Nhờ sự hướng dẫn của một người nông dân gặp trên đường vào hồ Cao Sơn chúng tôi men theo con đường dưới chân đê, đến điểm cực bắc ngay chân núi Hốc Chọ-Rú Con. Hiện trường là một bãi đất khoảng hơn 5 sào Trung bộ nằm trong đê quai sát mặt nước hồ Cao Sơn. Bãi hồ có thế thoải dần từ chân núi mé bắc rặng cây bạch đàn đổ về nam, đang ngổn ngang vật liệu cát, đá sỏi, công trình xây dở còn nồng nặc mùi vữa xi-măng. Hiện trường phản ánh việc ai đó đã sử dụng khu đất trong đê ven hồ xây mồ mả nhà bia là có thật. Hai cột cổng và móng tường bao mặt tiền khu đất đang xây dở. Đi sâu vào trong bãi đất,có 2 nhà bia đối xứng nhau,bên trong có đề văn bia bằng chữ quốc ngữ. Một văn bia đề danh “Tổ cô Đặng Thị Thúy Hạnh” (là hậu phi vua Giản Định Đế). Văn bia còn lại đề danh tổ “Đặng Truyền Lâm”. Nội dung văn bia do các ông Đặng Văn Thảo và Đặng Văn Hữu soạn thảo. Đi qua nhà bia khoảng trên 15 m, có 2 lăng mộ, trước lăng trang trí 2 tượng đá. Bên trái là lăng mộ có đề bia mộ “Hậu phi Đặng Thị Thúy Hạnh”. Bên phải là lăng song táng, có bia ghi rõ :“ Mộ Đặng Truyền Lâm và Nguyễn Thị Thanh”. Ở khoảng giữa đã được bỏ nền móng hình chữ nhật dài rộng,tam cấp cao khoảng 1m, diện tích ước chừng trên 150 m2. Quan sát móng có thể hiểu được ý định người bao chiếm dụng đất sẽ xây đền miếu hoặc nhà thờ trên bãi đất trong đê quai hồ Cao Sơn.Theo nhiều người nông dân sản xuất và chăn bò tại hồ Cao Sơn cho chúng tôi biết: Bãi đất ven hồ này trước đây là đất trồng chè, bạch đàn của một số nông dân ở hợp tác xã Đại Sơn. Nhưng khi thực hiện Dự án hồ Cao Sơn, nhà nước đã thu hồi đất rồi. Ban giải phóng mặt bằng xã đã bồi thường, hỗ trợ cây cối, đất đai đúng quy định. Những hộ trồng cây ở đây đã nhận hết tiền bồi thường. Sau khi chặt hết cây cối, Dự án huy động nhân lực đào đất làm lòng hồ và đắp đê. Từ trước ở khu đất ven hồ này không có mồ mả, lăng mộ nào cả. Đến năm 2011, anh em ông Đặng Văn Thảo và Đặng Văn Hữu, (doanh nhân người xã Cương Gián làm ăn phát đạt tại Hà Nội) không biết bốc mộ tổ cô, Đặng Truyền Lâm ở Tiên Điền và mộ tổ không biết từ nơi đâu đem về đây cát táng và xây nhà bia. Nhiều người dân Cương Gián thắc mắc hỏi, thì ông Đặng Văn Thảo giải thích rằng: “ Xã bán cho ông 4 triệu đồng để làm nghĩa địa”. Tuy nhiên bà con cứ bán tín, bán nghi kháo nhau : “Xã bán 5 sào đất rẻ như cho, chẳng khác gì đổi rượu!”. Dư luận nơi đây cho rằng,xã và huyện làm ngơ cho ông Đặng Văn Thảo bao chiếm bãi ven hồ xây mồ mả, nhà thờ.

Nhà bia xây trái phépXác minh nguồn tin trên, chung tôi có buổi làm việc với cán bộ phòng Tài nguyên-Môi trường Nghi Xuân. Nhưng phòng này không nắm được diễn biến của vụ việc ông Đặng Văn Thảo bao chiếm đất ven hồ Cao Sơn. “Để phòng cử cán bộ xuống xã Cương Gián kiểm tra lại” –một cán bộ của phòng trả lời chúng tôi.Làm việc với chúng tôi, ông Lê Duy Việt, Phó Chủ tịch UBND huyện Nghi Xuân dự toán: “Lợi dụng bãi đất hẻo lánh và xa khu dân cư, có thể gia tộc họ Đặng lặng lẽ bao chiếm xây lăng mộ, nhà thờ .” Ông Việt rút điện thoại gọi cho lãnh đạo xã Cương Gián yêu cầu kiểm tra ,báo cáo về huyện. Ông Việt cho biết thêm: “Chuyện dân (ông Đặng Văn Thảo-PV) bao chiếm đất đai là có thật và đã bị lãnh đạo xã đình chỉ rồi”. Chiều 9/5,chúng tôi đến trụ sở UNND làm việc với ông Võ Hà Phương, cán bộ phòng Tài nguyên-Môi trường Nghi Xuân tăng cường cho xã Cương Gián. Ông Phương hiện là cán bộ địa chính xã Cương Gián cho biết: “ông Đặng Văn Thảo cho xây mộ, nhà bia vào thời điểm năm ngoái. Lúc đó toàn thể lãnh đạo Ủy ban xã đã đến hiện trường lập biên bản xử lý. Năm 2011, xã đã trực tiếp chỉ đạo, ra thông báo đình chỉ,không cho phép ông Thảo xây mồ mả tại đây. Còn dân đồn việc xã bán đất cho ông Thảo là không có thật. Họ Đặng và gia đình ông Đặng Văn Thảo tự động bao chiếm đất đai để xây mộ và dựng nhà bia. Vị trí bao chiếm đất xa trung tâm, trong núi sâu, xã phát hiện chậm. Gần đây, ông Thảo tiếp tục xây móng và cột cổng, đồng chí Chủ tịch xã Hoàng Đình Hùng đã tiếp tục ra lệnh đình chỉ, gửi thông báo cho ông Đặng Văn Thảo.” Hồ chứa nước Cao Sơn nằm trong hệ thống công trình thủy lợi do sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Tĩnh quản lý. Đất đai khu vực này do nhà nước quản lý theo thẩm quyền. Không có chuyện lãnh đạo xã Cương Gián bán đất hay đổi rượu cho ông Đặng Văn Thảo như lời đồn đại. Sự thật là, ông Đặng Văn Thảo lợi dụng xã Cương Gián sơ hở trong khâu quản lý bảo vệ tài nguyên đất đai, tiến hành bao chiếm một diện tích khá lớn để xây nhà bia, đưa mồ mả và bỏ móng chuẩn bị xây đền hoặc nhà thờ tại rừng đầu nguồn công trình thủy lợi hồ chứa nước Cao Sơn. Theo nguồn tin của chúng tôi thu thập được, sắp tới doanh nhân Đặng Phước Thành sẽ đầu tư vào đây 1 tỷ đồng để xây dựng khu “lăng mộ của tổ cô Đặng Thị Thúy Hạnh”, làm nơi thờ cúng của bà con họ Đặng ở mọi miền đất nước. Thiết nghĩ chính quyền địa phương cần xem xét lại và nắm bắt mọi biến động ở điểm cực bắc hồ Cao Sơn, kiên quyết đình chỉ không để phát sinh thêm công trình mới. Nếu để cho số người này lén lút xây dựng xong nhà thờ, đền miếu,chắc chắn việc giải quyết hậu quả sẽ khó khăn, phức tạp nhiều hơn.
Khắc- Viết

Công Luận