Điểm lại một năm “nóng bỏng” của ngành ngoại giao trong năm 2014 vừa qua, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khái quát, đứng về mặt chính trị, Việt Nam đã có một năm tích cực triển khai các khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược. Năm 2013 và trước đó, ngành ngoại giao đã xây dựng khuôn khổ đối tác chiến lược với 13 nước, đối tác toàn diện với 11 nước và năm 2014 triển khai làm sâu sắc thêm các mối quan hệ đó và đưa các quan hệ đó đi vào hiệu quả, đóng góp vào việc giữ vững môi trường hòa bình ổn định.

“Đặc biệt trong công tác đối ngoại đã đóng góp tích cực vào việc bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền ở biển Đông và vẫn giữ được quan hệ, phát triển quan hệ với các nước, trong đó có Trung Quốc” – Phó Thủ tướng nói về dấu ấn ngoại giao của năm 2014.

Đối chiếu với nguyên tắc đó, Phó Thủ tướng giải thích: “Khi tình hình Biển Đông phức tạp, chúng ta đã triển khai rất tích cực hoạt động đối ngoại để giải quyết vấn đề bằng các biện pháp hòa bình. Chúng ta đã trực tiếp thảo luận, trao đổi, đấu tranh thông qua các cuộc tiếp xúc trực tiếp với Trung Quốc và đã tiến hành hơn 40 cuộc giao thiệp với Trung Quốc về vấn đề trên Biển Đông”.

Việt Nam cũng nhận được sự đồng tình, ủng hộ của thế giới với lập trường chính nghĩa vì chủ trương đúng đắn, kiên định xử lý, giải quyết bằng các biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, tạo sự ủng hộ rộng lớn của các nước trên thế giới.

Đồng thời, trong quá trình giải quyết vấn đề trên biển, nhà nước vẫn tích cực, chủ động duy trì các mối quan hệ với Trung Quốc thông qua trao đổi các đoàn của các Bộ, ngành, địa phương; tiếp tục duy trì các quan hệ về kinh tế, thương mại với Trung Quốc. Chính vì vậy, Việt Nam đảm bảo được mục tiêu tiếp tục phát triển quan hệ với Trung Quốc và vẫn giữ được chủ quyền,  quyền chủ quyền của quốc gia ở Biển Đông.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, trong năm 2015, Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các nước ASEAN làm rõ tình hình ở Biển Đông để đóng góp xây dựng khu vực ở Biển Đông hòa bình, ổn định trên cơ sở luật pháp quốc tế. Điểm quan trọng, theo Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh, là hướng đến thực hiện các thỏa thuận trong ASEAN, giữa ASEAN với Trung Quốc. Đó là Tuyên bố về các quy tắc ứng xử của các bên ở Biển Đông và tiến tới xây dựng bộ quy tắc ứng xử COC ở Biển Đông mang tính chất ràng buộc cao hơn để đảm bảo được môi trường ổn định ở khu vực biển Đông.

Phó Thủ tướng cũng trao đổi, Việt Nam sẵn sàng hoan nghênh mọi sáng kiến, đóng góp vào việc giữ vững được môi trường ổn định của tất cả các nước đóng góp vào việc tạo dựng được môi trường khu vực một cách ổn định.

Cơ hội đến với từng người dân      

Chuyển sang vấn đề kinh tế đối ngoại, nói về việc năm qua, Việt Nam đã cùng lúc đàm pháp nhiều hiệp định thương mai tự do kiểu mới, Phó Thủ tướng cho rằng, đây là cơ hội mở ra các thị trường rất rộng lớn. Hiện nay, trong ASEAN, Việt Nam là nước duy nhất tham gia nhiều cuộc đàm phán về thương mại tự do. Việc này sẽ mở ra cơ hội với 56 đối tác là một thị trường rất rộng lớn cho các doanh nghiệp, cho những người sản xuất trong nước. Thị trường rộng lớn sẽ đảm bảo không gian phát triển cho được mở rộng.

Với các doanh nghiệp, Phó Thủ tướng phân tích, nếu tận dụng được những cơ hội thị trường đó, tìm hiểu nắm bắt được thị trường để mở rộng sản xuất và nâng cao chất lượng sản xuất, đặc biệt là nâng cao khả năng cạnh tranh thì sẽ tạo được cơ hội vì phát triển kinh tế cho chính các doanh nghiệp, cho người sản xuất trong nước.Đối với người dân, đây cũng là thuận lợi lớn, nhiều cơ hội cho công ăn việc làm ra bên ngoài nếu nguồn lao động có khả năng đáp ứng. Khả năng đi thăm quan, du lịch, học tập… cũng sẽ rộng mở hơn với cơ hội liên kết khu vực đã tạo được.

Điều quan trọng, theo Phó Thủ tướng, là phải làm sao phát huy được nội lực, sức cạnh tranh để tận dụng được những cơ hội như vậy. “Đương nhiên cũng sẽ có nhiều thách thức mà chúng ta phải đối phó, chính vì vậy chúng ta phải thực hiện tốt 3 khâu đột phá đó là xây dựng cơ sở vật chất, hoàn thiện thể chế, đặc biệt là nâng cao năng lực nguồn nhân lực của mình. Nếu như vậy thì chúng ta mới tạo được cạnh tranh khi chúng ta hội nhập quốc tế” – Phó Thủ tướng lập luận.

Về nhiệm vụ bảo hộ, hỗ trợ lao động Việt Nam ở nước ngoài, Phó Thủ tướng – Bộ trưởng Ngoại giao xác định, đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam. Phó Thủ tướng điểm lại sự kiện, trong năm 2014, Đại sứ quán Việt Nam tại Lybia đã hỗ trợ đưa hơn 1.700 công nhân trở về nước khi tình hình chiến sự ở Lybia xảy ra.

Tại Ukraine có 10.000 người Việt Nam và trong những vùng phức tạp, xảy ra chiến sự ở miền Đông Ukraine có khoảng 300 người. Khi tình hình xảy ra thì Đại sứ quán đã liên hệ với cộng đồng người Việt Nam tại khu vực đó về những việc cần làm và hỗ trợ cho các cộng đồng, hỗ trợ cho những người Việt Nam sinh sống ở khu vực đó và đồng thời có các biện pháp đưa những người Việt Nam sinh sống ở khu vực di tản sang những vùng yên tĩnh hơn.

Trong thời gian đó, nhân dịp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tháng 9/2014, phía Việt Nam đã gặp Ngoại trưởng Ukraine, đã yêu cầu Chính phủ Ukraine tạo điều kiện thuận lợi, đảm bảo lợi ích của người Việt Nam đang sinh sống ở đó. Ngoại trưởng Ukraine cũng đã hứa sẽ đảm bảo quyền lợi cũng như lợi ích, an toàn của người Việt Nam ở nước sở tại.

P.Thảo