Núi cát lậu giữa khu dân cư

“Họ khai thác cát trên sông Rác rầm rộ như chỗ không người. Xe ôtô ra vào tấp nập chở cát đi, dân chúng tôi phản ánh nhưng chính quyền không có động thái gì”, một người dân thôn Linh Phùng, xã Cẩm Lạc cho hay.

Theo chân người dân này, chúng tôi tiếp cận bờ sông Rác, chứng kiến cảnh máy hút cát giữa lòng sông đổ lên ôtô. Lòng sông cạn nên ôtô chạy thẳng vào nơi hút cát. Giữa lòng sông có những hố sâu nham nhở do dân hút cát tạo thành.

“Họ vừa bán, vừa hút cát chở về chất thành đống lớn để bán dần”, một người dân thôn Yên Lạc cho hay. Để chứng minh, ông dẫn chúng tôi mục sở thị 3 đống cát khổng lồ, ước hàng nghìn mét khối ngay trong khu dân cư. Đến thôn Linh Phùng, giữa bãi đất trống là một cồn cát vàng cao nghi ngút, khối lượng không biết cụ thể, chỉ biết là rất lớn.

Hiện trường khai thác cát lậu xã Cẩm Lạc.

Tại nhà anh Tý (Cổn), xóm Yên Lạc, một đống cát khổng lồ án ngự trong vườn. Ngay phía sau Trạm Y tế xã Cẩm Lạc cũng là một nơi tập kết cát lớn, xe ôtô vào ra chở đi tiêu thụ.

Được biết, tất cả số cát nói trên đều được hút lên từ lòng sông Rác trên địa bàn xã Cẩm Lạc. Việc khai thác cát ở đây không có giấy phép và có nguy cơ làm sạt lở bờ, gây nguy hiểm cho cuộc sống người dân. Tại Thôn 1, một vị trí sạt lở đã lấn vào đường bêtông, được khắc phục tạm bằng cách đổ đá, đóng kè.

“Nếu cứ để họ khai thác cát như thế này, thì toàn dân chúng tôi sẽ rơi xuống sông hết”, một người dân Xóm 1 bức xúc.

Việc hút cát diễn ra rầm rộ, nhưng chính quyền không có động thái gì ngăn chặn.

Trao đổi với PV Lao Động, một cán bộ địa phương thừa nhận việc hút cát giữa lòng sông Rác là có thật, gây bức xúc cho dân. “Dân họ có phản ánh, tôi cũng ra hỏi họ khai thác cát làm gì, thì họ nói để xây dựng các công trình nông thôn mới”, cán bộ này cho hay. PV hỏi lại: “Vậy bác có biết họ làm công trình gì không?”, cán bộ này không trả lời được.

Vị cán bộ này cũng thừa nhận, việc hút cát như vậy sẽ gây ảnh hưởng đến cuộc sống của bà con. Khi PV đề nghị nêu tên người chủ khai thác, cán bộ này từ chối với lí do “hôm nay người này làm, mai người khác làm”.

Thừa nhận có khai thác trái phép

Sáng 13.6, trao đổi với PV báo Lao Động, ông Hoàng Văn Dũng – PCT HĐND xã Cẩm Lạc – cho biết, để phục vụ xây dựng một số công trình nông thôn mới trên địa bàn, thời gian qua, xã có mua 2 máy hút cát về giao cho hộ anh Hà và anh Bình trong xã quản lý, vận hành khai thác cát ở sông Rác. Việc khai thác giao cho các xóm giám sát, ghi chép khối lượng. Ngoài ra, cũng có một số hộ dân tự sắm máy hút cát khi cần, xã cũng kêu gọi họ tham gia hút để cung cấp cho công trình xây dựng nông thôn mới. Ngoài công trình tập thể, xã cũng bán lại cho nhân dân có nhu cầu để xây dựng hàng rào, nhà cửa với giá rẻ 70.000 đồng/khối. Trong khi giá thị trường 200.000 đồng/khối dân không thể mua nổi.

Bãi tập kết cát lậu ngay tại Trạm Y tế xã Cẩm Lạc.

Dù vậy, thời gian qua, do có phản ánh của một số người dân về tình trạng khai thác cát trái phép nên cách nay khoảng một tháng, xã có mời 3 hộ dân lên viết cam kết không được khai thác cát nữa. PV cung cấp thông tin, hình ảnh về việc mấy ngày nay có tình trạng máy hút cát ở sông Rác qua xã Cẩm Lạc, và việc tích trữ hàng ngàn khối cát ở xóm Linh Phùng, Yên Lạc và điểm sau Trạm Y tế xã,  ông Dũng nói “Cũng có thể có việc ngoài giờ hút phục vụ nông thôn mới, họ hút trộm rồi đổ về tích trữ để bán”.

Sau khi gọi điện thoại xác minh, ông Dũng thừa nhận, có cán bộ xã chứng kiến máy hút cát hoạt động trái phép, chiếc máy đó của hộ ông Thường ở xóm Lạc Thọ. Cụ thể về xử lý khai thác cát trái phép, ông Dũng giới thiệu gặp Công an xã vì Công an xã được giao nhiệm vụ này.

Ông Hoàng Văn Tích – Trưởng Công an xã Cẩm Lạc – cho biết, công việc khai thác cát trên sông Rác qua địa bàn xã đều là trái phép. Tuy nhiên, do vận dụng trong xây dựng nông thôn mới nên xã có thực hiện hút cát để phục vụ các công trình. Năm 2015, xã đã về đích nông thôn mới, nhưng 2016 vẫn còn một số công trình như kênh mương nội đồng tiếp tục xây dựng nên cần đến cát. Thời điểm trước bầu cử, xã có yêu cầu một số hộ khai thác cát phải dừng hoạt động. Khi PV cung cấp thông tin vài ngày qua, vẫn có máy khai thác cát thì ông Tích nói không biết có việc này.

Việc tập kết nhiều đống cát khổng lồ trái phép trong dân cư, ông Tích cho biết, năm 2015 đã xử lý một số trường hợp. Năm 2016 này cũng vừa xử phạt 5 triệu đồng điểm tập kết cát của ông Sáng ở cạnh Trạm Y tế xã. Về nguồn gốc của hàng ngàn khối cát tập kết trái phép, ông Tích nói cũng có việc người dân lợi dụng khai thác cát phục vụ nông thôn mới rồi khai thác “chui” về tập kết để bán.

Phần lớn số cát đó được họ gom từ năm 2015 khi đang cao điểm khai thác phục vụ nông thôn mới và họ “mót” cát vương vãi từ công trình xây kè sông Rác. Cũng theo ông Tích, tới đây sẽ kiểm tra, nếu phát hiện khai thác cát trái phép sẽ lập biên bản, tịch thu máy, xử lý theo quy định.

* Clip khai thác cát lậu tại Cẩm Lạc.

QUANG ĐẠI – TRẦN TUẤN