Cục Hàng không VN đã báo cáo Bộ GTVT về các vấn đề mà ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương nêu - Ảnh minh họa

Phi công chủ yếu được đào tạo tại Hoa Kỳ, Newzealand, Úc và Châu Âu

Liên quan đến chất lượng đầu vào của phi công như chất vấn của ĐBQH Nguyễn Sỹ Cương, Cục Hàng không VN cho biết, cơ quan này xem xét đầu ra của các ứng viên dựa trên hồ sơ bằng cấp, huấn luyện trong quá trình học ở nước ngoài và các bằng cấp, chứng chỉ được nhà chức trách nơi các học viên làm cơ sở để công nhận bằng lái tàu bay.

Cũng theo Cục Hàng không VN, Đại biểu Nguyễn Sỹ Cương có ý kiến các trường học phi công đa số là các trường nhỏ lẻ, chất lượng đào tạo thấp. Tuy nhiên, Cục Hàng không tổ chức đánh giá, công nhận các trường đào tạo người lái tàu bay đã được các Cục Hàng không của các quốc gia phê chuẩn (hiện nay chủ yếu các trường tại Hoa Kỳ, Newzealand, Úc và châu Âu). Cục tập trung vào phê chuẩn chất lượng đào tạo của phi công và trên cơ sở phê chuẩn đầu ra của các nhà chức trách quốc gia trên công nhận bằng chứng chỉ đào tạo.

“Bất kể đầu vào huấn luyện như thế nào, đầu ra huấn luyện của phi công dựa trên hai điều kiện chính: tổ chức huấn luyện được phê chuẩn bởi quốc gia thành viên ICAO và được Cục Hàng không VN đánh giá tuân thủ các quy định của Việt Nam về tổ chức huấn luyện phi công; cá nhân người lái tàu bay phải được Cục Hàng không của quốc gia tổ chức huấn luyện tổ chức kiểm tra, đánh giá để cấp Bằng người lái tàu bay (PPL, CPL/IR). Sau khi được đào tạo và có Bằng lái tàu bay (CPL, IR), các phi công cơ bản được huấn luyện chuyển loại các loại tàu bay (ví dụ A320), Cục Hàng không VN khẳng định.

Cũng theo Cục Hàng không, để đảm bảo chất lượng, các tổ chức huấn luyện loại tàu bay đều được Cục Hàng không phê chuẩn theo tiêu chuẩn của ICAO, các nhà sản xuất tàu bay và Bộ Quy chuẩn an toàn hàng không. Việc hoàn thành các nội dung huấn luyện là bắt buộc và do đó tùy vào nỗ lực của các học viên có thể có thời gian huấn luyện khác nhau. Tuy nhiên, Cục Hàng không Việt Nam có các tiêu chuẩn và đánh giá để đảm bảo đầu ra của các phi công đáp ứng theo yêu cầu của ICAO, Bộ Quy chuẩn an toàn hàng không.

Đánh giá phi công độc lập

Đối với các tồn tại trong quá trình huấn luyện phi công, Cục Hàng không cho rằng cần có thời gian để xác minh, đánh giá do đây là hoạt động của các hãng hàng không. Tuy nhiên, Cục Hàng không khẳng định, cơ quan này hoàn toàn độc lập với hoạt động của các hãng hàng không khi tuyển chọn, lựa chọn và huấn luyện người lái tàu bay.

“Cục Hàng không có hệ thống quy trình đánh giá hoàn toàn độc lập và khách quan, đảm bảo tất cả các phi công được cấp bằng phải chịu đánh giá của Cục Hàng không. Các tồn tại do ĐBQH nêu ra không ảnh hưởng đến quá trình đánh giá độc lập, khách quan và chất lượng của Cục đối với các phi công trước khi được cấp bằng và cho phép hoạt động khai thác”, đại diện Cục Hàng không khẳng định.

... Cục Hàng không cho biết, cơ quan này hoàn toàn độc lập với hoạt động của các hãng hàng không khi tuyển chọn, lựa chọn và huấn luyện người lái tàu bay - Ảnh minh họa

Trước đó, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết đã tiếp xúc với một số phi công (trong đó có cả người nhà của ông Cương) của Vietnam Airlines và nhận thấy một số vấn đề cần được xem xét một cách nghiêm túc.

Theo ông Cương, từ năm 2013, Vietnam Airlines thực hiện chính sách xã hội hoá đào tạo phi công. Tuy nhiên, việc này dẫn đến nhiều bất cập, cùng với những chính sách khi nghỉ việc khiến phi công bức xúc.

Ông Cương cho rằng trước đây, phi công học ở Pháp, Úc, việc tuyển chọn “đầu vào” rất khắt khe, từ sức khoẻ, kiến thức đến kỹ năng bay. Nhưng kể từ khi xã hội hoá việc tuyển chọn chỉ mang tính hình thức, gần như bất kỳ đối tượng nào đủ tiền đóng học (của 1 danh sách các trường do Vietnam Airlines chọn, Cục Hàng không VN phê chuẩn) là có thể đi học. Đa số các trường dạy bay là các trường nhỏ lẻ, ít tên tuổi tại Mỹ, với chi phí học thấp nên chất lượng giảng dạy cũng thấp theo. Có một số trường học viên phi công rất kém, chỉ cần đóng tiền là có thể thi qua môn học, thậm chí đóng tiền để được ghi là đã đủ giờ bay.

Sau khi học các trường này về, học viên được phỏng vấn, kiểm tra kiến thức để chuyển loại máy bay Airbus A321 - bay Simulator (buồng lái mô phỏng). Đây là loại máy bay rất khó để theo học vì đòi hỏi thời gian cũng như trình độ khá trở lên.

Ở các nước phương tây, để được học loại máy bay này họ đòi hỏi rất cao. Ví dụ phải có tối thiểu khoảng 1.000 giờ bay (tuỳ hãng). Vì vậy, thường xuyên các học viên bị kéo dài thời gian huấn luyện, hoặc trượt các kỳ kiểm tra. Tiếp theo là quá trình huấn luyện thực tiễn, kết hợp chuyên chở hành khách. Quá trình huấn luyện này liên tục bộc lộ những điểm yếu của quá trình học tập, kỹ năng, khả năng quản lý chuyến bay cũng như kỹ năng hạ cánh máy bay. Thang điểm đánh giá các quá trình huấn luyện từ 1 tới 5 điểm. Nhưng đa số học viên tốt nghiệp chỉ đạt 3 điểm (mức chấp nhận).

“Gần đây nhất, tháng 4/2018 có đơn tố cáo của 1 học viên phi công về một số tiêu cực xảy ra trong quá trình huấn luyện”, ông Nguyễn Sỹ Cương nêu và cho biết, hiện đang có tồn tại trong quá trình huấn luyện, kiểm tra, phỏng vấn, chuyển loại phi công. Thậm chí, hiện tượng ra giá 20.000 - 25.000 USD cho 1 lần phỏng vấn ngày càng trắng trợn (phỏng vấn học viên từ Mỹ về để chuyển loại máy bay A321; phỏng vấn để chuyển loại từ lái phụ A321 sang lái phụ loại máy bay khác như A350, hoặc B787, phỏng vấn để nâng cấp lái phụ trở thành cơ trưởng....).

Đa số các phi công thuộc diện phỏng vấn này sẽ nhận được điện thoại trực tiếp, đề cập tới việc nộp tiền. Sự việc trên không thể do 1 cá nhân mà phải có tổ chức. Vietnam Airlines lên danh sách học viên dự phỏng vấn, đoàn bay 919 thực hiện phỏng vấn.

Một số vấn đề khác cũng được ông Cương nêu trong bản chất vấn, trong đó có vấn đề liên quan đến thời hạn khi nghỉ việc và việc bồi hoàn chi phí đào tạo đối với phi công…

Tác giả: T.Bình

Nguồn tin: Báo Giao thông