Đây là mẫu hình chuẩn trong xây dựng nông thôn mới, vừa phát triển kinh tế nhưng vẫn giữ gìn được vẻ đẹp của làng quê Việt- một tiêu chí rất khó mà nhiều địa phương gặp phải trong quá trình thực hiện, tức là khi đạt được tiêu chí về thu nhập lại không thể đạt được tiêu chí về môi trường; hay bê tông hóa đường làng ngõ xóm hay thì lại phá đi những hàng rào cây xanh mát.
Ảnh minh họa.
GS.TS Đặng Huy Huỳnh- một trong những chuyên gia đầu ngành của Việt Nam trong lĩnh vực tài nguyên môi trường có kể, về một số địa phương, ông có cảm giác người dân lạc lõng ngay trong chính môi trường sống của mình.
Nhiều hàng rào cây xanh mát, những thảm cỏ, hồ nước trước đây giờ đã bị bê tông hóa. Ông bảo, đó đâu phải là không gian của làng quê. Cuộc sống của người dân nông thôn ngoài nhà cửa, vườn tược còn phải có những không gian xanh như cây đa, giếng nước, sân đình…
Đi về nhiều làng quê thấy thiếu vắng nhiều những cây đa, bến nước sân đình, những hàng cây xanh mát mà thay vào đó những khối bê tông bao kín làng; không gian làng quê yên bình, tươi mát thay thế bằng khói bụi, tiếng ồn của ôtô xe máy chạy rầm rập cả ngày…
Từ những trăn trở đó, Văn phòng Điều phối Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh Hà Tĩnh đã tham mưu UBND tỉnh triển khai xây dựng 5 mô hình “Khu dân cư NTM kiểu mẫu”.
Mục tiêu chính của khu dân cư kiểu mẫu là làm sao để xanh hóa nông thôn với “vườn xanh, hàng rào xanh, đường xanh, hội quán xanh” đồng thời làm cho người dân nhận thức việc giữ gìn bảo vệ môi trường chính là việc của cá nhân mình, trong quá trình phát triển kinh tế nhưng không phá vỡ môi trường mà còn làm giàu thêm môi trường sinh thái. Đạt được tiêu chí thu nhập nhưng cũng không vì thế mà phá vỡ tiêu chí môi trường.
Hiểu được mục đích đó, người dân tại các khu xây dựng điểm đã nhiệt tình ủng hộ nên đã mang lại những hiệu quả rất tích cực. Cùng với việc xây dựng Khu dân cư NTM xanh, sạch, hiện đại, văn minh thì, căn cứ chính sách hỗ trợ của các cấp, các thôn phân công cho các tổ chức đoàn thể chỉ đạo, hướng dẫn, tiến hành rà soát lựa chọn xây dựng các vườn mẫu, đảm bảo 05 tiêu chí: Vườn có quy hoạch; Có sản phẩm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; Có ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ; Mang lại thu nhập cao và có môi trường sinh thái tốt, cảnh quan đẹp.
Đến nay toàn tỉnh đã có trên có 2.500 vườn triển khai thực hiện, trong đó có gần 1.000 vườn cơ bản đạt 5/5 tiêu chí vườn mẫu, nhận thức của người dân về phát triển kinh tế vườn được nâng lên, nhiều vườn cho thu nhập hàng triệu đồng/năm…
Và sau gần 3 năm triển khai, toàn tỉnh đã có hơn 1000 Khu dân cư NTM kiểu mẫu, trong đó có 460 Khu dân cư kiểu mẫu cơ bản đạt chuẩn, nhiều Khu dân cư đã trở thành vùng quê trù phú-là địa chỉ tham quan học tập cho nhiều đoàn trong tỉnh cũng như ngoài tỉnh.
Có lẽ đây là mô hình rất đáng để các địa phương học tập kinh nghiệm, làm sao để cân bằng giữa phát triển kinh tế và gìn giữ môi trường cũng như gìn giữ vẻ đẹp của làng quê Việt tự bao đời nay.
Lâm Giang
