“Về đích làm gì hả chú!?”

Trong thời gian vừa qua, đã có rất nhiều các bài viết phản ánh về những khuất tất, sai trái của chính quyền UBND xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh trong việc “tận thu” các khoản đóng góp của người dân, vận động, hứa hẹn nhiều gia đình chính sách, hộ nghèo vay tiền “xóa nhà tranh tre dột nát” để xây nhà mới….nhằm giúp xã đạt được các mục tiêu xây dựng nông thôn mới (NTM).

Sau khi các bài báo được đăng tải, chúng tôi đã nhận được rất nhiều sự phản hồi, ủng hộ của đông đảo bạn đọc xa gần. Đặc biệt, chúng tôi cũng đã nhận được rất nhiều đơn thư kêu cứu của nhiều hộ dân – “Những nạn nhân” của chương trình xây dựng NTM ở địa phương.

	Cụ Linh 80 tuổi bị tai biến nằm một chỗ đã 3 năm nay

Để xác tín về nội dung các đơn thư, chúng tôi đã trực tiếp về thăm các hộ dân ở xã Cẩm Bình, huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh. Tại đây, những gì chúng tôi “tai nghe, mắt thấy” là những hoàn cảnh thực sự éo le, những số phận “kêu trời không thấu”…

Cụ Nguyễn Thị Xân (75 tuổi, thôn Đông Vinh) là vợ của liệt sĩ Nguyễn Hữu Quyền, là con dâu và là người đang thờ cúng bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Khởi. Là gia đình chính sách nhưng nhìn gia cảnh của cụ Xân, quả thật rất cám cảnh. Hai gian nhà xây chưa kịp tô trát – là kết quả của việc cầm cố sổ gia đình chính sách để vay tiền “xóa nhà tranh tre dột nát”. Trong nhà không có một tài sản nào để gọi là “có giá trị”.

Tâm sự với chúng tôi, cụ nói: “Ngoài đồng trợ cấp gia đình tôi không nhận được một khoản hỗ trợ nào khác. Tôi đã nhiều lần làm đơn gửi xã xin công nhận hộ nghèo nhưng xã không giải quyết. Đã thế tiền xây dựng NTM gia đình tôi phải đóng không thiếu một khoản nào”. Gạt những giọt nước mắt héo gầy, cụ nói: “Cuộc sống của người dân còn cơ cực như thế này thì xã “về đích” làm gì hả chú?!”. Cụ hỏi nhưng mà chúng tôi không thể có câu trả lời…

	Từ căn nhà tranh cụ Trị, được xã động viên phải vay mượn làm nhà xây để xã về đích NTM với lời hứa sẽ được hỗ trợ. Căn nhà được xây lên cũng là lúc cụ bị cắt hộ nghèo và gánh một cục nợ.

Chúng tôi đến thăm gia đình cụ Nguyễn Hữu Linh (80 tuổi, thôn Đông Vinh) khi trời nhá nhem tối. Cụ Linh bị tai biến nằm một chỗ đã mấy năm nay. Nghe chúng tôi giới thiệu là phóng viên báo chí, cụ Linh mừng lắm.

Cụ cố gắng kể những gì ấm ức trong lòng bấy lâu nay… “Vợ chồng tôi, thuộc hộ nghèo, sống trong ba gian nhà tranh dột nát. Năm 2011, nhằm đạt tiêu chí  xây dựng NTM, chính quyền xã đã đến động viên vợ chồng tôi vay tiền làm nhà rồi xã sẽ hỗ trợ. Thế là vợ chồng tôi đã chạy vạy vay mượn làm được hai gian nhà. Nhà xây xong hỏi xã tiền hỗ trợ thì xã nói không có tiền. Đã vậy, xã còn cắt luôn hộ nghèo của chúng tôi”… Khi chúng tôi hỏi “vậy gia đình cụ có phải đóng góp tiền xây dựng NTM không?”. Thì cụ bà chạy vội vào nhà đưa ra một tập các loại hóa đơn phải đóng nộp, cụ nói: “Các chú xem, hoàn cảnh nhà tôi thế này mà xã có tha cho khoản nào đâu. Nói thật với các chú chính quyền họ bắc loa réo ngày, réo đêm không có cũng phải chạy vạy mà nộp. Vợ chồng tôi gần đất xa trời rồi mà sao xã ác thế?!”…

Cũng tại thôn Đông Vinh, cảnh ngộ cụ bà Võ Thị Trị (70 tuổi) còn bi đát hơn. Theo đơn kêu cứu của cụ Trị, thì cụ sống một mình trong căn nhà tranh tre, thuộc diện hộ nghèo: “Năm 2010, cụ được xét hỗ trợ xây nhà ở cho hộ nghèo, nhưng vì số tiền không đủ để làm nhà, gia đình lại không có đồng nào. Chính quyền xã Cẩm Bình đã nhiều lần cho người về hối thúc cụ và bắt cụ phải làm nhà. Sau đó, xã đã về bắt cụ ký vào một tập hồ sơ mà cụ không rõ nội dung. Một thời gian sau cán bộ xã đã tiếp tục về thúc ép cụ phải làm nhà vì chủ trương xây dựng NTM và hứa sẽ có hỗ trợ.

	Cụ Nguyễn Thị Xân trong căn nhà không có tài sản nào gọi là có giá trị

Vậy là điệp khúc cũ lại được lặp lại. Nhà xây xong, tiêu chí xây dựng NTM được đảm bảo, xã “lật kèo” và cụ lâm nợ… Bi đát hơn sau khi cụ “được ở nhà xây, chính quyền đã đưa cụ ra khỏi danh sách hộ nghèo và “cụ trị thoát nghèo” phải “cõng” trên mình các khoản đóng góp để xã “về đích”, để xã có tiền “tự sướng bằng du lịch máy bay” và những món quà lưu niệm đắt tiền…

Sẽ xem xét

Để làm rõ vấn đề, ngày 26/8/2014, sau nhiều lần điện thoại cho Bí thư, chủ tịch UBND xã Cẩm Bình nhưng không liên lạc được.

Cùng ngày, chúng tôi đã trực tiếp về UBND xã gặp Phó chủ tịch Nguyễn Thiên Toàn. Trao đổi vấn đề trên ông Toàn cho biết: “Nội dung trình bày của cụ Trị và cụ Xân là đúng, nhưng vấn đề hộ nghèo thì xã cũng đã rà soát, chấm điểm. Còn vấn đề phản ánh của cụ Linh thì chưa rõ, xã sẽ xem xét lại”…

	Đơn kêu cứu của cụ Xân

Xây dựng NTM là một chủ trương đúng đắn của Đảng và nhà Nước. Trong các tiêu chí xây dựng NTM, thì tiêu chí nâng cao đời sống của người dân “Xây dựng nông thôn mới phải chú trọng đến công tác giảm nghèo, … tuyệt đối không để tình trạng xây dựng nông thôn mới làm tăng gánh nặng, tăng nghèo cho người dân;..” (Trích công điện của Thủ Tướng Chính Phủ 13/8/2014) được xem là tiêu chí quan trọng nhất. Xét đến cùng xây dựng NTM là nhằm mục đích nâng cao đời sống cho người dân. Nhưng nếu các tiêu chí không đảm bảo được đời sống cho người dân thì chẳng có ý nghĩa gì.

Trong việc huy động, đóng góp xây dựng NTM, Thủ Tướng Chính phủ cũng đã chỉ đạo: “Tuyệt đối không được yêu cầu dân đóng góp bắt buộc và huy động quá sức dân; không được yêu cầu những hộ dân nghèo, người già, người tàn tật không nơi nương tựa, hộ khó khăn, gia đình chính sách phải đóng góp;…” (Trích công điện của Thủ Tướng Chính Phủ 13/8/2014).

Tuy nhiên, do nóng vội, do chạy theo thành tích, do thích được cấp trên khen thưởng mà chính quyền xã Cẩm Bình đã bất chấp tất cả, làm trái với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, bắt ép dân nghèo, người già, người tàn tật, gia đình chính sách phải “gồng mình” đóng góp, phải lâm vào cảnh nợ nần, gây ra sự búc xúc, hoài nghi  đối với Đảng, chính quyền trong đông đảo quần chúng nhân dân.

Thiết nghĩ, đã đến lúc các cấp ủy Đảng, chính quyền ở huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh cần  dũng cảm vứt bỏ những “thành tích ảo”, nhìn thẳng vào sự thật, nghiêm túc điều tra, xử lý những khuất tất, sai phạm của chính quyền xã Cẩm Bình để lấy lại niềm tin cho mọi người…

Nhóm PV