Đó là ý kiến của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ tại cuộc họp Hội đồng Quốc gia giáo dục và Phát triển nhân lực về phương án tổ chức thi, xét công nhận tốt nghiệp trung học phổ thông (THPT) và tuyển sinh đại học, cao đẳng (ĐH, CĐ) sau năm 2020 tổ chức sáng ngày 25/9.

Hội đồng Quốc gia giáo dục và Phát triển nhân lực họp về phương án thi THPT quốc gia sau năm 2020

Tại cuộc họp, Bộ GD&ĐT đã báo cáo đề xuất phương án thi sau năm 2020. Cụ thể, từ năm 2021 - 2025, học sinh hoàn thành chương trình lớp 12 nếu đáp ứng các quy định của Bộ GDĐT thì được Hiệu trưởng trường THPT (hoặc Giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên) cấp Giấy chứng nhận hoàn thành chương trình THPT; nếu có nhu cầu dự thi để được cấp Bằng tốt nghiệp THPT sẽ được tham gia Kỳ thi THPT quốc gia.

Về phương án thi, Bộ GD&ĐT đề xuất, tổ chức thi trên giấy như hiện nay và đồng thời chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi trên máy tính theo lộ trình đảm bảo tính khả thi. Đối với phương thức tổ chức thi trên máy tính, thí sinh có thể tham gia dự thi một số đợt trong năm tại các địa điểm của các tổ chức khảo thí độc lập đáp ứng theo qui định của Bộ GDĐT.

Kết quả của đợt thi nào cao nhất sẽ được lựa chọn sử dụng để xét công nhận tốt nghiệp THPT và có thể được các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp tham khảo, sử dụng trong tuyển sinh (nếu có nhu cầu).

Phải tính đến yếu tố vùng miền

Phát biểu tại cuộc họp, GS.TS Phạm Tất Dong, thành viên Hội đồng quốc gia giáo dục cho rằng, đã đào tạo phải có kiểm tra đánh giá vì vậy không thể bỏ kỳ thi. Xác định kỳ thi quốc gia nhà nước quản lý còn thi ở đâu, thi thế nào vẫn đảm bảo thi quốc gia là được.

Đồng ý với phương án thi của Bộ GD&ĐT đưa ra, GS Dong cho biết, những kỳ thi năm trước là tốt nhưng từ năm 2021 trở đi vẫn thi thế này là lạc hậu do tình hình giáo dục và tình hình thế giới thay đổi rất nhiều. Giáo dục số hóa mang tính mở, hoàn toàn có thể thi theo hình thức trên máy tính là thi xong có kết quả ngay. Do đó, phải chuẩn bị lộ trình, thí điểm từ bây giờ để 3 năm nữa triển khai trên toàn quốc.

GS.TS Phạm Tất Dong

Ông Lê Đông Phương, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam nhất trí với đề xuất phương án thi của Bộ là cần phải có điều chỉnh thi trên giấy sang máy tính, việc này phải làm sớm.

Tuy nhiên, ông Phương cho rằng, phải căn cứ vào hoàn cảnh cụ thể của từng địa phương, đến năm 2025 chưa thể thi máy hóa tuyệt đối thì vẫn cần có phương án thi trên giấy.

Theo ông Phương, ngân hàng đề thi là vấn đề khó nhất, kiểm định độ khó và tin cậy của câu hỏi rất phức tạp. Đây là vấn đề trọng tâm, Bộ GD&ĐT cần đầu tư thêm nhiều nữa, trước khi chuẩn hóa đưa vào triển khai.

Bên cạnh đó, nếu học hết lớp 12 không thi có giấy chứng nhận, giấy chứng nhận này mở con đường nào cho các em. Vấn đề này cân nhắc kỹ, nếu không sau này còn tranh cãi.

Ông Lê Đông Phương, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam

Nguyên Phó Chủ tịch nước, GS.TS Nguyễn Thị Doan đồng ý với đổi mới kỳ thi THPT quốc gia theo Luật Giáo dục là cấp giấy chứng nhận hết chương trình cho học sinh.

Về phương án đề xuất lộ trình thi từ 2021 – 2025 của Bộ GD&ĐT, bà Doan cho rằng, đây là kỳ thi rất mở, mở về đối tượng, mở về không gian, mở về nội dung và phù hợp với đào tạo giáo dục theo hướng mở, đáp ứng được Chỉ thị 11 của Bộ Chính trị. Nếu tổ chức tốt được kỳ thi này sẽ giảm áp lực cho xã hội rất lớn cả về tư tưởng và kinh tế.

Tuy nhiên, bà Doan lưu ý, để thực hiện tốt kỳ thi này thì phải chuẩn bị kỹ về cơ sở hạ tầng từ địa điểm, trang thiết bị và có quyết định để các doanh nghiệp đầu tư vào. Ngân hàng đề thi phải huy động các chuyên gia, giáo viên, ngay cả học sinh vừa tốt nghiệp, học sinh giỏi đã qua các kỳ thi, không nên gói gọn chỉ trong các thầy cô.

GS.TS Nguyễn Thị Doan

Tại cuộc họp, nhiều chuyên gia đề nghị, trong phương án thi THPT sau năm 2020, Bộ GD&ĐT phải nêu rõ lộ trình các bước triển khai hình thức thi trên máy tính.

Các chuyên gia đề nghị Bộ GD&ĐT phải làm rõ hình thức thi trên máy tính trong kỳ thi THPT quốc gia để xét tốt nghiệp, đánh giá chất lượng giáo dục ở các địa phương khác với việc thi nhiều lần tại các trung tâm khảo thí để làm căn cứ xét tuyển vào các trường ĐH, CĐ.

PGS.TS Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng ĐH Sư phạm kỹ thuật TPHCM góp ý, mấy năm nay chúng ta áp dụng công nghệ rất nhiều nhưng không nên duy ý chí bởi có những vùng sâu, vùng xa còn rất khó khăn. Nếu áp dụng hình thức thi trên máy tính thì chúng ta phải tính đến yếu tố này và chấp nhận sẽ vẫn có một bộ phận học sinh làm bài thi trên giấy. Mục tiêu lớn nhất của kỳ thi là tạo thuận lợi tối đa cho thí sinh, phụ huynh.

Phương án thi 2021 – 2025 vẫn kết hợp thi trên giấy và máy tính

Sau khi lắng nghe các ý kiến phát biểu, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, lộ trình đổi mới thi sau năm 2020 là phương án đã được chuẩn bị từ rất lâu và đã được chỉnh sửa hàng năm.

Phương án thi năm 2020 vẫn giữ ổn định như năm 2019. Từ năm 2021 - 2025 trở đi là lộ trình chuẩn bị, thực hiện thí điểm áp dụng hình thức thi mới.

Bộ trưởng Nhạ cho rằng, bất cứ đổi mới nào cũng có thách thức, do vậy, đổi mới thi lần này Bộ thực hiện theo lộ trình một cách chắc chắn, thận trọng và có căn cứ, có thí điểm, tiếp thu, rút kinh nghiệm tập trung vào giai đoạn 2021-2025, áp dụng công nghệ vào hình thức tổ chức thi để gọn nhẹ, chính xác hơn chứ không phải đổi mới cả kỳ thi.

Phương án thi năm tới 2021 – 2025 là kết hợp thi trên giấy và máy tính, nhưng sẽ thi trên máy tính nhiều hơn. Bộ sẽ tăng cường ngân hàng câu hỏi đề thi, tăng cường hạ tầng cơ sở. Các trường đại học, trường phổ thông có điều kiện thì nên phối hợp với doanh nghiệp để chuẩn bị về phần kỹ thuật. Bộ kiểm soát chất lượng thi để giữa thi trên máy hay trên giấy chỉ là vấn đề hình thức lựa chọn, không phải là hai nội dung khác nhau.

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ

“Thi trên giấy hay trên máy tính cũng chỉ là hình thức thi. Không máy móc nào thay thế được con người, đội ngũ khảo thí không được chuẩn bị tâm thế tốt, công nghệ tốt mà không quản lý tốt cũng khó thành công. Tới đây, Bộ sẽ rà soát, tăng cường chất lượng đội ngũ khảo thí trên cả nước” – Bộ trưởng Nhạ nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nhạ cho biết, thi là nhiệm vụ liên quan tới mọi người mọi nhà. Do vậy, Bộ sẽ từng bước chuẩn bị và tiếp tục xin ý kiến để hoàn thiện phương án thi tốt nhất.

Lộ trình thực hiện phải khẩn trương, chắc chắn

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, phải nhìn nhận đổi mới thi theo Nghị quyết 29 - NQ/TW là làm có lộ trình và rất thận trọng.

Theo Phó Thủ tướng, qua 5 năm triển khai, đổi mới thi như vừa qua rất cần thiết, dù còn điểm này điểm khác và dấu ấn thi năm 2018 không tốt nhưng đến bây giờ đổi mới đó rất đúng hướng, thể hiện ở nhiều điểm: đánh giá quá trình học tập học sinh khách quan, trung thực, cơ hội vào học đại học, cao đẳng mở rộng và phù hợp nguyện vọng, gắn với lộ trình tự chủ đại học; học sinh bớt học tủ, học lệch, bớt lò luyện thi; thi trắc nghiệm gắn với đổi mới phương pháp dạy học đã làm giảm áp lực cho học sinh, gia đình, xã hội...

Phó Thủ tướng cho rằng, mỗi năm thi có sự cố, xã hội, báo chí, mạng xã hội quan tâm và cứ nhìn theo sự cố đó mà quên mất là chúng ta đang làm theo Nghị quyết của Đảng. Những lộ trình thực hiện thi này đều đã được bàn từ khi xây dựng Nghị quyết. Vậy nên, những gì đúng phải kiên định, kiên trì thực hiện, không phải vì lý do này, lý do khác mà làm hỏng bản chất. Cái gì sai thì phải sửa.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam

Về xây dựng phương án thi từ năm 2021, Phó Thủ tướng Đam lưu ý, Bộ GD&ĐT khi xây dựng lộ trình đổi mới này phải làm rất chắc chắn, rất tích cực, cần lấy ý kiến rộng rãi trong tầng lớp nhân dân.

Đặc biệt, Bộ GD&ĐT làm rõ phương án cấp chứng chỉ hoàn thành chương trình THPT cho học sinh; phân định hình thức thi trên máy tính trong kỳ thi THPT quốc gia với hoạt động của các trung tâm khảo thí độc lập tổ chức thi nhiều lần trong năm. Hai vấn đề này phải tính kỹ và có lộ trình, từng năm nhưng phải tích cực vì không quá phức tạp.

"Tinh thần phải tạo điều kiện tối đa cho học sinh, không có chuyện các cháu không quen máy bắt thi trên máy, không có chuyện cháu dùng quen máy này bắt thi máy kia. Do vậy, phải có lộ trình nhiều năm" - Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về ngân hàng đề thi, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT phải làm tích cực hơn. Tiến độ làm ngân hàng câu hỏi hiện nay chưa đảm bảo tiến độ như Bộ đã cam kết với Chính phủ. Làm ngân hàng đề thi phải huy động mọi người, gồm giáo viên, các trung tâm đào tạo trực tuyến trong nước, quốc tế… tham gia cùng. Quan trọng là quy trình làm ngân hàng đề thi, kể cả thi trên máy cũng không cần ngân hàng đề thi khổng lồ như ban đầu, không vì thế mà trì hoãn thi trên máy.

Phó Thủ tướng cho rằng, để thực hiện tốt lộ trình thực hiện phương án thi, Bộ cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để tháng 7/2020 công bố thi giai đoạn 2021-2025. Trong tháng 4/2020 phải trình Thủ tướng Chính phủ.

Phó Thủ tướng đề nghị, sau cuộc họp hôm nay, Bộ GD&ĐT cần tiếp tục có các cuộc làm việc, tham khảo, tiếp thu góp ý của các chuyên gia, nhà khoa học để xây dựng phương án và phải lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân trước khi trình Chính phủ.

Tác giả: Hồng Hạnh

Nguồn tin: Báo Dân trí