, tổ chức này còn kiểm soát một phần “dạ dày” của Syria. ISIS có trong tay các nguyên vật liệu như cot-ton, lúa mỳ và nhiều thứ khác. Những thứ này chính là nguồn hỗ trợ tài chính dồi dào cho IS”, ông Moustafa nói.

Liên quân Mỹ mới đây đã không kích vào các vị trí của ISIS, tấn công các cơ sở sản xuất dầu khí của tổ chức này. Tuy nhiên, cho đến khi ISIS còn kiểm soát bất kỳ vùng lãnh thổ nào có người dân sinh sống thì họ còn bị bóc lột, lợi dụng và tống tiền trắng  trợn. Và như thế, ISIS vẫn còn duy trì được khả năng tài chính khủng của mình.

Theo Tuệ Minh (CNN)/ Người đưa tin