"Từ khi nào diễn viên đóng phim xong lại thấp thỏm lo lắng có lấy được cát-sê hay không? Bao lâu thì được nhận khoản thù lao do công sức, mồ hôi của mình làm ra? Có bị quỵt tiền hay không? Đóng phim xong, diễn viên lên kế hoạch lo đòi tiền, rồi đối phó chuyện nhà sản xuất hẹn tới, hẹn lui..." - diễn viên Thân Thúy Hà tố chuyện bị chậm tiền cát-sê lên Facebook. Trước đó, nhiều diễn viên và ê-kíp làm loạt phim "Hồ sơ lửa" khốn đốn vì tình trạng tương tự.

Đủ lý do

Theo diễn viên Thân Thúy Hà, phim đã đóng máy nhưng nhà sản xuất cứ hẹn lần hẹn lữa, không chịu thanh toán thù lao theo thời hạn trong hợp đồng. Họ không nói là quỵt nhưng cũng không trả, đổ thừa đủ lý do và mong được cảm thông.

"Đây không phải lần đầu tôi gặp tình cảnh nhà sản xuất phim không chịu trả tiền thù lao, bức xúc đi đòi" - diễn viên Thân Thúy Hà chia sẻ. Chị kể năm 2013 đã từng "làm lớn chuyện" vụ Hãng phim Hòa Bình không thanh toán đầy đủ thù lao phim "Vết dầu loang" theo hợp đồng. Khi ký kết, hợp đồng ghi rõ 30 ngày sau khi đoàn phim đóng máy, chị sẽ được thanh toán hết thù lao. Tuy nhiên, phim kết thúc, chị chỉ nhận được 30% trên tổng giá trị hợp đồng. Sau thời gian liên lạc đôi co, chị được trả thêm 20% giá trị hợp đồng. Không muốn mất 50% thù lao công sức lao động, chị nhờ truyền thông lên tiếng. "Tôi luôn ký hợp đồng rõ ràng khi làm việc nên có đầy đủ chứng cứ. Tôi biết nhiều diễn viên khác cũng từng bị chậm thanh toán tiền, quỵt tiền nhưng họ không lên tiếng vì ngại đụng chạm, ảnh hưởng công việc sau này và âm thầm chịu đựng. Với tôi, diễn viên là nghề kiếm sống, nếu không được thanh toán đúng hạn hoặc bị quỵt, chúng tôi khó lòng xoay xở. Trong kinh doanh, đôi lúc nhà sản xuất gặp khó khăn, chúng tôi thông cảm nhưng phải có giới hạn" - diễn viên Thân Thúy Hà nói.

Một cảnh trong phim "Hồ sơ lửa". (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Đồng cảnh ngộ, diễn viên Kim Phượng cho hay đang chờ đến ngày 30-11 để được cập nhật thời hạn thanh toán thù lao còn nợ từ nhà sản xuất phim "Hồ sơ lửa". "Chúng tôi đã rất thông cảm với nhà sản xuất nhưng họ chậm thanh toán quá lâu. Từ trước đến giờ, tôi chưa từng lâm vào hoàn cảnh đi đòi nợ thù lao như thế. Chúng tôi phải đòi đến cùng thù lao của mình vì anh em rất khó khăn, nhất là những thành viên thuộc các tổ ánh sáng, âm thanh, thiết kế..." - diễn viên Kim Phượng thông tin.

Trong cuộc họp mặt giải trình trước đó, bà Nguyễn Thị Bích Thủy - Giám đốc Sản xuất Công ty Sena Film, đơn vị sản xuất "Hồ sơ lửa" - khẳng định bằng mọi cách sẽ thanh toán cho đoàn phim nhưng lời hứa này chưa được thực hiện. Ngoài những vụ chậm thù lao, một số vụ bị quỵt thù lao khác bằng cách thức tinh vi được người trong nghề chia sẻ như một bài học kinh nghiệm để khuyên nhau tránh.

Ông Phi Long, Giám đốc Công ty TNHH Truyền thông Poly, nhận định: "Do thị trường phim Việt (nhất là điện ảnh) phát triển nhanh số lượng, nhà nhà làm phim, đua nhau sản xuất, dẫn đến tình trạng thượng vàng hạ cám. Bên cạnh một số nhà sản xuất có tâm vẫn có một số nhà sản xuất cố tình quỵt tiền vì lý do này, lý do khác". Anh cũng lưu ý một "chiêu" mà người trong giới cần quan tâm để tránh thiệt về sau là nhà sản xuất đưa 2 bản hợp đồng cho ký xong lấy cả hai về với lý do để giám đốc ký rồi trả lại sau. Ê-kíp đoàn phim do công việc bận rộn không nhớ đòi lại một bản hợp đồng còn nhà sản xuất cũng... quên. Đến lúc xảy ra chuyện cần thiết, họ không có hợp đồng trong tay để nói lý. Thậm chí, trong một trường hợp, cả ê-kíp quay phim đạt tiến độ 38% nhưng 2 nhà sản xuất mâu thuẫn, phim ngưng, chẳng ai được trả tiền vì ký hợp đồng với một trong 2 nhà sản xuất. Sau đó, một trong 2 nhà sản xuất này lấy chất liệu 38% đã có thuê ê-kíp khác quay tiếp, hoàn thành phim mà "quên" luôn thù lao của ê-kíp trước.

Chỉ biết tố cáo trên Facebook

Nhiều người trong giới cho rằng diễn viên, nhất là diễn viên chính, gặp chuyện có thể tố cáo, gây áp lực đòi lại thù lao bị thiếu của mình. Tuy nhiên, những diễn viên trẻ, mới vào nghề, diễn viên quần chúng, các thành viên khác trong ê-kíp thường im lặng chịu đựng. Điều đáng nói là diễn viên dù có lên tiếng thì đa phần tố cáo trên Facebook hoặc nhờ truyền thông, ít người quyết tâm khởi kiện. "Tôi viết dòng chia sẻ này mà không có hồi đáp thì sẽ chính thức công khai tên nhà sản xuất cũng như tên bộ phim chúng tôi tham gia từ thời điểm bấm máy, kết thúc, cũng như cho đến thời điểm này là bao lâu" - Thân Thúy Hà viết trên trang cá nhân. Ngay sau đó, chị cho biết đã được thanh toán hết phần thù lao của mình.

"Tôi chưa từng gặp tình cảnh bị quỵt tiền nhưng hiểu được sự bức xúc của nhiều đồng nghiệp khi họ bỏ công sức lao động mà không được thanh toán thù lao. Họ chọn cách tố trên Facebook mà không khởi kiện vì đa phần ngại thủ tục phiền phức, mất thời gian và kinh phí cho tòa xử án..." - diễn viên Kim Tuyến thổ lộ.

Diễn viên Hồng Kim Hạnh cũng nói nhiều người ngại kiện vì thủ tục phức tạp, ảnh hưởng đến công việc sau này. Còn diễn viên Thân Thúy Hà khẳng định im lặng là tiếp tay cho cái xấu, phải lên tiếng để nhà sản xuất làm sai tránh "ngựa quen đường cũ", hại đến người khác.

Tác giả: Minh Khuê

Nguồn tin: Báo Người lao động