Phát hiện sai phạm nhưng không xử lý?

Căn cứ vào giấy phép khai thác số 1604/GP-UBND, ngày 04 tháng 06 năm 2010, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hà Tĩnh cấp cho Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Xuân Thành (gọi tắt là Công ty Xuân Thành), đơn vị này được khai thác mỏ đất trong vòng 3 năm (từ tháng 7/2010 đến tháng 7/2013) tại núi Động Léc thuộc xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ; công suất khai thác 95.000 m³ đất/năm. Tại khu vực vùng mỏ là 8,0 hecta, dù giấy phép đã hết hạn từ 7/2013 nhưng doanh nghiệp này vẫn thường xuyên khai thác đất trái phép hơn một năm qua. Điều lạ lùng là không có bất cứ cơ quan chức năng nào xử lý(?!).

Để làm rõ vấn đề trên, PV đã làm việc với ông Nguyễn Quang Thạnh – Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đức Thọ, và ông Thạnh chia sẻ: “Giấy phép khai thác của doanh nghiệp trên đã hết như phản ánh, thời gian qua đơn vị này vẫn khai thác là do sức ép từ “trên xuống” nên chúng tôi không thể xử lý. Không những vậy, trong quá trình khai thác khi giấy phép còn hiệu lực nhưng công ty này cũng không tuân thủ các cam kết về bảo vệ môi trường trước đó, không tiến hành tưới nước trong những ngày nắng, gió khiến nhân dân bức xúc…”

Theo ông Thạnh, việc tỉnh cấp phép mỏ đất cho Công ty Xuân Thành khai thác ở địa điểm trên là sự ưu tiên đặc biệt, bởi lẽ khu vực này nằm ngoài quy hoạch cấp mỏ nên đã gây khó khăn cho công tác quản lý. Sau khi được cấp phép, Công ty Xuân Thành được khai thác đất san lấp để phục vụ thi công dự án hệ thống hạ tầng sống chung với lũ của các xã ngoài đê thuộc huyện Đức Thọ.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết thêm, chính quyền sở tại đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp này hoạt động trên địa bàn, “được đà” nên đã cố tình phớt lờ những quy định của pháp luật, bất chấp sai phạm. Tại báo cáo về việc chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản năm 2013, UBND huyện Đức Thọ đã chỉ ra một loạt sai phạm của Công ty Xuân Thành, đáng lẽ ra chưa được phép khai thác khi chưa đủ các điều kiện nhưng vẫn hoạt động. Cụ thể: Chưa ký hợp đồng thuê đất theo quy định; Chưa có thiết kế mỏ theo thẩm quyền đã được phê duyệt; chưa lập phương án phục hồi, cải tạo môi trường sau khi hết phép khai thác; Không có chỉ huy trưởng công trường ở mỏ…

Không những vậy, ngoài việc hết phép nhưng Công ty Xuân Thành không chấp hành quy định của Luật Khoáng sản, tiếp tục khai thác đất trái phép để phục vụ công trình trong thời gian dài mà không có sự can thiệp, xử lý dứt điểm từ phía cơ quan chức năng. Nguồn tin riêng của PV báo TN&MT, mới đây lực lượng liên ngành của tỉnh Hà Tĩnh đã bắt quả tang người và phương tiện của Công ty Xuân Thành đang khai thác đất tại điểm nói trên, đồng thời lập biên bản, tạm giữ phương tiện. Đấu tranh với vụ việc, lực lượng chức năng phát hiện thêm địa điểm mà Công ty Xuân Thành khai thác đã vượt ra khỏi ranh giới cấp mỏ trước đó và lấn vào diện tích đất rừng phòng hộ.

“Chây ì” phí dịch vụ môi trường

Hoạt động khai thác đã hết phép đã hơn một năm nay nhưng phía Công ty Xuân Thành vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho nhà nước, phí dịch vụ môi trường tại nơi hoạt động khai thác mỏ, phục hồi môi trường sau khi hết phép. Đơn vị có trách nhiệm thu khoản phí này là UBND xã Trường Sơn nhưng đến nay cũng không biết bằng cách nào có thể thu được, bởi lẽ để làm việc được với Công ty phải ra tận Nam Định. Được biết, tại Hà Tĩnh không có trụ sở hay văn phòng mà chỉ cử người đại diện của Công ty này.

Phản ánh tới báo TN&MT, đại diện UBND xã Trường Sơn, ông Nguyễn Văn Tuyến đã không giấu được mối hoài nghi về khả năng công ty đang tính chuyện không thực hiện nghĩa vụ với nhà nước nên phải nhờ tới cơ quan ngôn luận lên tiếng. Theo ông Tuyến, địa điểm mỏ chỉ cách UBND xã Trường Sơn khoảng 2km, thời gian qua Công ty Xuân Thành đã hết phép khai thác nhưng vẫn hoạt động tại mỏ đất. Vì thẩm quyền của cấp xã có hạn nên khi phát hiện sự việc chúng tôi cũng không thể xử lý mà báo cáo lên cấp trên – ông Tuyến cho biết.

Sự hoài nghi của vị đại diện chính quyền xã Trường Sơn là hoàn toàn có cơ sở, bởi lẽ đã nhiều lần địa phương liên hệ làm việc với phía doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ nhà nước, đồng thời làm các tờ trình lên các cấp báo cáo tình hình lên cấp trên nhờ tác động nhưng doanh nghiệp vẫn “chây ì”, số tiền nợ nghĩa vụ phí dịch vụ môi trường mà doanh nghiệp phải trả là 300 triệu đồng vẫn chưa được giải quyết. Phản ánh của người dân địa phương cho biết thêm, trong khoảng thời gian hoạt động khai thác, vận chuyển vật liệu của đơn vị gây ô nhiễm môi trường, làm hư hỏng đường dân sinh, mương nước nhưng vẫn chưa chủ động khắc phục.

Theo thông tin từ cơ quan chức năng huyện Đức Thọ, mỏ đất của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Xuân Thành đã hết hạn khai thác từ tháng 7/2013 là thông tin chính xác. Trước khi mỏ hết hạn, tháng 11/2013, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã thành lập đoàn công tác gồm Sở TN&MT, Sở Xây dựng và các cơ quan liên quan khảo sát thực tế hoạt động tại mỏ, sau đó cũng đã có thông báo yêu cầu đơn vị này ngừng sản xuất và tiến hành các thủ tục đần thiết theo quy định của pháp luật khoáng sản. Tuy nhiên, dường như Công ty Xuân Thành đang cố tình phớt lờ ý kiến chỉ đạo của cơ quan chức năng cũng như pháp luật về môi trường và khoáng sản.

Theo Đức Cảnh/ Báo Tài nguyên & Môi trường