Ram theo tiếng Hà Tĩnh dùng chỉ món nem rán, là món ăn nổi tiếng, góp phần làm nên hương vị ẩm thực Việt Nam. Nhưng ăn ram ở Hà Tĩnh, sẽ cảm nhận một hương vị thật khác. Bánh mướt là cách gọi khác của bánh cuốn, bánh ướt, ưa dùng của xứ Nghệ. Bánh mướt đơn giản chỉ cần chấm mắm, thường ngày là bánh mướt cuốn chả, sang hơn là canh gà bánh mướt. Người miền Bắc thường cuốn mướt với nhân thịt, khi tráng cho nhiều mỡ, nhưng người miền Trung bánh mướt để không nên khi ăn thưởng thức được hương vị mát lành, thanh đạm.
Ram mướt là thức bánh kết hợp hài hòa hai loại khác nhau, vừa giản dị vừa tinh tế, ăn vào giòn mà dẻo, béo nhưng không ngấy. Tuy cách chế biến khác nhau nhưng cả hai loại bánh cùng được làm từ gạo nếp, ngon, trắng, dẻo. Nếp được xay nhuyễn thành bột, trộn muối, đổ nước ấm, nhào cho chắc, mịn. Người làm bánh khéo léo phải biết lấy lượng bột vừa đủ, bánh mỏng nhưng dai.
Món ram mướt.
Bánh ram có nhân được làm theo cách truyền thống. Tôm thẻ lột vỏ trộn cùng thịt, băm hoặc xay nhuyễn. Mục nhĩ và miến ngâm mềm, cắt khúc trộn cùng tôm thịt, trứng, gia vị. Gói ram sao cho khéo léo, thường gói nhỏ và dài. Muốn ram giòn lâu khi chiên nên giữ lửa không to, không bé, chiên xong thấm mỡ, ủ ram dùng dần cho nóng. Ram mướt ngon hay không quan trọng ở phần nước chấm. Nước chấm ram mướt là nước mắm ớt chua ngọt có thêm đu đủ, cà rốt xắt mỏng.
Dọc theo đường quốc lộ hay rải rác trong ngõ chợ của Nghệ Tĩnh không khó để tìm thấy những quán nhỏ, người ngồi chi chít, người quây lấy chảo bánh đợi lấy phần. Người bán bánh tay cuốn ram, tay chiên ram nhanh thoăn thoắt mà vô cùng khéo léo. Khi ăn ram mướt nên ăn đến đâu cuốn đến đó cho để ram giữ được vị giòn, dai.
Ram mướt có thể dùng làm món ăn sáng bình dân, món điểm tâm gần gũi, có thể ăn no chứ không chán, thích hợp cả bốn mùa. Mùa đông ăn ram nóng hổi, giòn tan cuốn trong một lớp bánh mướt mỏng tang cùng bát nước chấm nhiều tỏi ớt ấm bụng thấy cái lạnh bị đẩy lùi. Mùa hè ăn ram mướt với nước mắm pha thanh, nhâm nhi ly trà đá, cảm giác thật sảng khoái.
Ram mướt là sự kết hợp của hai món quà mà người Bắc vẫn dùng nhưng hội tụ nét đặc trưng của ẩm thực xứ Nghệ. Ẩm thực miền Trung vốn nổi tiếng với những món ăn bình dị, dân dã mà đậm đà. Ram mướt là món ăn làm người ta nhớ mỗi khi về Hà Tĩnh.
Đỗ Quyên Quyên
Lao Động