Tại cuộc họp báo thường kỳ chiều nay (14/7), Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nhận được khá nhiều câu hỏi của phóng viên về tình hình Biển Đông và phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) về vụ kiện “đường 9 đoạn” được công bố vào ngày 12/7 vừa qua.
Trước câu hỏi của phóng viên quốc tế về quan điểm chính thức của Việt Nam đối với phán quyết của Tòa trọng tài về vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc, ông Lê Hải Bình nói: “Như các bạn đã biết, ngày 12/7/2016, ngay sau khi Tòa Trọng tài ra phán quyết, Bộ Ngoại giao đã có phản ứng đầu tiên phản ánh quan điểm của Việt Nam đối với phán quyết. Cũng trong phản ứng đầu tiên đó, tôi đã nói rằng, Việt Nam sẽ có tuyên bố về nội dung phán quyết”.
Một lần nữa, ông Bình cũng khẳng định lại lập trường nhất quán của Việt Nam về vụ kiện như đã được thể hiện đầy đủ trong Tuyên bố ngày 5/12/2014 của Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi Tòa Trọng tài thường trực.
“Việt Nam ủng hộ việc tuân thủ và thực thi đầy đủ tất cả các quy định của Công ước của Liên Hợp quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS 1982), kể cả việc giải quyết mọi tranh chấp liên quan đến việc giải thích hay áp dụng công ước bằng biện pháp hòa bình. Việt Nam bảo lưu các quyền và lợi ích hợp pháp cũng như các quyền và lợi ích pháp lý của Việt Nam ở Biển Đông, trong đó có chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và các quyền, lợi ích ở các vùng biển được xác định theo UNCLOS 1982. Việt Nam mong rằng Tòa giải thích và áp dụng các quy định liên quan tới công ước trong vụ kiện để đưa ra phán quyết công bằng và khách quan”, Người Phát ngôn nhắc lại nội dung tóm tắt của Tuyên bố ngày 5/12/2014 được gửi tới Tòa trọng tài.
Trong tuyên bố đó, ông Bình nhấn mạnh: “Việt Nam đề nghị Tòa đặc biệt quan tâm đến các quyền và lợi ích pháp lý của Việt Nam ở Biển Đông và Việt Nam sẽ xem xét các bước đi tiếp theo để bảo vệ quyền và lợi ích pháp lý ở Biển Đông”.
Tóm tắt nội dung Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Việt Nam gửi Tòa Trọng tài thường trực (PCA) (Video: Mạnh Thắng)
Tại buổi họp báo, phóng viên cũng đặt câu hỏi về phản ứng của Việt Nam trước hành động Trung Quốc đáp máy bay dân sự xuống đá Vành Khăn và đá Xu Bi ngay trước và sau phán quyết của Tòa Trọng tài, đồng thời nước này đã tuyên bố hoàn thành xây dựng 4 ngọn hải đăng ở Trường Sa và chuẩn bị khởi công ngọn hải đăng thứ 5 tại đây.
Người Phát ngôn Lê Hải Bình cho biết, Việt Nam một lần nữa khẳng định có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Bất chấp phản đối của Việt Nam và sự quan ngại của cộng đồng quốc tế, những hoạt động của Trung Quốc xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam, là phi pháp và không thể làm thay đổi sự thật về chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
“Việt Nam yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay các hoạt động vi phạm chủ quyền của Việt Nam, nghiêm túc tuân thủ luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982, và DOC, kiềm chế những hành động làm phức tạp thêm tình hình trên Biển Đông”, ông Bình nêu rõ.
Trước câu hỏi về những lo ngại Trung Quốc sẽ gây căng thẳng ở Biển Đông sau phán quyết của Tòa trọng tài, Người Phát ngôn Lê Hải Bình nhấn mạnh: “Chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế, tôn trọng luật pháp quốc tế, tôn trọng DOC, không có những hành động làm phức tạp tình hình, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, an ninh ở Biển Đông và trong khu vực. Về phía Việt Nam, Đảng, Nhà nước và Chính phủ và nhân dân luôn sẵn sàng mọi biện pháp để góp phần vào duy trì hòa bình, an ninh ở khu vực”.
Về việc báo chí quốc tế đưa tin rằng ASEAN sẽ không ra tuyên bố chung về phán quyết của Tòa trọng tài, ông Bình nhắc lại lập trường nhất quán của ASEAN là giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình, bao gồm các tiến trình ngoại giao và pháp lý, trên cơ sở tôn trọng hiến chương Liên Hợp quốc, luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982, nêu cao tinh thần đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN trong việc nỗ lực đóng góp vào duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy quan hệ hợp tác với các đối tác.
Nam Hằng-Mạnh Thắng
