Câu chuyện theo lời kể của một cô giáo trường THPT Yên Hòa, Hà Nội:

Trải qua mấy chục năm trong nghề với biết bao thăng hoa và cả những thăng trầm, với biết bao lớp học trò đến rồi lại đi. Nhưng có lẽ, câu chuyện về cô học trò bé nhỏ T.T. năm nào vẫn luôn là kỉ niệm khó quên trong sự nghiệp trồng người của tôi.

Nhớ lại, tôi vẫn rất ấn tượng vẻ bề ngoài tự tin và xinh tươi của em từ cái lần em giới thiệu về bản thân mình trước lớp. Em là một trong những học sinh khóa thứ hai tôi chủ nhiệm kể từ khi tôi bắt đầu bước chân vào nghề. Sau khi tìm hiểu thêm, tôi còn biết em là một học sinh khá nổi tiếng trong trường cấp 2, từng làm MC cho các chương trình văn nghệ, tham gia đóng các bộ phim ngắn trên truyền hình và còn múa rất đẹp.

Ngoài những năng khiếu đó, bảng thành tích học tập của em cũng rất xuất sắc. Cấp 2 em là liên đội trưởng của trường và có tiếng là một người học trò ngoan ngoãn, đa tài. Với những thành tích vượt trội như thế, em đã khiến tôi không thể không cân nhắc đưa vào đội ngũ cán bộ lớp.

Em là một học sinh giỏi, xinh tươi và tự tin (Ảnh minh hoạ)

Nhưng trong thời gian đó, tôi lại bắt đầu nghe các bạn trong lớp bàn tán một số thông tin không hay về em. Ban đầu tôi nghĩ rằng mình không nên nghe những tin đồn vô căn cứ ấy. Mặc dù nghĩ thế nhưng tôi vẫn thường xuyên âm thầm theo dõi em mỗi khi em tan trường. Và có một hôm, tôi bắt gặp em đứng nói chuyện với một số thanh niên lạ ngoài trường học. Dần dần lực học của em sa sút hẳn và đặc biệt là môn của tôi. Đó là một trong những điều khiến tôi lo lắng nhất. Tôi cũng đã thử gặp riêng để nói chuyện với em nhưng em luôn giải thích rằng: “Vừa chuyển cấp nên con chưa thích nghi kịp với chương trình mới và cách dạy mới.” Vì thế tôi đã xin phép gặp phụ huynh để trao đổi về tình hình của em và tôi rất ngỡ ngàng khi biết rằng em có một hoàn cảnh kém may mắn hơn những người bạn khác. Bố mẹ em vừa li hôn nên em đang sống cùng mẹ và bố dượng. Chỉ vì quá thương em nên mẹ rất khắt khe và hay cấm đoán.

Đối với tâm lí của những đứa trẻ, chúng ta càng cấm đoán thì các em càng tò mò. Hơn nữa, ở lứa tuổi ẩm ương, nửa trẻ con, nửa người lớn, các em sẽ khó chấp nhận việc bị kiểm soát quá nhiều. Chính vì thế mà em với mẹ không thể hòa hợp với nhau. Còn về phần bố dượng, vì mải lo công việc nên cũng không quan tâm tới em nhiều. Hiểu hoàn cảnh đặc biệt của em, tôi lại càng cảm thấy cần có trách nhiệm với em hơn. Tôi vẫn thường xuyên đi theo em mỗi khi em tan trường và chỉ yên tâm khi em đã về đến tận nhà. Được một thời gian, tôi khá yên tâm vì kết quả học tập của em đã có nhiều tiến bộ.

Nhưng đến một hôm, lớp chủ nhiệm của tôi xảy ra mất trộm. H.A. đã bị mất một chiếc điện thoại iPhone ở giờ học thể dục. Hồi đó điện thoại iPhone còn rất hiếm. Ngay bản thân tôi cũng chưa sử dụng bao giờ. Trong lớp chỉ có hai bạn sử dụng là H.A. và T.T. Vì thế, việc mất điện thoại làm cả lớp xáo trộn. Tôi buộc phải yêu cầu các em ngồi lại cùng bàn bạc. Các em đưa ra phương án kiểm tra và khám xét lẫn nhau. Không còn cách nào khác, tôi đành chấp nhận.

Trong khi học trò tự kiểm tra và kiểm tra giúp bạn, tôi âm thầm theo dõi thái độ của từng em. Lúc đó, T.T. biểu lộ vẻ lo lắng và bối rối. Tuy nhiên, ngày hôm đó vẫn chưa tìm ra chiếc điện thoại bị mất. Các bạn trong lớp và cả T.T. đều ở lại an ủi bạn bị mất. Vì cùng sử dụng iPhone nên T.T. bày cách cho H.A. tìm điện thoại bằng cách bật định vị. Sau khi về nhà, H.A. bật định vị lên kiểm tra thì phát hiện chiếc điện thoại đó đang ở khu vực một tòa chung cư, xem trên danh sách lớp, đó là địa chỉ nhà T.T. Nghe tin, tôi rất buồn và xen lẫn một chút thất vọng về học sinh của mình.

Ảnh minh hoạ

Trưa hôm sau, tan học, tôi đã hẹn T.T. và em học sinh bị mất điện thoại ở lại để nói chuyện. Mặc dù có bằng chứng xác thực như thế nhưng T.T. vẫn không nhận lỗi. Em khóc rất nhiều, đổ lỗi cho cô và H.A. đã vu oan cho em. Sau đó, tôi đã cùng các em về nhà để làm việc với phụ huynh. Sau nhiều giờ căng thẳng và khuyên nhủ, cuối cùng T.T. đã nhận lỗi và nói em đã bán điện thoại để trả nợ.

Tối hôm đó, tôi có nói chuyện qua tin nhắn với em rất nhiều, tôi khuyên em nếu thực sự đang có khó khăn gì thì hãy nói với tôi và tôi sẽ luôn giúp đỡ em đồng thời cũng hỏi em về địa chỉ em bán điện thoại để tôi đến chuộc lại. Sau khi sự việc kết thúc, điện thoại được chuộc lại và trả cho người đã mất, T.T. nhất định xin gia đình chuyển trường vì nếu cả lớp biết chuyện thì em sẽ rất xấu hổ.

Thật ra, ngay cả chúng ta, không ai có thể tránh khỏi những sai lầm trong cuộc sống, huống hồ những đứa trẻ. Điều quan trọng hơn hết là chúng ta biết sai và cố gắng để sửa những cái sai đó. Vì thế, tôi đã cho em thêm một cơ hội. Tôi đã cùng em và mẹ đến nhà em học sinh bị mất điện thoại để trả lại, nói lời xin lỗi và xin gia đình em đó cho T.T. cơ hội sửa sai. Còn về phần lớp, tôi tiến hành tổ chức họp và thông báo tới các em đã tìm được điện thoại bằng một lí do khác, đó là có một em học sinh khác lớp nhặt được và trả lại.

Khi biết rằng mình vẫn có cơ hội tự sửa sai, T.T. đã tự giác viết bản tường trình kể lại đầu đuôi sự việc cho tôi. Chỉ vì lòng tham nhất thời, thiếu suy nghĩ, vì những món nợ do mua sắm quá đà..., em đã dại dột làm liều. Em đã tâm sự với tôi rất nhiều về cuộc sống của em và những trang viết đẫm nước mắt của em đến bây giờ tôi vẫn giữ. Em hứa với tôi cuối học kì em sẽ cố gắng để đạt học sinh giỏi. Và vốn dĩ thông minh, nhanh nhẹn nên em đã tự tin trở lại.

Cuối học kì, mặc dù đạt học lực Giỏi, nhưng trước lớp, em kiên quyết đứng lên nhận hạnh kiểm Khá, vì em cảm thấy mình không xứng đáng. Các bạn đều ngơ ngác không hiểu, chỉ tôi, em và H.A. hiểu. Nhưng với những gì em đã cố gắng, với những hoạt động em đóng góp cho lớp và hơn hết là thái độ sống tích cực của em để vượt qua sai lầm, tôi vẫn quyết định xếp cho em hạnh kiểm Tốt. Như thế không có nghĩa là bao che mà tôi nhận thấy đó là trách nhiệm, trách nhiệm của một người thầy giúp học sinh của mình cảm thấy có niềm tin đối với cuộc sống, có niềm tin rằng nếu mình biết nhận ra sai lầm thì mình vẫn có thể sửa đổi được.

Giờ đây, đối với tôi, em không chỉ là một người học trò mà còn là một người bạn. Một người bạn khiến tôi cảm thấy mình cần có trách nhiệm hơn với nghề, một người bạn khiến tôi nhận ra rằng nghề dạy học ngoài cái tầm, ngoài kiến thức chuyên môn thì chúng ta cần có cái tâm. Chúng ta phải dùng nhân cách để giáo dục nhân cách và đặc biệt phải dạy trẻ bằng cả trái tim của mình.

Nhiều năm trôi qua, T.T. đã vào đại học nhưng em vẫn hay đến thăm tôi vào cuối tuần và mỗi lần như vậy T.T. vẫn rất buồn mỗi khi nhắc lại với tôi sự việc ngày hôm đó. Còn tôi thì chỉ nhìn em và nở một nụ cười thật tươi. Bởi vì tôi biết, em hiểu nụ cười ấy muốn nói với em những điều gì.

Tác giả: Mai Châm (ghi)

Nguồn tin: Báo Dân trí