Từ đầu năm 2013, xã Kỳ Nam đã huy động các tổ chức đoàn thể cùng với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương ra quân tháo dỡ, giúp đỡ bà con nhân dân thôn Minh Huệ di dời nhà cửa về nơi ở mới để nhường đất xây dựng khu tái định cư cho thôn Đồng Yên, xã Kỳ Lợi, nhằm bàn giao mặt bằng cho Khu liên hiệp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương của Tập đoàn Formosa… Trưa 2-4, chúng tôi có mặt tại khu tái định cư thuộc xóm Minh Huệ. Đó là một khu đất khá đẹp, sát bên Quốc lộ 1A, trước mặt là biển, phía sau là dãy núi che chắn… Tiết trời oi ả, nóng bức khiến những căn lều bạt như những lò hơi. Tất cả mọi người đều phải ra ngồi trước cửa lều. Đối diện bên kia đường là những ngôi nhà đang thi công, vật liệu xây dựng ngổn ngang. Cơn mưa buổi sáng đã làm cho các trục đường nội bộ trong khu tái định cư ngập ngụa bùn đất, đi lại rất khó khăn…

Ông Nguyễn Đình Vàng, người dân ở đây cho hay: “49 hộ dân chúng tôi phải di dời khỏi nơi ở cũ từ ngày 14 tháng Giêng âm lịch để bàn giao mặt bằng cho Ban quản lý Dự án. Các khoản tiền đền bù, tiền hỗ trợ chúng tôi đã nhận đủ, hoàn toàn không thắc mắc gì. Chính quyền địa phương đã tổ chức bàn giao đất tái định cư cho các hộ dân ở đây từ trước Tết âm lịch, thời gian không nhiều, cộng thêm các điều kiện khó khăn nên chúng tôi chưa tổ chức xây nhà ngay được”.

Khu tái định cư đang rất ngổn ngang

Nhà chưa xây xong nhưng đất ở cũ phải bàn giao, người dân không còn cách nào khác đành phải dựng lều để ở. Trước tình hình đó, Ban CHQS huyện Kỳ Anh đã tổ chức lực lượng, phương tiện, dựng 12 căn lều bạt quân sự giúp bà con ở tạm. Trong mỗi căn lều này có từ 5 đến 8 người ở, vật dụng, giường chiếu ngổn ngang. Các cháu nhỏ nét mặt hốc hác, bơ phờ. Ruồi đậu kín đen trên bàn, trên giường, người dân phải đặt nhiều tấm dính khắp nơi để bẫy ruồi. Nguồn nước sinh hoạt thiếu trầm trọng, khiến các hộ dân phải quay về nơi ở cũ tìm các giếng nước chưa bị ủi phá để lấy nước. Tại khu tái định cư, một số hộ dân đã thử khoan giếng nhưng đều không thành công vì mũi khoan gặp đá tảng đều bị gãy. Chi phí cho mỗi mũi khoan giếng như thế khoảng 18 triệu đồng. Ông Nguyễn Văn Út, chủ nhân ngôi nhà được xây dựng nhanh nhất ở đây (nhưng cũng phải ít nhất một tháng nữa mới hoàn thành) đã bỏ tiền thuê thợ khoan hai cái giếng, kết quả, tiền mất nhưng chẳng thấy nước đâu! Ông Út nói: “Chúng tôi biết việc bảo đảm cơ sở hạ tầng cho các khu tái định cư bao gồm cả điện, nước là việc Nhà nước phải làm, nhưng chưa biết phải chờ đến bao giờ…”.

Điều 35, Nghị định 197/2004/NĐ-CP đã quy định rõ: “Trước khi bố trí đất ở cho các hộ gia đình, cá nhân, khu tái định cư phải được xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, bảo đảm đủ điều kiện cho người sử dụng tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ”.

Mặc dù có quy định như thế, nhưng thực tế, khu tái định cư xóm Minh Huệ khi bàn giao trên thực địa cho các hộ dân, chỉ mới hoàn thành san ủi mặt bằng, chia lô và mới chỉ xây dựng hệ thống mương thoát nước. Vì thế, người dân thôn Minh Huệ băn khoăn vì sao chính quyền địa phương và Ban quản lý dự án Khu kinh tế Vũng Áng lại có thể thu hồi đất đai, phá dỡ nhà cửa nhằm giải phóng mặt bằng khi khu tái định cư chưa hoàn thành, gây khó khăn cho cuộc sống của họ? Không chỉ thế, khi tiến hành xây dựng các công trình, một số hộ dân ở khu tái định cư đã đào phải bom, mìn, vật liệu nổ còn nằm trong lòng đất, gây tâm lý lo lắng trong nhân dân…

Chúng tôi được biết, UBND xã Kỳ Nam đã nhiều lần đề nghị lên trên có biện pháp hỗ trợ giúp người dân khắc phục khó khăn, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả. Mùa nắng nóng đã bắt đầu, 49 hộ với hàng trăm người dân xóm Minh Huệ sẽ sống ra sao trong những căn lều dựng tạm? Hy vọng chính quyền địa phương có giải pháp hữu hiệu để xóa đi hình ảnh những căn lều bạt ngay bên Quốc lộ 1A đã và đang gây nên nhiều thắc mắc trong dư luận ở địa phương…

Bài và ảnh: TRẦN HOÀI- THẾ SƠN

QĐND